Додека американскиот претседател Доналд Трамп и многу други светски лидери се преокупирани со војната во Украина, некои Европејци се сè повеќе загрижени за она што руската војска го прави многу потивко по должината на другите делови од нејзината граница со Европа.
На околу 100 милји источно од границата со Финска, во рускиот град Петрозаводск, воените инженери ги прошируваат воените бази каде што Кремљ планира да создаде нов воен штаб кој ќе надгледува десетици илјади војници во текот на следните неколку години.
Тие војници, од кои многумина сега служат во Украина, треба да бидат 'рбетот на руската војска додека се подготвува да се соочи со НАТО алијансата, наведуваат западните воени и разузнавачки претставници.
Кремљ го забрзува регрутирањето на војници, го зголемува производството на оружје и ги модернизира железниците во пограничните области.
Финска, која беше принудена да му предаде дел од својата територија на Советскиот Сојуз во 1940 година, со децении се обидуваше да избегне конфликт со Москва.
Сега, откако се приклучи на НАТО по тоталната инвазија на Русија врз Украина, таа ја обезбедува својата граница со електронска одбрана и бодликава жица.
Трамп, кој врши притисок врз Украина да прифати договор за прекин на огнот, додека се обидува да ги обнови односите на САД со Кремљ, ги смета загриженостите дека Русија има какви било амбиции надвор од Украина за претерани.
Запрашан во февруари за предупредувањето на украинскиот претседател Володимир Зеленски дека Русија би можела да влезе во војна со НАТО ако САД ја намалат поддршката за алијансата, Трамп рече:
„Не се согласувам со тоа, воопшто не.“
Сепак, воените експерти во Русија ги опишуваат активностите долж финската граница како дел од подготовките на Кремљ за потенцијален конфликт со НАТО.
„Кога силите ќе се вратат (од Украина), тие ќе гледаат преку границата кон некоја земја што ја сметаат за (можен) противник“, рече Руслан Пухов, директор на Центарот за анализа на стратегија и технологија, московски тинк-тенк за одбрана.
„Логиката од последната деценија покажува дека очекуваме некаков конфликт со НАТО“, додаде тој.
Во меѓувреме, руските претставници испраќаат мешани сигнали. На состанокот на Министерството за одбрана кон крајот на минатата година, министерот за одбрана Андреј Бјелошов изјави дека руската армија мора да биде подготвена за конфликт со НАТО.
На истиот состанок, рускиот лидер Владимир Путин рече дека Западот го алармира сопственото население сугерирајќи дека Русија е подготвена за напад и дека сегашните тензии се дело на НАТО.
Додека Русија се подготвува да го зголеми своето воено присуство долж источното крило на НАТО, Путин ѝ нареди на војската да ги зголеми своите редови на дури 1,5 милиони војници, во споредба со околу еден милион пред агресијата врз Украина.
Оваа година, Русија ги зголеми воените трошоци на повеќе од 6 проценти од БДП, во споредба со 3,6 проценти пред војната. За споредба, САД минатата година потрошија 3,4 проценти од својот БДП за војската, а земјите од ЕУ во просек 2,1 процент, потсетува „Волстрит џурнал“.
Акумулација на оружје
Зголемените руски воени инвестиции доведоа до преоптоварување на фабриките за оружје, што ги поттикна воено-индустриските компании да ги прошират производствените линии и да отворат нови објекти, според европските воени претставници.
Според проценките на западните разузнавачки служби, во 2021 година, пред инвазијата, Русија произведе околу 40 од своите главни борбени тенкови, Т-90М. Сега произведува речиси 300 од нив годишно.
Висок фински воен функционер истакнува дека речиси ниту еден од нив не е испратен на украинското бојно поле, туку останува на руска почва за подоцнежна употреба.
Исто така, се очекува дека производството на топови и муниција ќе се зголеми за околу 20 проценти оваа година, а квалитетот и производството на беспилотни летала значително се зголемија.
„Руската војска се обновува и расте побрзо отколку што очекуваа повеќето аналитичари“, изјави генерал Кристофер Каволи, командант на американските сили во Европа, пред сенатскиот комитет овој месец.
„Всушност, руската армија, која го понесе најголемиот дел од борбите, денес е поголема отколку што беше на почетокот на војната“, предупреди тој.
