Решение за војната што доаѓа од Лондон: Кој што добива, а кој што мора да загуби.
Време е да се запрашаме: како би изгледал мировниот договор меѓу Украина и Русија? пишува Анатол Ливен за Гардијан.
Ако Русите некогаш се повлечат, тогаш ќе биде неопходен дипломатски договор за условите за повлекување. Значи, какви треба да бидат барањата?
Овде сè уште постои можност за дипломатско решение што би донело предвремен крај на оваа страшна војна и повлекување на руската војска, истовремено зачувувајќи ги виталните интереси на Украина.
Навистина, ако Русите некогаш се повлечат, ќе биде неопходен дипломатски договор за условите за повлекување.
Првата рунда од украинско-руските разговори се одржа во Белорусија, а член на украинската делегација изјави дека „Страните идентификуваа голем број приоритетни теми во кои беа наведени одредени решенија“.
Западот треба да го поддржи мировниот договор и руското повлекување нудејќи ѝ на Русија укинување на сите нови санкции наметнати врз неа.
Понудата за Украина треба да биде масовен пакет за реконструкција кој исто така ќе и помогне на Украина да се придвижи кон Запад економски и политички наместо воено - исто како што можеа да направат Финска и Австрија за време на Студената војна и покрај нивниот неутрален статус.
Барањата на руската страна се Украина да потпише договор за неутралност; се вклучи во „демилитаризација“ и „денацификација“; и да го признае рускиот суверенитет над Крим, кој беше одземен од Русија по Украинската револуција.
Овие барања се мешанa вреќа на прифатливо, неприфатливо и недефинирано.
Опцијата за неутралност за Украина често се нарекуваше „финландизација“, а можеби решителниот и обединет украински одговор на руската агресија во изминатата недела му даде ново значење на тој термин во случајот со Украина.
Зашто, како и Финците во „зимската војна“ од 1939-1940 година, и Украинците беа воено напуштени од Западот, кој јавно и постојано изјави дека нема намера да се бори за да ги брани.
Од друга страна, се чини дека извонредната храброст и резолуција со која се бореле Финците го убедиле Сталин дека владеењето со Финска би било преголем предизвик.
Финска стана единствениот дел од поранешната руска империја што не беше инкорпорирана во СССР, а за време на студената војна, иако неутрална со договор, беше во можност да се развие како успешна социјална пазарна демократија.
Слично на тоа, мораме да се надеваме дека храброста и решителноста на Украинците го убедија Путин дека ќе биде невозможно Украина да се води како руска клиентска држава, а неутралноста е најдобриот договор што тој ќе го постигне.
Претседателот Володимир Зеленски јавно навести дека може да се понуди договор за неутралност; и тој е во право што го прави тоа.
Зашто две работи беа апсолутно јасни со оваа војна: дека Русија ќе се бори да спречи Украина да стане воен сојузник на Западот, а Западот нема да се бори да ја одбрани Украина.
Со оглед на тоа, да се задржи отворена можноста за понуда за членство во НАТО што НАТО нема намера никогаш да ја почитува, и да бара од Украинците да умрат за оваа фикција, е полошо од лицемерно.
Што се однесува до „демилитаризација“ и „денацификација“, ќе треба да се преговара за значењето и термините на овие.
Демилитаризацијата е очигледно неприфатлива ако тоа значи дека Украина мора еднострано да ги распушти своите вооружени сили; но последната изјава на рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров сугерираше дека Русија ќе прифати забрана за ракети со седиште во Украина.
Ова би можело да се моделира на слична гаранција на САД која стави крај на ракетната криза во Куба.
Што се однесува до „денацификацијата“, ова веројатно значи дека Украина треба да ги забрани екстремно десничарските националистички партии и милиции по налог на Русија.
Ова е целосно неприфатливо мешање во внатрешните работи на Украина; но можеби Украина би можела да даде контра-понуда што ќе одговори на загриженоста на Москва за правата и иднината на руското малцинство во Украина, гарантирајќи ги според украинскиот устав - што, патем, е нешто што Западот сепак треба да го поддржи, во согласност со свои принципи.
Останува барањето за признавање на руската анексија на Крим.
Овде, почитувањето на меѓународното право (малку двосмислено во случајот на Крим, кој беше префрлен од Русија во Украина само со советски декрет во 1954 година) мора да се ублажи со размислувањата за реалноста, спречувањето на идни конфликти и интересите на обичните луѓе во регионот – што во суштина го баравме од Русија да го направи во случајот со Косово.
Украина веќе го изгуби Крим и не може да го врати, како што Србија не може да го врати Косово, без крвава и бескрајна војна која во овој случај Украина речиси сигурно би ја изгубила.
Нашиот принцип во сите вакви спорови мора да биде дека судбината на засегнатите територии мора да се решава со локални демократски референдуми под меѓународен надзор.
Ова треба да важи и за сепаратистичките републики во Донбас.
Овие предлози ќе бидат осудени како „наградувачка руска агресија“; но ако првичната цел на Путин навистина беше да ја потчини цела Украина, тогаш со таков договор Москва ќе падне далеку од своите максимални цели.
Згора на тоа, таквиот договор нема да и даде на Русија ништо што таа во пракса веќе не го постигнала пред да започне инвазијата.
Западот има морално право да се спротивстави на монструозната и незаконска руска војна и да воведе исклучително строги санкции кон Русија како одговор, но би било морално погрешно да се спротивстави на разумен договор за ставање крај на инвазијата и за поштедување на народот на Украина од страшното страдање.
Сопствениот рекорд на Америка во текот на изминатата генерација не дава основа за таква самобендисана хипер-легалност.
Анатол Ливен е визитинг професот на Кралскиот Колеџ во Лондон и виш научен соработник за Русија и Европа во Институтот Квинси за одговорни државници
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
