logo
logo
logo

Вечер Tема

DeepSeek не е само фасцинантна кинеска ВИ, туку „Спутник“: Технологија која ќе го дефинира светот, благодарение на американските санкции

Vecer | 27.01.2025

DeepSeek не е само фасцинантна кинеска ВИ, туку „Спутник“: Технологија која ќе го дефинира светот, благодарение на американските санкции

Замислете сценарио во кое мала, релативно непозната кинеска компанија успева да создаде вештачка интелигенција која не само што им се спротивставува на технолошките гиганти како OpenAI (ChatGpt) и Google (Gemini), туку тоа го прави по десетина од цената.

Звучи неверојатно, нели? Но, токму тоа го постигна DeepSeek, старт-ап од Хангжу, лансирајќи го својот модел со вештачка интелигенција DeepSeek-V3.

Оваа вест дојде како сеизмички шок во светот на технологијата. Бројни медиуми денеска објавија дека инвеститорите се во паника и ги повлекуваат парите од конкурентите. Тоа, се разбира, не е без причина. Ова е нешто големо.

Но, за што точно се работи?

На прв поглед, DeepSeek се чини дека е само уште еден играч во сè погустиот глобален екосистем за вештачка интелигенција (прво имавме ChatGPT, сега се чини дека нови имиња и модели доаѓаат секој ден!).

Сепак, она што ја прави оваа приказна фасцинантна е пред сè начинот на кој кинеските инженери, соочени со американските притисоци и ограничените ресурси, најдоа начин да создадат систем кој не само што е ефикасен, туку е и исклучително евтин.

DeepSeek не е само технолошки успех – тој е и симбол на економските промени кои ги менуваат правилата на игра во глобалната трка за доминација во вештачката интелигенција. Ако вештачката интелигенција е „новата нафта“,

DeepSeek покажува дека не треба да се потпирате на најскапите бунари за да извлечете максимална вредност од неа.

Историја и контекст на развој

Приказната за DeepSeek започнува во 2023 година во Хангжу, еден од технолошките центри во Кина, каде Лианг Венфенг, 40-годишен инжинеринг експерт по електроника, основал компанија со амбиција да ги промени правилата на играта во светот на вештачката интелигенција.

Лианг не беше непознато име во финансиските кругови - пред DeepSeek, тој водеше хеџ фонд што му овозможи да ги здружи ресурсите и да изгради импресивна залиха на чипови Nvidia A100 пред американските санкции да го заостри извозот на таа технологија во Кина.

Но, приказната за DeepSeek не е само приказна за еден визионер. Тоа е приказна за кинескиот екосистем кој ги обединува владата, академската заедница и приватниот сектор во извонредна синергија.

Имено, додека многу американски и европски старт-ап се потпираат на приватни инвеститори и скапи инфраструктурни проекти, DeepSeek успеа да изгради систем користејќи отворен код и соработка со други истражувачи.

Резултатот? Модел на вештачка интелигенција кој постигнува неверојатни резултати со минимални ресурси.

Стратегијата на Лианг се засноваше на адаптација. Наместо да се натпреварува во трката за најмоќните и најскапите чипови, тој одлучи да комбинира високо специјализирани чипови со поевтини, додека остатокот од работата го заврши со паметни софтверски оптимизации.

Овој пристап беше иновативен, но и неопходен.

Американските санкции беа дизајнирани да го забават напредокот на Кина во индустријата за вештачка интелигенција, но, парадоксално, тие резултираа со тоа што кинеските инженери станаа покреативни од кога било досега!

Уште една потврда за таа мудрост - нужноста е мајка на пронајдокот!

Покрај технолошките предизвици, DeepSeek мораше да се движи и во политичките води.

Кинеската влада ја препозна стратешката важност на вештачката интелигенција и поддржа проекти како DeepSeek преку стимулации и пристап до академски ресурси. Премиерот Ли Кианг беше лично присутен на состаноците со индустриските лидери, вклучително и Лианг, истакнувајќи како вештачката интелигенција станала централна во кинеската национална стратегија.

DeepSeek не е само технолошки старт-ап – тој е симбол на промена на парадигмата, доаѓањето на „кинескиот модел“.

