Додека американскиот претседател ги тресе берзите ширум светот, на северот на Европа се зајакнуваат одбранбените линии против Русија. Балтичките земји, кои повеќе се плашат од Владимир Путин отколку од загубите на берзата, брзо подигнуваат заштитни бункери на нивните источни граници.
Ова е мерка која треба да ги заштити Литванија, Летонија и Естонија од „руската мечка“ со која немаат убави спомени. „Немаме многу време“, изјави пред неколку дена Габриелиус Ландсбергис, до неодамна министер за надворешни работи на Литванија, кој е загрижен дека „бетонирањето“ почнало предоцна. „Ни требаат десет години да се одбраниме од руската закана, но се плашам дека Путин нема да ни даде толку време“, рече тој.
На Балтикот нашироко се верува дека штом ќе биде договорен прекин на огнот во Украина, Владимир Путин ќе го сврти вниманието кон источното крило на НАТО. Затоа е од клучно значење да се воспостави балтичката одбранбена линија, 1.000 километри од границата со Белорусија и Русија. Клучен елемент во одбранбената стратегија на трите земји е бариерата од 1.000 бетонски бункери, комплетни со ровови, противтенковски јами, складишта за муниција и засолништа за снабдување.
Освен избрзаните акции на границата со источните соседи, сите три земји веќе де факто преминаа на воена економија, не оставајќи ништо на случајноста. Минатиот месец тие објавија дека се повлекуваат од меѓународниот договор за забрана на нагазни мини, исто како што направија Полска и Финска. Литванија отиде чекор понатаму и се повлече од договорот за забрана на касетни бомби.
„Русите би можеле да маршираат низ нашата земја“
- Нашата стратешка порака е дека сме подготвени да направиме се што ни е потребно за да се одбраниме од инвазија - вели литванскиот министер за одбрана Довиле Шакалиена.
Она што ги загрижува балтичките држави се проценките на разузнавачите дека, штом воените операции во Украина престанат, Русија ќе почне да се прегрупира и повторно да се вооружува и дека за шест месеци ќе биде подготвена за потенцијална „локална војна со земјата со која граничи“. За две години експертите предвидуваат дека ќе биде подготвена за „регионална војна против неколку земји од балтичкиот регион“. За пет години, велат истите извори, ќе можат да се вклучат во голема војна во Европа, под претпоставка дека Америка ќе се повлече.
Иако НАТО веќе некое време се нарекува „уморна“ организација, Северноатлантскиот договор потпиша план во 2023 година за одбрана на секоја педа од Балтикот, а беше поставена одбранбена линија од Финска преку Балтикот до Полска и Германија. Во моментов, балтичката копнена област е заштитена од еден баталјон на НАТО, кој ротира во три земји. Канадските сили моментално се на чело во Латвија, Германија ја предводи одбраната во Литванија, а околу 1.000 британски војници ја штитат Естонија. Сепак, балтичките земји сакаат повеќе, вклучително и постојано присуство на силите на НАТО, што би послужило како пречка за руската агресија.
Нивната загриженост е јасна ако се знае дека во првите месеци од агресијата врз Украина, Русија окупираше површина двојно поголема од површината на целата територија на Литванија. Покрај тоа, трите земји имаат околу 6,5 до 7 милиони жители, што не е ништо во споредба со Украина, која има 41 милион жители.
– Русите би можеле да маршираат низ земјата во рок од неколку часа, и затоа мораме да се браниме од првиот метар на границата – рече Ландсбергис, потсетувајќи дека Украина денес е опустошена земја.
Балтичките земји имаат намера да потрошат 70 милиони евра за зајакнување на границата, нивните воени буџети се веќе најголеми во Европа, со исклучок на Полска.
Ландсбергис вели дека добил порака од НАТО дека прво „видат што можат да направат за себе, па дури потоа прашуваат што може НАТО да направи за нив“.
-Со новите мерки на границата испраќаме порака дека ја зедовме судбината во свои раце - вели поранешниот министер мислејќи на бункерите и рововите и излегувањето од договорот за мини.
„Одвратување со запирање“
Иако благо кажано е контроверзна одлука, Естонија ја брани одлуката за повлекување од договорот за нагазни мини, наведувајќи дека нема друга опција, бидејќи „Естонија не може да се бори со едната рака врзана зад грб“.
Во првата фаза Балтикот ќе се брани со користење на утврдувања познати како „змејски заби“. Станува збор за бетонски пирамиди „засадени“ на границата на Литванија и Летонија со цел да се попречат непријателските оклопни возила. Естонија има мнозинство - околу 600 од 1.000 споменати бункери кои би требало да можат да издржат артилериски напади.
Првата линија на „одбранбени упоришта“ треба да биде завршена до есен. Земјите натрупаа различни бариери, пресметувајќи дека ќе бидат потребни блокади против Русите на првиот метар земја. Таа лекција ја научија гледајќи ја Украина, за која одлучувачки се покажаа длабоките одбранбени линии и мерките против подвижноста на непријателските сили.
- Недвижните утврдувања се покажуваат како клуч за воениот успех. „Најголемата предност во модерното војување е одбраната“, рече Мајкл Ди Сиана, од Институтот за светска политика.
Сепак, тоа не е новата Мажинова линија, познатата линија на утврдувања во Франција во пресрет на Втората светска војна, која Хитлер ја заобиколи со напад на Франција од Белгија. Целта е да се насочат непријателските сили во потоци кои можат да бидат нападнати.
Минатата година Полска почна да гради сопствен ѕид против Русија. „Источниот штит“, како што го нарекуваат, ја чини Варшава 2,2 милијарди евра. Тоа е комбинација од слоевити физички бариери и најдобрата технологија за надзор што ја чува полската граница со Белорусија и Русија. Полската армија најави и планови за „сеење“ мини долж источната граница. Мина Аландер од британскиот тинк-тенк Chatnam House објасни како НАТО генерално го менува својот став за тоа како се справува со руската закана. Наместо дотогашното „одвраќање со казна“, таа избра „одвраќање со запирање“.
Но, прашање е колку НАТО е подготвен да реагира со постоечките механизми. Трите земји се повнимателни оптимисти за сопствените капацитети за самоодбрана.
Слаба точка се уште е појасот Сувалки и руската енклава Калининград, кои Русите, како што се стравува меѓу Балтикот, би можеле да ги искористат за да го отсечат балтичкиот регион од Европа по копно, а потоа да му наметнат поморска блокада.
Сепак, влезот на Финска и Шведска во НАТО ги охрабри балтичките земји во однос на поголема безбедност во Балтичкото Море благодарение на нивните нови соседи од НАТО. Сега еден од нивните приоритети е противвоздушната одбрана и зголемувањето на способностите за напад со долг дострел.
Голем проблем е заканата од руските хибридни напади, кои стануваат се поинтензивни.
- Русија во моментов напаѓа во сивата зона, од сенка. Цели на подводни кабли, го напаѓа сајбер просторот и, се разбира, се држи до дезинформациите. Затоа мораме да бидеме подготвени на сите тие полиња - вели Каролис Алекса, литвански потпретседател за одбрана.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
