Сигурно сите веќе го знаете добро познатиот цртан филм на Дизни „Пинокио“ за куклата која очајно сака да стане вистинско момче. Овој анимиран класик од 1940 година зборува за столарот Џепето, сиромашен старец кој во својата осаменост и желбата да стане татко решава да направи дрвена кукла.
Една вечер, кога куклата била готова и стариот Џепето си легнал, на небото се појавила необична ѕвезда за исполнување желби, пишува Историски забавник.
Ѕвездата всушност била самовила која го слушнала копнежот на човекот и решила да му ја исполни желбата. Таа го оживеала Пинокио и му доделила мал штурец да се грижи за него. За да стане вистинско момче, требало да докаже дека вреди.
Сепак, оригиналната бајка напишана од Карло Колоди во 1880 година, насловена „Авантурите на Пинокио“, раскажува сосема поинаква приказна.
Искусниот Дизни знаел дека оригиналната приказна за едно момче кое било мачено и речиси убиено поради неговиот лик, не е нешто што децата сакале да го гледаат и од што би можеле да учат. Затоа е одлучено приказната да се ублажи и да се „завитка во целофан“. Неговиот Пинокио е жртва на лошо општество, но благодарение на неговото чисто срце успева да ги надмине сите препреки, да ја заработи љубовта на Џепето и да стане „вистинско момче“.
– Пинокио не може да биде негативец, тој мора да биде сочувствителен и приемчив кон децата за полесно да се „продаде“ приказната, објаснил Волт Дизни пред премиерата на неговиот анимиран спектакл.
Целта на приказната на Колоди била да покаже колку е тешко да се биде родител на непослушно момче, а книгата се занимава со последиците од погрешните потези на главниот лик Пинокио и страдањата што тие одлуки ги предизвикуваат кај неговиот татко.
Колоди никогаш не бил родител, а неговата приказна не била убава. Куклата во приказната уште од самиот почеток е претставена како „непослушен разбојник и бедно момче“.
Оригиналната бајка за Пинокио всушност била одраз на филозофијата за воспитување деца од 18 век. Почеток на таканареченото „социјално образование“ бил Жан-Жак Русо, а неговата главна идеја била неопходноста да се соочи детето со „природните последици“ од непослушноста.
Пинокио, кукла опкружена со љубов, се однесува сосема поинаку од она што се очекува - бега од часовите, се придружува на лошо друштво, се кара со Џепето, му го уништува авторитетот, предизвикува кавга меѓу Џепето и неговиот сопственик и кога ќе научи да оди правилно - бега од дома.
Врвот на дрскоста на Пинокио се гледа во поткажувањето на Џепето и тврдењето дека неговиот творец го тепа и запоставува, што резултира со кутриот Џепето да биде фрлен во затвор. Пинокио во одреден момент дури и одлучува да си ја убие совеста, па малиот штурец на крајот бива смачкан и претворен во дамка на ѕидот.
Низ приказната Пинокио „одговараше“ за своите злодела. Го тепаа, го камшикуваа, бесеа и еднаш му ги запалија нозете само за да може Џепето да му ги поправи.
- По дефиниција, тој е незадоволно детиште кое постојано се казнува за своите испади, рекол еднаш Колоди за Пинокио, пренесува порталот Vintage news.
Палавата кукла прави сомнителни, а понекогаш и злонамерни потези кои на крајот доведуваат до тоа да биде обесен од неговите лажни пријатели - лисица и мачка. Според тоа, приказната имала трагичен крај во оригиналот.
Првично била објавено во сериска форма како „Приказна за една кукла“ („La storia di un burattino“) во „Giornale per i bambini“, едно од најраните италијански списанија за деца. Колоди првично напишал 15 поглавја и сцената каде што Пинокио лежи обесен била последна.
Меѓутоа, на барање на читателите и издавачите, Колоди ги додале поглавјата 16-36, во кои Сината самовила го спасува Пинокио и, откако тој ќе ги сфати своите грешки, на крајот се трансформира во вистинско момче, правејќи ја приказната попогодна за децата.
Карло Колоди е повеќе загрижен за последиците од лошото однесување и анализата на сложениот однос помеѓу родителите и децата, за разлика од верзијата на Дизни која е за наивна слатка кукла која живее во корумпиран свет на возрасни.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
