Додека светските лидери се собираат во Рим за погребот на папата Франциск, во сабота исцрпените ватикански претставници ја разгледуваат логистика во обид да избегнат дипломатски срам, пишува Гардијан.
Дали Доналд Трамп треба да се држи подалеку од украинскиот претседател Володимир Зеленски? Или францускиот претседател Емануел Макрон, или бразилскиот левичарски лидер Луиз Инасио Лула да Силва, или кој било Иранец кој би можел да се појави?
Можеби има одредено олеснување што Владимир Путин рече дека нема да присуствува, но дали сите ќе очекуваат седишта во првиот ред?
Погребот на папата Франциск нуди неочекувана можност за импровизирана меѓународна дипломатија и незгодни средби. Почетокот во 10 часот наутро значи дека повеќето шефови на држави и политички лидери ќе пристигнат во Рим вечерва со краток рок за состаноци.
„На погребот ќе има потенцијално интересна динамика“, рече Франсис Кемпбел, кој беше амбасадор на Велика Британија во Светата столица помеѓу 2005 и 2011 година.
Последниот сличен настан, погребот на папата Јован Павле II во април 2005 година, беше „дипломатски настан на годината“, според Центарот за јавна дипломатија на Универзитетот во Јужна Калифорнија.
„Собра голем број светски лидери, вклучувајќи многумина кои вообичаено не би се појавиле во истата земја, а камоли во иста просторија.“
Тони Блер, Шери Блер, Чарлс Кенеди и Мајкл Хауард седнаа на своите места на погребот на папата Јован Павле II.
Погребот се одржа во време на интензитетот на војната во Ирак, на која Јован Павле II се спротивстави. Кога на големите надворешни телевизиски монитори се појави крупен план од лицето на претседателот Џорџ В. Буш, од толпата избувнаа потсмевки.
Буш се најде блиску до лидерите на Иран, Сирија и Куба. Тој и неговиот сојузник Тони Блер ги игнорираа.
Спротивно на тоа, принцот Чарлс направи дипломатски гаф ракувајќи се со претседателот на Зимбабве, Роберт Мугабе, кој ја заобиколи забраната за патување од ЕУ за да присуствува на службата. Чарлс очигледно беше изненаден кога Мугабе се наведна да го поздрави.
Во изјавата подоцна се наведува дека „принцот го смета сегашниот режим во Зимбабве за одвратен“.
Уште едно ракување, меѓу претседателите на завојуваните нации – Израел и Иран – се сметаше за потенцијално историски момент, сè додека Мохамед Хатами од Иран подоцна не негираше дека ракувањето некогаш се случило.
Во меѓувреме, Кина го бојкотираше погребот поради присуството на тајванскиот претседател. Ватикан е една од ретките земји што имаат дипломатски односи со Тајван, иако претседателот на Тајван нема да биде во Рим утре.
Светата столица има претставници во повеќето земји во светот. Познати како нунции, тие имаат и дипломатска и религиозна улога.
„Тие знаат работи што обичните амбасадори не ги знаат“, рече Кемпбел. „Луѓето имаат тенденција да им веруваат на свештениците повеќе отколку на дипломатите, па затоа нунциите имаат пристап до огромна количина информации – особено надвор од главните градови или во земјите што се во конфликт“.
Светата столица повремено интервенирала зад сцената за да се обиде да реши криза, рече Кемпбел. „Но, тоа не се рекламира“, додаде тој.
Во 2007 година, папата Бенедикт помогна во ослободувањето на 15 британски морнари заробени од Иран. „Тој побара нивно ослободување на Велигден како гест на добра волја“, рече Кемпбел. Интервенцијата стана јавно позната дури кога три години подоцна беше објавено доверливо известување.
Во поново време, Ватикан беше вклучен во напорите за завршување на војната во Украина, како и во застапувањето на мирот во Газа и Јужен Судан. Порано оваа година, Ватикан посредуваше во договор со Куба што доведе до ослободување на стотици луѓе затворени поради учество во антивладини протести.
Папата Франциск, исто така, се обрати до муслиманскиот свет, потпишувајќи историска декларација за братство со Големиот имам на Универзитетот Ал-Азхар за време на првата папска посета на Арапскиот Полуостров во 2019 година.
„Некои западни земји претпоставија дека бидејќи религијата не игра толку важна улога во нивните земји како порано, тоа автоматски значи дека не е важна во остатокот од светот“, рече Кемпбел.
„Но, Римокатоличката црква има огромен глобален дострел. Таа има дипломатски односи со речиси секоја земја, а речиси 20 проценти од светското население се идентификува како католичко.“
„Црковната дипломатија е длабока и широка, но често невидлива за голо око. Светата столица има единствена моќ на собирање, што ќе се покаже утре.“
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