Западот се потпира на огромни инвестиции и инфраструктура, додека Кина се одлучи за ефикасност и приспособливост. Кратката и успешна историја на компанијата е потсетник дека иновациите не секогаш доаѓаат од изобилството ресурси, туку од способноста да се направи многу со малку.

Технолошка извонредност со минимални ресурси

Една од највпечатливите карактеристики на DeepSeek е начинот на кој постигна исклучителни технолошки резултати со минимално инвестирање во ресурси.

Додека компаниите како OpenAI и Google инвестираат милијарди долари во развојот на нивните системи за вештачка интелигенција, DeepSeek потроши само околу 6 милиони долари (!) за да го создаде својот модел DeepSeek-V3 - што е многу пати помалку од инвестициите на неговите американски ривали.

Клучот за успехот лежи во технолошката оптимизација.

Тимот на инженери на DeepSeek успеа да постигне перформанси споредливи со моделите на OpenAI користејќи само 2.000 чипови Nvidia A100, додека OpenAI користеше повеќе од 16.000 чипови за својот GPT-4.

Оваа неверојатна разлика е резултат на паметна употреба на достапни алатки, вклучувајќи решенија со отворен код и напредни алгоритми кои ја намалија потребата за огромна компјутерска моќ.

Еден од интересните аспекти на технологијата на DeepSeek е нејзината ефикасност во перформансите.

Според достапните податоци, DeepSeek-V3 успева да извршува сложени задачи како што се решавање математички проблеми, пишување код и логично расудување со точност што одговара или ги надминува најдобрите „западни модели“.

Но, она што навистина изненадува е тоа што овој модел е толку оптимизиран што верзии како DeepSeek R1 веќе можат да работат дури и на мобилни телефони, отворајќи ја вратата за масовната примена на вештачката интелигенција.

Оптимизацијата е сè.

Ако во последно време сте го користеле Google Gemini на вашиот телефон (особено на некој од балканските јазници), резултатите понекогаш се повеќе смешни отколку корисни.

Секако, сите модели се развиваат и усовршуваат, а ова е брутална трка затоа што е јасно дека сега е моментот кога ќе почнат да паѓаат оние кои не можат да продолжат.

Пристапот на DeepSeek (ефективна употреба на поевтини чипови), очекувано, предизвика сериозна загриженост кај американските технолошки гиганти.

Во време кога индустријата за вештачка интелигенција доживува експлозивен раст, фактот дека кинеската компанија може да постигне споредливи резултати по десетина од цената покренува сериозни прашања за одржливоста на сегашниот американски модел.

Додека американските компании инвестираат огромни суми во инфраструктурата, DeepSeek покажува дека иднината може да им припадне на оние кои знаат да прават со помалку.

DeepSeek не е само пример за технолошка извонредност, туку и приказна за креативност и приспособливост во свет на зголемени ограничувања. Ова го прави не само конкурент, туку и потенцијален лидер на новата ера на вештачка интелигенција.

Геополитичкото значење на DeepSeek

Но, DeepSeek не е само технолошко чудо - тој е исто така симбол на (многу нова и „футуристичка“) геополитичка борба меѓу Кина и САД.

Појавата на овој кинески старт-ап предизвика шокови не само во технолошкиот сектор, туку и на пошироко економско и политичко ниво.

Кога Марк Андресен, познат американски претприемач и советник на американскиот претседател Доналд Трамп, изјави дека DeepSeek е „Спутник моментот на технологијата за вештачка интелигенција“, тој се потсети на ерата на Студената војна кога Советскиот Сојуз го изненади Западот со лансирање на првиот сателит.

Влијанието на DeepSeek веќе се чувствува на светските пазари.

По лансирањето на DeepSeek-V3, акциите на американските технолошки гиганти како што се Nvidia, Microsoft и Alphabet (Google) паднаа.

Ова не е само реакција на конкуренцијата - тоа е знак на подлабока несигурност.

Ако кинеските модели со вештачка интелигенција можат да бидат толку моќни и во исто време десет пати поевтини, се поставува прашањето: како западните компании ќе ги оправдаат своите огромни трошоци?!

Од друга страна, DeepSeek е исто така политичко оружје.

Нејзиното појавување го симболизира успехот на стратегијата на Кина и покрај санкциите, испраќајќи порака до светот за издржливоста и иновативноста на кинескиот систем.

