И покрај внимателно изработената порака за „пропорционален и заеднички одговор“ дадена од сите министри за трговија на ЕУ на состанокот во Луксембург во понеделникот, клучното прашање - како да се одговори на трговскиот напад на американскиот претседател Доналд Трамп - се заканува да ја поткопа и онака кревката кохезија во Унијата, објави Индекс.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, говорејќи во Брисел токму кога завршуваше министерскиот состанок, јасно стави до знаење дека ЕУ сака прво да преговара. Блокот нуди тарифна шема нула за нула за индустриски производи, која вклучува автомобили, лекови, хемикалии, пластика и машини, меѓу другото.
Тоа е морков. И тоа е прилично лесно да се понуди бидејќи трансатлантските индустриски тарифи традиционално се ниски. Што се однесува до упадот, ЕУ сака да создаде впечаток дека преговара од позиција на сила, истовремено надевајќи се дека финансиските превирања на пазарите предизвикани од царинските мерки на Трамп ќе ја намалат нејзината волја за борба.
Тарифите на Трамп се форма на економско малтретирање
Но, европските метрополи се поделени околу тоа кој клуб треба да го користат. Инструментот против принуда (АЦИ), еден вид нуклеарна опција која сè уште не е активирана, ќе и даде на извршната власт на ЕУ моќ да удри врз американските услужни индустрии како што се технолошките компании и банкарството.
Тарифите на Трамп - кои би го погодиле извозот од ЕУ во вредност од 380 милијарди евра - се токму таков вид на економско малтретирање што ЕУ го имаше на ум кога го дизајнираше ACI, пишува Politico.
Но, само затоа што нејзината „реципрочна тарифа“ од 20 проценти за сите стоки од ЕУ е на прагот (заедно со веќе воведените тарифи од 25 проценти за челик, алуминиум и автомобили), тоа не значи дека блокот од 27 нации е подготвен да ги отпушти базуките.
Да се направи тоа, како што рече еден министер, би значело дека Унијата влезе во трговска војна.
Европејците сметаат дека аргументите на Трамп кои ги оправдуваат тарифите се сосема погрешни - вклучувајќи го и тврдењето дека даноците на додадена вредност, технолошката регулатива на ЕУ и фитосанитарните стандарди треба да се сметаат за нетарифни бариери.
Земјите-членки на ЕУ во среда ќе гласаат за царините
Формулата што се користи за нивно пресметување е подеднакво бесмислена: просечната тарифа на ЕУ за индустриски стоки, на пример, е 1,6 отсто.
Според интерен документ што го видел Политико, Европската комисија размислува за воведување царини до 25 отсто на широк опсег на извоз на САД како одговор на царините на Трамп за челик и алуминиум. Владите на ЕУ ќе гласаат за планот во среда.
Според планот, ЕУ ќе воведе царина од 25 отсто на широк опсег на извоз на САД, вклучувајќи соја, слатка пченка, ориз, бадеми, сок од портокал, брусница, тутун, железо, челик, алуминиум, одредени видови садови и возила, текстил, одредени предмети за облека и разни видови козметика.
Вкупниот износ на засегнатиот американски извоз би бил 22,1 милијарди евра, според јавните податоци на Евростат од 2024 година. Ова е помалку од првично планираното бидејќи земјите од ЕУ лобираа да се отстранат одредени производи - како што е бурбон вискито Кентаки.
Тоа беше победа за Франција, Ирска, Италија и Шпанија. Земјите како Франција, Германија и Шпанија водеа повици до ЕУ да не исклучува каква било опција во односите со американскиот претседател.
"Потребно е детално да се разгледа АЦИ. Тоа се мерки кои одат многу подалеку од обичната царинска политика. Тие вклучуваат дигитални услуги, но имаат широк спектар на инструменти, многу повеќе од едноставен дигитален данок", изјави германскиот министер за економија во заминување Роберт Хабек.
Неговиот шпански колега Карлос Куерпо се согласи: „Инструментот против економската принуда постои за нас да го користиме ако сметаме дека е потребно. Но, повторно, пораката што треба да ја испрати ЕУ денес треба да биде позитивна. Мора да ја истражиме употребата на сите инструменти што ни се на располагање. Не треба ништо да исклучуваме“.
Ирска и Италија беа повнимателни во однос на ескалацијата на трговските тензии
Еден висок дипломат на ЕУ вели дека кога Шефчович, комесарот за трговија на ЕУ, направил брзо истражување за алатките што треба да ги користи Брисел, забележал дека само неколку министри на ЕУ побарале да бидат на маса сите опции - вклучително и трговската базука.
„Секако дека сакаше да го тестира единството на членовите и алатките со кои располагаат. Повеќето од членовите изразија предност за контрамерки доколку бидеме принудени да го сториме тоа“, рече високиот дипломат. Тој истакна дека околу 20 отсто од земјите ја повикале извршната власт на ЕУ да ги искористи сите достапни инструменти, вклучувајќи го и Инструмент против економската принуда
Особено, Ирска и Италија - чии фармацевтски и вински сектори се особено ранливи на царините - беа повнимателни во однос на ескалацијата на трговските тензии со Трамп. Ирскиот министер за надворешни работи и трговија Сајмон Харис изрази особена резерва за активирање на ACI или насочување на мерките за американските служби.
„Мислам дека влегувањето во тој простор би било извонредна ескалација во време кога треба да работиме на деескалација на тензиите. Тоа е нуклеарна опција ако почнете да зборувате за користење на инструментот против економската принуда“, рече Харис, кој патува за Вашингтон во вторник.
Италијанскиот министер за надворешни работи Антонио Тајани отиде дотаму што предложи одложување на влегувањето во сила на европските контрамерки од челик и алуминиум од 15 април до 30 април. Пошироко, италијанскиот премиер Џорџија Мелони, вообичаено близок до Трамп, покажува знаци на колебање за низа прашања каде Унијата се обидува да претстави обединет фронт.
Таа следната недела патува за Вашингтон, објави „Кориере дела сера“. Кога ќе го поставите вашето најсилно трговско оружје толку рано во преговорите, тешко е да го повлечете ако работите тргнат лошо.
„Нашиот одговор е многу постепен, ограничен досега само на челик и алуминиум“
Европската комисија веќе оваа недела треба да одлучи за можните казни за Apple и Meta за прекршување на европските правила за конкуренција во дигиталната сфера. Овој потег може дополнително да ги разгори трговските тензии меѓу Вашингтон и Брисел.
„Во оваа фаза не би навлегувал во прецизни дефиниции или шпекулации за тоа кои инструменти ќе ги користиме или како би ги објасниле причините за нивната примена“, рече Шефчовиќ во понеделникот.
„Нашиот одговор е многу постепен, засега ограничен само на челик и алуминиум. Во исто време, и покрај нашите напори и отвореност, сè уште не видовме вистински ангажман што ќе доведе до заемно прифатливо решение“, заклучи комесарот за трговија.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
