<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Гордана
Силјановска Давкова, кандидатот на ВМРО ДПМНЕ, има голема предност пред
актуелниот претседател Стево Пендаровски пред одлучувачкиот круг на изборите,
пишува <a href="https://www.b92.net/bbc/vesti/16931/izbori-u-severnoj-makedoniji-da-li-je-opozicija-ostvarila-nedostiznu-prednost-pred-drugi-krug-glasanja/vest">БиБиСи Србија. </a></span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Еј, Македонијо,
ти си бисер Балкански “, се слушаше во средата вечерта во центарот на Скопје,
додека симпатизерите на опозициската ВМРО-ДПМНЕ го славеа резултатот од првиот
круг од претседателските избори.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Зурли свириеа, се
слушаа тапани, заедно со бакли, прегратки и селфи.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Од другата страна
на градот, во седиштето на владејачката СДСМ, мрачен молк по најслабиот
резултат на партијата во последните 20 години.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Гордана
Силјановска Давкова, кандидат на конзервативната ВМРО, освои околу 40 отсто од
гласовите, а актуелниот претседател на државата, социјалдемократот Стево
Пендаровски, двојно помалку - 20 отсто, покажуваат податоците на Државната
изборна комисија, врз основа на 99 проценти од преброените ливчиња.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Додека се
зголемуваше гужвата околу неа и еуфоријата во изборниот штаб, Силјановска
Давкова кратко и со насмевка за Би-Би-Си на српски изјави дека не може да
поверува кога ги видела резултатите.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Постои шанса
Македонија да биде поинаква земја, се што се случи досега мора да се надмине“,
вели таа.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Практично се
работи за разлика од 175.000 гласови пред нивната средба во вториот круг од
претседателските избори на 8 мај.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Непишано правило
во Македонија е луѓето во политичка еуфорија да гласаат за победникот, па
предноста веројатно ќе се зголеми во вториот круг“, изјави за Би-Би-Си на
српски скопски политички аналитичар Милан Стефановски.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Но, ќе видиме,
се е можно во Македонија.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Џелал Незири,
политички аналитичар од Тетово, град во северозападниот дел на Македонија,
додава дека истражувањата укажуваат на можноста за победа на кандидатот на
ВМРО, но дека бил многу изненаден од разликата.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Прашањето кој ќе
биде претседател на државата е веќе решено во првиот круг“, изјави тој за
Би-Би-Си на српски јазик, додавајќи дека ВМРО лесно може да ја формира следната
влада.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Заедно со вториот
круг од претседателските избори, граѓаните на Македонија ќе гласаат и
на парламентарните избори на 8 мај.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Причини за
лошите резултати на СДСМ</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Пред пет гпрофесорка
на Правниот факултет во Скопје беше поразена во вториот круг од
претседателските избори од Пендаровски.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">И двајцата во
првиот круг имаа 42 отсто (околу 300.000 гласови), кои во вториот круг ги
зголеми на 44, а Пендаровски на 52 отсто (435.000 гласови).</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">По гласањето во
средата, ситуацијата е значително поинаква - Пендаровски освоил околу 173.000
гласови.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Причините за тој
пад се познати: проблемот со масовната корупција на власта, политичкото мешање
во судството, каде што политичките функционери не одговараат, како и колапсот
на политичкиот систем“, вели Стефановски.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Македонија е
78-ма од 150 земји во светот на листата на перцепции за корупција за 2023
година, објавена од невладината организација Транспаренси Интернешнл.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">И Пендаровски и
Силјановска Давкова во предизборната кампања ветија силна борба против
корупцијата.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„ВМРО имаше
подобра и поефикасна политичка кампања од СДСМ“, додава Стефановски.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Незири како една
од причините за слабиот резултат на СДСМ, која е на власт во Македонија од 2016
година, ја гледа во „недоброто управување со партиските структури“, како и во
патот „без брза лента за членство. “ кон Европската Унија.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Поради спорот за
името на државата со Грција, <span style="mso-spacerun:yes"> </span>Македонија
чекаше 17 години за почеток на преговорите со ЕУ, што беше блокирано од
Бугарија со вето во 2020 година поради спор околу историјата и јазикот.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Трето, ЗНАМ дека
Максим Димитриевски, поранешен висок функционер на СДСМ, стана рај за
незадоволните партиски гласачи“, смета Незири.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Димитриевски во
првиот круг од претседателските избори освои околу девет отсто од гласовите.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„И четврто –
зависноста на власта од ДУИ и политичките партии на етничките Албанци принуди
значаен дел од гласачите на СДСМ да ја гледаат партијата како вазал на ДУИ.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Демократската