DeepSeek го поставува прашањето: дали Кина може да го преземе водството во технолошката трка во 21 век? И ако може, што значи тоа за светот каков што го знаеме?

Економијата на следната генерација на вештачка интелигенција: без COULD?

Новиот пристап создава домино ефект на пазарот.

Акциите на технолошките гиганти како Nvidia, главен снабдувач на чипови со вештачка интелигенција, паднаа по веста за DeepSeek.

На Вол Стрит, оваа ситуација покрена прашања за одржливоста на американските модели со вештачка интелигенција.

Затоа што ако DeepSeek може да постигне успех со помалку чипови и помали трошоци, тоа ја отвора вратата за нови играчи, но и ги загрозува постоечките бизнис модели.

Една од најинтересните импликации на DeepSeek е можноста за масовна примена на вештачката интелигенција.

Додека западните модели како GPT-4 на OpenAI често се врзани за огромни сервери и бараат скапа инфраструктура, верзијата DeepSeek R1 може да работи дури и на мобилни уреди.

Замислете ја моќта на вештачката интелигенција која не зависи од „облакот“ (cloud) или скапите центри за податоци, туку може да се користи локално – на телефони, лаптопи, па дури и уреди со ограничен хардвер. Ова не само што ги намалува трошоците, туку и го демократизира пристапот до вештачката интелигенција на глобално ниво.

Но, оваа економија не е случајна.

Таа е резултат на кинескиот пристап кон иновациите, каде отворениот код, соработката и адаптацијата се клучни елементи.

Додека американските компании инвестираат во ексклузивна технологија и патентирани системи, кинеските компании како DeepSeek се надоврзуваат на постоечките решенија, честопати подобрувајќи ги на начин што е прилагоден на локалните потреби и ограничувања.

Што значи DeepSeek за иднината на вештачката интелигенција?

Неговото доаѓање сигнализира дека правилата на играта се менуваат, а со нив и нашата перцепција за тоа кој ја води светската трка во развојот на технологијата за вештачка интелигенција.

Но, што значи овој кинески модел за иднината на вештачката интелигенција и како таа ќе влијае на светот каков што го знаеме?

Прво и основно, DeepSeek го покренува прашањето за достапноста на технологијата. Неговата оптимизирана архитектура, која му овозможува да работи дури и на посебни уреди (како што веќе рековме - тука спаѓаат мобилните телефони), сугерира дека иднината на вештачката интелигенција можеби не е ексклузивна, туку достапна за секого.

Вештачката интелигенција која е евтина, ефикасна и лесно достапна може да го демократизира пристапот до технологијата, овозможувајќи нејзина употреба не само во богатите земји, туку и во оние со ограничени ресурси. Импликациите се огромни.

Се разбира, ќе има контроверзии. Кинескиот модел, колку и да е ефикасен, не е без своите етички предизвици.

Употребата на вештачка интелигенција за цели на надзор и контрола предизвикува загриженост, особено кога доаѓа од систем кој не е познат по транспарентност или заштита на приватноста.

Се разбира, секогаш може да се постави прашањето колку е транспарентна западната технологија? Веќе видовме премногу случаи кои потврдуваат дека не е.

На крајот на краиштата, DeepSeek не е само производ на кинеската индустрија - тоа е огледало на промените што доаѓаат.

Неговиот успех ја симболизира растечката улога на Кина во глобалната технолошка трка, но и преобликувањето на самата индустрија за вештачка интелигенција.

Дали овој модел ќе стане основа за нова ера на масовна достапност на ВИ (AI) технологијата или дополнително ќе го подели светот на технолошки сфери на влијание?

Едно е сигурно: DeepSeek го разбуди светот.

Неговата приказна не е завршена, туку само почнува.

Како што се развива, иднината на вештачката интелигенција ќе станува сè повозбудлива, напредна - и непредвидлива.

(Vecer.mk VIA)

© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата

TailoredCV
logo

Vecer.mk е прв македонски информативен портал, основан во 2004 година.

2004-2025 © Вечер, сите права задржани

Сите содржини и објави на vecer.mk се авторско право на редакцијата. Делумно или целосно преземање не е дозволено.

Develop & Design MAKSMEDIA LTD Skopje Copyright © 2004-2025. Vecer.mk