Јужноафриканската Република (ЈАР) е законски обврзана да го изврши налогот за апсење на рускиот претседател Владимир Путин за време на неговата планирана посета на земјата во август на конференцијата БРИКС.
Веднаш откако Меѓународниот кривичен суд (МКС) издаде налог за апсење на Владимир Путин, експерти и аналитичари почнаа да пребаруваат низ списокот на потенцијални ангажмани на Путин во земјите каде што налогот - барем теоретски - може да се спроведе.
Иако странските патувања на рускиот претседател се ограничени по руската инвазија на Украина - првата беше во поранешните советски држави Таџикистан и Туркменистан минатиот јуни - тој, наводно, требаше да присуствува на самитот на БРИКС во Дурбан, Јужна Африка овој август.
Сепак, ЈАР е меѓу 118-те земји кои го ратификуваа Римскиот статут на МКС и затоа ќе има законска обврска да го изврши налогот за апсење, пренесува Sky News.
Дописникот на Sky News од САД, Марк Стоун напиша:
Пред неколку недели седнав во американскиот Стејт департмент со амбасадорот на Џо Бајден за глобална кривична правда.
Бет Ван Шак е жената која претседателот ја има задолжено да го гони рускиот лидер до обвинителната клупа.
Ја прашав: „Многумина ќе го сметаат за незамисливо Владимир Путин да биде изведен пред суд за воени злосторства. Колку е важно да се следи правдата, колку и да е малку веројатно?
„Па…“ рече таа, не се согласувајќи се со премисата на моето прашање… „Августо Пиноче, Слободан Милошевиќ, Хисен Хабре од Чад? Мислам дека никој од тие мажи не мислеше дека некогаш ќе ја види внатрешноста на судницата и секој еден од нив направија.
„Треба да играме долг натпревар овде. Никогаш не се знае како ќе се променат ситуациите.
Налогот за апсење на Владимир Путин може да го спречи да ја напушти Русија, смета специјалист за меѓународно кривично и хуманитарно право.
Тоби Кадман рече дека иако може да има „страв и неподготвеност“, другите држави имаат одговорност да го предадат г-дин Путин доколку тој влезе на нивна територија.
Тој го нарече потегот на Меѓународниот кривичен суд уште една „бразда во оклопот“ во врска со домашната моќ на Путин.
„Можеби тоа го спречува да ја напушти Русија, а тоа само по себе не треба да биде безначајно“, рече г-дин Кадман.
Но, ќе има цинизам дека рускиот претседател некогаш ќе се појави на суд и луѓето мора да бидат реални, рече тој. Сепак, тоа е „многу за почеток“ на „огромна низа воени злосторства“ за кои ќе биде обвинета Русија, додаде г-дин Кадман.
Што е Муѓународниот кривичен суд?
Судот истражува случаи и ја спроведува правдата против луѓето одговорни за геноцид, злосторства против човештвото и воени злосторства и реагира кога државниот суд не е во состојба или не сака да ги гони осомничените.
Меѓународниот кривичен суд беше основан со Римскиот статут во 2002 година и беше ратификуван од 123 држави.
Америка во 2018-та се закани со санкции против Меѓународниот кривичен суд доколку продолжи со обвинувањата против Американците. Судот тогаш ги разгледуваше обвиненијата против американски војници за наводна злоупотреба на затвореници во Авганистан.
Советникот за национална безбедност на Белата куќа, Џон Болтон, го нарече судот „нелегитимен“ и вети дека Америка ќе направи се за „да ги заштити своите граѓани“. Америка е една од државите кои не го поддржуваат судот.
Во врска со МКС Болтон изјави:
Тоа претставува закана за „американскиот суверенитет и националната безбедност“. Нему му недостасуваат проверки и рамнотежи и тврди дека има „надлежност над двосмислено дефинираните спорни злосторства“ и не е во состојба „да ги ограничи и казни бруталните злосторства“. Всушност, тие се „вишок“ бидејќи американската администрација „не признава поголем авторитет од Уставот на САД“.
„Нема да соработуваме со МКС. Нема да му пружиме помош на МКС. Нема да влеземе во МКС. Ќе оставиме МКС да умре сам по себе. Меѓу другото, за многу работи, МКС е веќе мртов за нас“, рече Болтон.
Портпаролката на Белата куќа Сара Сандерс го поддржа Болтон, велејќи дека претседателот Доналд Трамп „ќе го преземе секој чекор за да ги заштити нашите граѓани и сојузници од неправедно гонење од страна на МКС“.
Ниту Русија не го признава МКС, рускиот портпарол Песков изјави дека ниту од правна ниту од политичка страна за Русија одлуките на МКС не значат ништо.