унија за интеграција (ДУИ) на Али Ахмети е партија на македонските Албанци,
која е на власт 20 години, претходно како партнер на ВМРО, денес на СДСМ.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Ново гласање</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">За две недели, на
8 мај, гласачите во Македонија повторно ќе имаат можност да ја заокружат
политичката опција што им е најблиска.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">И тоа на две
ливчиња - на претседателски и парламентарни избори.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„По мај се ќе
биде поинаку, немаме друг избор. Во тоа сум убедена“, вели Силјановска Давкова
за Би-Би-Си на српски.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Таа во првото
обраќање до медиумите изјави и дека „граѓаните треба да се убедат дека вреди да
се излезе на гласање“, иако делови од говорот звучеа како да е веќе завршена
претседателската трка.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Таа рече дека ќе
соработува со опозицијата и ќе се труди секој ден да докажува дека „не е тука
за нејзината политичка кариера, туку за Македонија“.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Мислам дека ова
е навистина почеток на нова ера“, изјави таа.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Во првото
обраќање Пендаровски рече дека не очекувал вакви резултати, мислејќи пред се
дека разликата во однос на Силјановска Давкова ќе биде помала.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Како една од
причините за понискиот резултат наведе седум спротивставени кандидати, поради
што гласовите се расфрлани.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Утре е нов ден,
повторно почнуваме со средби со граѓаните, практично почнуваме од нула“, рече
актуелниот претседател.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Ги охрабрувам
граѓаните кои не излегоа во првиот круг да учествуваат во вториот круг.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Останува</span><span lang="MK"> </span><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">да видиме кои партии
кого ќе поддржат за две недели.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Сепак, Незири
смета дека тоа нема да има влијание врз крајниот исход бидејќи, како што
наведува, таа моќ на одлучување ја немаат ниту албанските партии.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Дури и да ги
мотивира сите нивни гласачи да гласаат за Пендаровски, сепак не можат да го
променат исходот од првиот круг на изборите“, вели тој.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Поделба на
гласови меѓу албанските партии</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Бујар Османи,
македонскиот министер за надворешни работи, како кандидат на коалицијата на
ДУИ, освои 13 отсто од гласовите, а Арбен Таравари, кандидат на албанската
опозиција, собрани на листата Влен (Вреди) освои девет отсто.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Влен беше
формирана пред овие избори со поддршка на премиерот на Косово Албин Курти и
неговата партија Самоопределување, која по изборите во Албанија учествуваше и
на гласањето во <span style="mso-spacerun:yes"> </span>Македонија.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„ДУИ покажа
одредена изборна моќ“, смета Михајловски, додавајќи дека „најверојатно
државниот сектор донел одлука во однос на опозицијата“.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Интересно е и тоа
што доколку албанските партии имаа еден кандидат, тој ќе го поминеше вториот
круг со вкупно 22 отсто од гласовите, што досега не се случило.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Блерим Река,
кандидат за претседател на изборите во 2019 година, освои 10,5 отсто од
гласовите, додека Илијаз Халими 4,5 отсто во 2014 година.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Сепак, за ДУИ и
за Вреди првиот круг од претседателските избори беше пред се тест на силите
пред парламентарните избори.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Незири смета дека
и двајцата очекувале многу повеќе гласови во првиот круг и дека не ги
мотивирале доволно Албанците во <span style="mso-spacerun:yes"> </span>Македонија да излезат на избори.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Овие резултати
се разочарувачки за двете опции“, рече тој кратко.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Треба да се земе
предвид и политичката еуфорија кај симпатизерите на ВМРО, кои дополнително ќе
се мотивираат за парламентарните избори, поради што без многу мака ќе формираат
влада по 8 мај“, додава Незири.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Претседателската
функција во Македонија е во голема мера церемонијална бидејќи лидерот на
државата не носи извршни одлуки, но може да предложи судии за врховниот и
уставниот суд до парламентот за конечна одлука.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Ги чекаме
парламентарните избори кои ќе одредат во кој правец ќе се движи државата, а
очекувам и таму да победи ВМРО“, вели Стефановски.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Следната влада,
вели тој, треба да биде реформска и да ја води борбата на два фронта, против
корупцијата и на патот на Македонија кон ЕУ.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Македонија мора
да се движи кон ЕУ и го нема луксузот да биде во политичка криза“, заклучува
тој.</span>