Во извештај од февруари, данската разузнавачка агенција предупреди дека Русија би можела да започне целосна војна во Европа во рок од пет години ако НАТО се смета за слаб. Западните воени претставници предупредуваат дека прекинот на огнот во Украина би ѝ овозможил на руската војска уште повеќе да го забрза темпото.
Во меѓувреме, некои земји-членки на НАТО ги зајакнуваат своите граници од тенкови, копаат ровови и поставуваат пречки познати како „змејски заби“. Полска и балтичките држави - Естонија, Латвија и Литванија - се повлекоа од меѓународниот договор за забрана на противпешадиски мини. Истата одлука ја донесе и Финска.
„Немаме премногу време“, предупреди полскиот министер за одбрана Владислав Косињак-Камиш во неодамнешно интервју.
„Мораме да изградиме силен сојуз, силен команден систем и добро опремени воени сили“, објасни тој.
Западните претставници, исто така, посочуваат на тајните операции за кои се верува дека ги извршила Русија во Европа во последниве години, како доказ за решеноста на Москва да го дестабилизира Западот и да се одмазди за поддршката на Украина.
Се верува дека руското воено разузнавање стои зад плановите за поставување запаливи направи во авионите на DHL и за атентат врз извршниот директор на германскиот одбранбен гигант „Рајнметал“.
Еден европски разузнавачки службеник предупреди дека Русија би можела да се обиде да ја тестира кохезијата на алијансата со инвазија на помала земја-членка на НАТО - како што е Естонија - која има значително руско население.
Способноста на Русија да се спротивстави на НАТО делумно ќе зависи од нејзината способност да ги обнови своите сили по војната во Украина, која го исцрпи нејзиниот офицерски корпус, но обезбеди искуство во прецизен оган.
„Ако се прашувате колку брзо руската војска би можела да спроведе ограничена операција против балтичките држави, одговорот би можел да биде - доста брзо“, истакнува Мајкл Кофман, виш соработник во Програмата за Русија и Евроазија во Карнегиевата фондација за меѓународен мир, тинк-тенк од Вашингтон.
Балтичките претставници, додава тој, „разгледуваат временска рамка од две до три години по војната. Ако мерилото е војна од големи размери, веројатно со НАТО, временската рамка би можела да биде повеќе од седум до десет години, во зависност од сценариото“.
Воена реконструкција
Со векови, руската армија беше една од големите европски сили. Таа ги победи и Наполеон и Хитлер откако двајцата се осмелија да ја нападнат руската територија. Влегувањето на Советскиот Сојуз во Втората светска војна го промени текот на конфликтот и ја постави сцената за ерата на Студената војна што следеше.
Путин, пак, се потпира на тоа воено наследство за да ја оправда војната во Украина и напорите на Русија да го врати влијанието во Европа, каде што нејзините поранешни сојузници, како што е Украина, се свртеа кон Западот.
Се чини дека Русија смета на воена експанзија по должината на границите на НАТО за да го принуди Западот повторно да се соочи со посилна Москва.
„Русија и Европа ќе мора да го обноват дијалогот со јасно разбирање на меѓусебните можности, прифаќајќи го фактот дека сме непријатели“, вели Василиј Кашин, директор на Центарот за општи европски и меѓународни студии при Вишата економска школа во Москва.
За да ги концентрира своите сили на Запад, Кремљ минатата година ја промени организацијата на силите во земјата, формирајќи нови области поврзани со одбраната на нејзините најголеми градови, Москва и Санкт Петербург.
Во Московскиот воен округ, Русија ги интегрира патните и железничките правци што ги користи нејзината војска со оние на соседна Белорусија, најблискиот сојузник на Москва, која беше појдовна точка за инвазијата на Украина.
Поголемиот дел од процесот на зголемување на работната сила ќе се одвива во Ленинградскиот регион, чиј фокус се Естонија, Латвија и Финска.
Помалите бригади речиси ќе се зголемат тројно и ќе станат дивизии од 10.000 војници, наведуваат западните воени и разузнавачки претставници.
„Без оглед на тоа колку иновации се обидуваат да спроведат на тактичко или оперативно ниво, големината е важна за Русите“, истакнува генерал-мајор Сами Нурми, заменик-началник на Генералштабот на Финска, одговорен за стратегијата.
