Во денешниот брз свет, деновите честопати минуваат во брзање помеѓу деловни обврски, лични задачи и бесконечни известувања. Толку многу работи се случуваат, а толку малку правиме исклучиво за себе.
Токму од оваа фрустрација и чувството дека немаме контрола врз сопственото време се раѓа феноменот познат како „Revenge Bedtime Procrastination“ – тивок бунт на умот што се случува доцна навечер, кога треба да спиеме, но наместо тоа избираме „време за себе“.
Терминот потекнува од Кина, а на Западот се прошири благодарение на социјалните мрежи. Опишува однесување во кое лицето намерно го одложува заспивањето за да го надомести изгубеното слободно време. Тоа се оние моменти кога во 23:30 часот одлучуваме да погледнеме уште една епизода од серијата, да скролуваме низ TikTok „само пет минути“ или да прочитаме статии што не сме ги прочитале во текот на денот.
Иако знаеме дека утре ќе бидеме исцрпени, умот едноставно бара пауза – и ја користи, дури и ако тоа значи пократок сон со послаб квалитет.
Зошто го правиме ова?
Психолозите веруваат дека ова однесување е тесно поврзано со чувството на губење на контролата врз денот. Луѓето кои имаат интензивни, структурирани или премногу стресни денови честопати чувствуваат дека немаат право да се опуштат. Затоа вечерта станува единствениот момент кога можат сами да одлучат –дури и ако тоа значи жртвување на сонот.
Последици од одложување на спиењето
Иако на прв поглед може да изгледа безопасно, хроничната практика на „Revenge Bedtime Procrastination“ може сериозно да влијае на здравјето. Замор, намалена концентрација, помала продуктивност, емоционална чувствителност и метаболички проблеми се само некои од последиците од недостаток на сон. На долг рок, ова однесување може да доведе и до синдром на прегорување, бидејќи телото никогаш не добива доволно време да се опорави.
Како да се препознае и прекине овој циклус?
Првиот чекор е да станете свесни за моделот на однесување – ако забележите дека свесно останувате будни секоја вечер иако знаете дека ви треба сон, можеби сте во овој маѓепсан круг.
Совети за промена:
• Воведете мини ритуали порано во текот на денот. Најдете време за кратки паузи кои се исклучиво ваши.
• Поставете дигитални граници. Поставете време кога ќе престанете да користите екрани.
• Создадете вечерна рутина што ви се допаѓа – релаксирачка бања, читање книга или лесна медитација можат да го вратат чувството на контрола.
• Пронајдете ги малите радости во вашиот ден. Кога имаме исполнети моменти во денот, потребата за „осветни“ ноќи е намалена.
„Revenge Bedtime Procrastination“ е разбирлив одговор на современиот ум на преоптоварување, но не е одржлив на долг рок. Наместо да си го саботираме сопствениот сон, важно е да научиме како да најдеме време за себе во текот на денот – бидејќи квалитетниот одмор не е лук
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
