Администрацијата на Трамп бара нови услови за пристап на САД до клучните минерали и енергетски ресурси во Украина, проширувајќи ги своите економски барања од Киев, истовремено притискајќи за мировен договор со Русија.
Вашингтон сака Киев да се согласи со детални одредби за тоа кој го поседува и контролира заедничкиот инвестициски фонд, како и поширок опсег, кој потенцијално би ја опфатил американската сопственост на други економски средства како што се украинските нуклеарни централи, изјавија двајца украински официјални лица, пренесува Фајненшл Тајмс.
Ова би претставувало повторно отворање на сè уште непотпишаниот договор за минерали, кој беше склучен неколку дена пред претседателите Доналд Трамп и Володимир Зеленски јавно да се судрат во Белата куќа.
Говорејќи во Белата куќа во четвртокот, Трамп рече дека САД сакаат да потпишат договори за ретки земји и минерали низ целиот свет, но дека Украина е посебен фокус.
„Ние работиме многу добро со Украина и Русија, а една од работите што ги правиме е да потпишеме договор за ретки минерали со Украина многу брзо“, рече тој, но не понуди повеќе детали.
Украинските власти рекоа дека се загрижени поради притисокот за неповолни услови во поширокиот договор, особено откако Вашингтон привремено ја прекина испораката на оружје и размената на разузнавачки информации со Киев претходно овој месец.
Трамп и Зеленски „разговараа за снабдувањето со електрична енергија на Украина и нуклеарните централи“ на разговор оваа недела, според извештајот за повикот на државниот секретар Марко Рубио и советникот за национална безбедност Мајк Волц.
„Трамп рече дека САД би можеле да бидат од голема помош во управувањето со овие постројки со својата експертиза за електрична енергија и комунални услуги“, се додава во резимето, при што американската сопственост нуди „најдобра заштита“ за енергетската инфраструктура на Украина.
Зеленски изјави за ФТ за време на онлајн брифингот со новинарите во средата дека разговарал со Трамп само за еден нуклеарен објект: нуклеарната централа Запорожје.
Лоциран на 650 километри југоисточно од Киев на реката Днепар, објектот е под руска воена контрола од март 2022 година, само неколку недели откако Владимир Путин нареди целосна инвазија на земјата.
Неговите шест реактори моментално се во режим на „ладно исклучување“.
Администрацијата на Трамп тврди дека американските економски инвестиции во Украина се доволна безбедносна гаранција за да се спречи Русија да започне нова инвазија по каков било прекин на огнот.
Украина и САД постигнаа рамковен договор во февруари за заеднички развој на минералните ресурси на Украина, вклучувајќи нафта и гас. Договорот од 25 февруари претставуваше намалена верзија на оригиналниот предлог на администрацијата на Трамп.
Претходното спомнување на потенцијални приходи од 500 милијарди долари од екстракција на минерали е испуштено, додека постојните минерални проекти кои веќе придонесуваат за јавните финансии на Украина се исто така исклучени.
Додадена е и линија во која се прецизира дека САД „ги поддржуваат напорите на Украина да ги добие безбедносните гаранции неопходни за воспоставување траен мир“.
Зеленски бараше експлицитна американска гаранција за украинската безбедност во замена за споделување на профитот од богатите природни ресурси на Киев. Сепак, договорот, кој Киев го сметаше за задоволителен, останува непотпишан бидејќи и двете страни се ангажирани во сложени преговори кои вклучуваат пошироки економски и безбедносни прашања, рекоа украинските и американските власти.
„Подготвени сме да го потпишеме“, изјави висок украински функционер близок до Зеленски.
Двајца високи украински функционери вклучени во преговорите со САД за украинските минерални ресурси изјавија дека администрацијата на Трамп сè уште не му претставила на Киев нови услови.
„Но, јас разбирам дека ... тие работат на поголем договор“, рече еден од функционерите, кој, како и другите, сакаше да остане анонимен поради чувствителноста на дискусиите.
Портпаролот на Советот за национална безбедност на Белата куќа рече дека „економското партнерство поврзано со критичните минерали, енергијата и економскиот раст за двете нации останува дискусија“, пред да додаде: „Во овој момент, отидовме подалеку од тоа за да се фокусираме на широк прекин на огнот и пат кон траен мир“.
Украинците сакаа да се движат полека и прво да разговараат за договорот за минерали пред да ги вклучат другите потенцијални аспекти на американските инвестиции. Разговорите предизвикаа длабока загриженост во Украина.
„Од кога предавањето на стратешки сектор на странска држава е еднаква на безбедноста?“ напиша Ина Совсун, пратеник од украинската опозиција.
„Тоа повеќе звучи како преземање отколку како заштита“, додаде таа.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