„Сè (кај нив) секогаш се сведува на бројки“.
Русија планира да изгради нови касарни и полигони за обука, како и да ги надгради арсенали и железници за да го смести растечкиот број војници во и околу Петрозаводск.
-Новата инфраструктура што се гради вклучува складишта и сместување за војниците, изјави Емил Кастехелми од финската група „Блек Берд“, која анализира сателитски снимки од руски воени локации.
Новата железница се поставува по должината на границите со Финска и Норвешка, и јужно од Санкт Петербург до естонската граница. Постојните железници што минуваат низ регионот се прошируваат. Финска внимателно следи каде би можеле да одат овие нови линии.
„По должината на руско-финската граница има десетина точки каде што можете да ја преминете границата со механизирани сили“, истакнува мајор Јуха Кукола од Факултетот за национална одбрана во Хелсинки и експерт за руската армија.
„Ако забележите дека градат нови железнички пруги или реновираат стари, би било добро да почнете да обрнувате внимание“.
За да смести повеќе војници, руското Министерство за одбрана соопшти дека реновира воена болница од 19 век во Санкт Петербург.
Армијата станува елита: „Тие нема да имаат проблеми со регрутирањето“
Во последните месеци, Русија забележа пораст на регрутирањето поради дарежливите еднократни бонуси за потпишување на федерално и регионално ниво. Исплатите, во некои случаи, можат да достигнат и до 20.000 долари.
„Овие еднократни плаќања значително се зголемија, така што сега се поголеми суми од она што многу луѓе би можеле да го заработат за цела година“, вели Иика Корхонен, директор на Институтот за земји во развој при Банката на Финска, кој ја следи руската економија.
САД проценуваат дека околу 30.000 Руси сега се пријавуваат во војска секој месец, во споредба со околу 25.000 минатото лето. Некои источноевропски разузнавачки претставници велат дека редовите сега ги пополнуваат околу 40.000 војници месечно.
Дополнителната работна сила ѝ овозможи на војската да ротира нови сили во и надвор од Украина и да гради нови единици обучени и стационирани во Русија, наведуваат некои проценки на европските разузнавачки служби.
За да помогнат во регрутирањето, федералните и регионалните влади ги зголемија бенефициите за ветераните и нивните семејства и ги повикаа војниците да се вклучат во кандидирањето за градските совети и рускиот парламент.
„Она што го гледаме е дека војската станува нов вид елита“, предупредува Дејвис Петраитис, експерт за Русија на Балтичкиот колеџ за одбрана во Естонија.
„Тие нема да имаат проблеми со регрутирањето“, додава тој.
Русија ги прилагодува своите планови за вооружување за да ги задоволи потребите од нови сили што ќе бидат стационирани по должината на нејзината граница со земјите членки на НАТО.
Тие единици ќе добијат поголем дел од новата опрема, додека во исто време поголемиот дел од она што се испраќа на фронтот во Украина е старо и обновено оружје од советската ера.
„Во последно време, новоизградените возила многу ретко се гледаат или уништуваат“, вели Дара Масикот, виш соработник во Програмата за Русија и Евроазија во Фондацијата Карнеги, автор на извештајот за обновата на руската војска.
Подоцна оваа година, се очекува Русија да ги демонстрира своите први чекори во тој процес на своите годишни стратешки воени вежби.
Оваа година се очекува во вежбите наречени „Запад“, силите да бидат обучени во руските региони што граничат со земјите-членки на НАТО.
Воените претставници на источното крило на НАТО очекуваат маневри насочени кон одвраќање на Европа од ескалација на тензиите со Русија. Без оглед на ситуацијата со преговорите за прекин на огнот во Украина, велат тие, Кремљ сака да биде сфатен сериозно во Европа.
„Ако ја погледнете руската воена историја од Петар Велики до денес, можам да разберам зошто тие мислат дека заслужуваат место на масата“, вели Кукола.
„Тие беа во Париз откако го победија Наполеон, беа во Берлин откако ги победија нацистите... Не се согласувам со тоа, но разбирам зошто сакаат да ја променат европската безбедносна архитектура и да ја искористат својата воена моќ за да го остварат тоа“, заклучи тој за „Волстрит џурнал“.
(Vecer.mk VIA)
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
