Луѓето често добиваат повеќе слободно време како што стареат, што е веројатно природна последица од помалку одговорности околу одгледувањето деца и, на крајот, пензионирањето. Начинот на кој го користиме тоа време има огромно влијание врз тоа како старееме, и ментално и физички.
Студија од 2023 година на 700.000 американски ветерани, презентирана на годишниот состанок на Американското здружение за исхрана, откри осум животни навики кои можат да ви го продолжат животот за 24 години, дури и ако ги усвоите во вашите четириесетти, педесетти или шеесетти години.
Препораките веројатно нема да ве изненадат: вежбање, здрава исхрана, избегнување на прекумерна консумација на алкохол, квалитетен сон, избегнување на пушење, избегнување на зависност од опиоиди, намалување на стресот и одржување на богат општествен живот.
Но, има уште многу што можете да направите за да живеете подобро и подолго: вклучете некои од овие хобија во вашата дневна рутина за да го одржите вашиот ум и тело здрави.
Прошетка
Со години слушаме дека аеробикот со висок интензитет е клучот за долг и здрав живот. Сепак, се покажува дека едноставното ставање на едната нога пред другата може да биде доволно за да се зголеми волуменот на мозокот и да се подобри невропластичноста. (Невропластичноста може грубо да се преведе како способност на мозокот да се адаптира и да се менува.)
Една студија покажа дека постарите мажи и жени (просечна возраст 70 години) кои биле поактивни имале помал ризик од смрт во споредба со оние кои воделе седентарен начин на живот. Оние што трчаа и играа рекети имаа најголема корист, но одењето беше веднаш зад нив. И неодамнешна анализа на постојните истражувања покажа дека само 4.000 чекори дневно може да биде магичната бројка за подолг и поздрав живот.
„Порано бев застапник на вежбање со висок интензитет, но сега мислам дека одењето е најдобрата можна активност“, вели д-р Лаура Д. Бејкер, професор по геронтологија и геријатриска медицина на Медицинскиот факултет на Универзитетот Вејк Форест. Погрижете се редовно да шетате и да најдете некој што ќе ве поддржува.
Учење нови јазици
„Постојат сè повеќе научни докази дека учењето нови работи во текот на целиот животен век го штити мозокот“, вели Крамер. (Интересно: Тетката на Крамер, која има 103 години, моментално учи италијански за прв пат!)
Не мора нужно да биде нов јазик, но јазиците може да имаат посебна корист. Едно мало истражување од 2019 година на лица на возраст од 59 до 79 години покажа дека оние кои учествувале во четиримесечна програма за учење втор јазик доживеале когнитивни подобрувања. Ова се надоврзува на истражување од 2014 година кое откри дека двојазичните лица задржале повеќе од своите когнитивни способности како што старееле – вклучувајќи ги и оние кои научиле втор јазик подоцна во животот.
Танц
Танцувањето е уште една форма на физичка активност што може да го забави стареењето. Една студија кај здрави постари возрасни лица го поврза танцувањето со позитивни промени во хипокампусот (дел од мозокот поврзан со стареењето), слични на оние што ги предизвикуваат тренинзите за издржливост. Танцувањето, исто така, ја подобрило рамнотежата, додека тренингот за издржливост не го направил тоа.
Учесниците посетувале неделни часови по танц или правеле тренинзи за издржливост и флексибилност, како што се возење велосипед или нордиско одење, во текот на 18 месеци. Иако тренингот за издржливост вклучувал повторување на истите активности, танчерите учеле нова кореографија секоја недела – од џез, до линиски танц, па сè до квадратен танц. Тој дополнителен предизвик на запомнување и учење нови рутини можеби направил разлика. И како што истакнува друга студија, танцувањето може да ве охрабри да излезете од дома.
Видеоигри
Иако видеоигрите и екраните честопати се обвинуваат за многу социјални проблеми, кога се користат на правилен начин, тие всушност можат да ни помогнат да останеме млади. Истражувачи од Универзитетот во Калифорнија, Ирвин, следеле група возрасни на возраст од 60 до 80 години додека тие играле „Angry Birds“ или „Super Mario 3D World“ на конзола Nintendo Wii U. Учесниците немале претходно искуство со видеоигри. Контролната група играше палијативна игра на компјутер.
Групата што играла видеоигри покажала подобрување во меморијата, што често е меѓу првите жртви на стареењето. Подобрувања беа забележани по четири недели играње, што укажува дека се потребни 10 до 20 часа игра за да се види ефектот. Авторите претпоставија дека промените – кои траеле четири недели по прекинувањето на играта – делумно се резултат на тродимензионалната околина на играта Супер Марио.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
