Едноставен тест за постарите луѓе што може да предвиди колку време им преостанува
Колку животни можат да избројат постарите луѓе за 90 секунди? Десетина, или над 30? Според една нова студија, резултатот може да предвиди колку време им останува.
Броење што е можно повеќе животни за 90 секунди – овој едноставен јазичен тест може да покаже колку долго можат да живеат постарите луѓе, покажуваат резултатите од новото истражување.
Истражувачите откриле: колку повеќе животни може да наброи човекот, толку повеќе животно време останува. Секое дополнително споменато животно го „продолжува“ животниот век во просек за пет проценти.
Секој што ќе успее да именува околу 33 животни за минута и половина, има во просек уште дванаесет години живот пред себе. За оние кои бројат едвај единаесет, очекуваниот животен век е само три години.
Податоците доаѓаат од Берлинската студија за стареење, спроведена на 518 луѓе на возраст меѓу 70 и 95 години. Студијата е започната пред околу 30 години, со еднаков број учесници по возрасна група и пол.
Учесниците неколку пати учествуваа во когнитивни тестови – меѓу нив и тестот „набројување на животни“.
Истражувачите ги следеле сите учесници низ годините: кој е сè уште жив? Кој умре – и кога? Со тие информации, тие можеа да го поврзат моментот кога е направен тестот – со веројатноста за смртност.
На што се заснова тестот за попишување животни?
Тестот изгледа едноставен, но според Улман Линденбергер од Институтот за образовни истражувања Макс Планк, тој е многу подобар показател за преостанатиот животен век на постарите луѓе од сите претходни тестови и задачи. Тој е коавтор на студијата.
Тестот бара ангажирање на целиот когнитивен систем, објаснува Линденбергер. Се тестираат брзината, долгорочната меморија и будноста на учесниците:
„Тестот треба да се направи брзо, информациите треба да се извлечат од долгорочната меморија, а во исто време треба да има некаква контрола врз одговорите, за да не постојано се повторуваат истите два збора“, објаснува тој.
Разликата во споредба со другите когнитивни тестови
За разлика од класичните когнитивни тестови кои проверуваат дали човекот може да запомни неколку работи истовремено, да донесува логични заклучоци или да потсети на списоци со зборови, овој тест има друга цел – предвидување на животниот век.
Повеќето од способностите проверени со традиционалните тестови опаѓаат веќе во средната возраст, вели психологот. Спротивно на тоа, способноста да се именуваат многу животни во краток временски период трае подолго – и покрај стареењето на мозокот.
Линденбергер додава: „Кога таа способност почнува да слабее, се чини дека има посебна врска со намалувањето на животниот век“.
Таков пад на когнитивните способности беше забележан уште порано кај луѓето со деменција. Како млад истражувач, тој лично спроведе многу тестови. Се сеќава на типичните модели на одговор:
„Што требаше да направам? Мачка, куче... што беше вежбата? Мачка, куче...“ Го видов тоа многу пати. Може да се замисли дека во долгорочната меморија, мачка и куче се едноставно најактивните концепти. Во исто време, луѓето забораваат на задачата и не се сеќаваат на претходните одговори – па кога ќе ги потсетат повторно велат „мачка, куче“.
Резултати од тестовите независни од образованието и приходите
Истражувачите исто така испитуваа дали нивото на образование и нето приходот влијаат на резултатите од тестовите. Нивниот заклучок: дури и ако луѓето со високо образование во просек имаат побогат речник, тоа не ја менува врската помеѓу резултатите од тестовите и очекуваниот животен век.
Според истражувачите, причината за тоа е што животните се тема блиска до секојдневниот живот – без разлика на животниот стандард или образование. Дури и луѓето со пониско формално образование често имаат близок контакт со животните – или поради нивниот начин на живот или поради нивната професија.
Можна комбинација со тестот „Фламинго“.
Минатата есен вниманието го привлече таканаречениот тест за фламинго. Оние кои можат подолго да стојат на една нога, во просек, живеат подолго, покажаа студиите. Линденбергер верува дека комбинирањето на двата теста – тестови за јазик и рамнотежа – може да даде уште попрецизни резултати.
И двата теста мерат различни аспекти на стареењето: едниот се однесува на когнитивните способности, а другиот на физичката координација. Според Линденбергер, комбинацијата може да обезбеди дополнителни сознанија за очекуваниот животен век на поединецот.
Конечно, Линденбергер нагласува дека статистичките тврдења за врската помеѓу резултатите од тестовите и очекуваниот животен век не можат да се применат за поединечни случаи. „Тие соодноси изразуваат само веројатности. Од нив не може да се дадат веродостојни изјави за реалниот преостанат животен век на поединецот“. И не треба ни да го правиш тоа.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
