Ако некогаш сте се чувствувале мирно по прошетка во парк или шума, тоа не е плод на вашата имагинација – тоа е биологија.
Поминувањето време на отворено може да предизвика мерливи промени во вашето тело, од намалување на хормоните на стрес, намалување на крвниот притисок, па дури и подобрување на здравјето на цревата.
Не мора да пешачите со часови за да ги почувствувате овие придобивки, бидејќи максималниот ефект се јавува по само 20 минути.
Дури и прошетка до паркот за време на ручек и сендвич на клупа неколку пати неделно можат да му користат на вашето тело и ум.
Еве зошто престојот во природа може да го подобри вашето здравје.
1. Несвесно се опуштате
Кога гледате зелени дрвја, мирисате бор и го слушате нежното шушкање на лисјата или звукот на птиците, вашиот автономен нервен систем – мрежата на нерви што ги контролираат несвесните процеси – реагира веднаш.
Ова може да се случи дури и за време на посетата на вашиот локален парк.
„Гледаме промени во телото како што се понизок крвен притисок, промени во варијабилноста на срцевиот ритам и побавен срцев ритам – сите поврзани со физиолошко смирување“, изјави Кети Вилис, професорка по биодиверзитет на Универзитетот во Оксфорд, за подкастот „What’s Up Docs?“ на BBC Radio 4.
Студија во Велика Британија на речиси 20.000 луѓе покажа дека оние кои поминувале најмалку 120 минути секоја недела во зелени површини имале значително поголема веројатност да пријават добро здравје и поголема психолошка благосостојба.
Доказите за придобивките од поминувањето време во природа се доволно убедливи што некои области го испробале она што е познато како рецепти за зелени површини.
Целта е да се поврзат луѓето со природата за да се подобри нивното физичко и ментално здравје и позитивно да се влијае на нивната благосостојба.
2. Хормоните се обновуваат
Хормонскиот систем на вашето тело е исто така вклучен во релаксацијата.
Вилис вели дека престојот на отворено го активира нашиот ендокрин систем и ги намалува нивоата на кортизол и адреналин – хормони кои се зголемуваат кога сте под стрес или вознемирени.
„Студијата покажа дека луѓето кои вдишувале масло од хиноки (јапонски чемпрес) во хотелска соба три дена имале голем пад на хормонот адреналин и големо зголемување на природните клетки убијци во крвта.“
Природните клетки убијци се клетките на телото кои се борат против вирусите.
Учесниците во студијата сè уште имале покачени природни клетки убијци во нивните тела две недели по вдишувањето на мирисот.
Во суштина, природата „смирува она што треба да се смири и зајакнува она што треба да се зајакне“, како што професорката Минг Куо од Универзитетот во Илиноис го сумираше тоа за Би-Би-Си.
„Тридневен викенд во природа има огромно влијание врз нашиот систем за борба против вирусите, па дури и еден месец подоцна може да биде 24 проценти над почетната вредност.“
Студиите, исто така, покажаа помали, но сепак трајни ефекти од пократки временски периоди поминати во природа, вели таа.
3. Улогата на мирисот
Мирисите на природата се исто толку моќни како гледањето и слушањето.
Мирисот на дрвјата и почвата е полн со органски соединенија што ги ослободуваат растенијата, и „кога ги вдишувате, некои од молекулите влегуваат во вашиот крвоток“.
Вилис вели дека борот е добар пример за ова, бидејќи мирисот на борова шума може да ве смири за само 90 секунди, а ефектот трае околу 10 минути.
Можеби мислите дека релаксирачкиот ефект на природата е само во вашата глава.
Сепак, една студија покажа дека дури и бебињата, без сеќавање на специфични мириси, се смирувале кога друг мирис поврзан со релаксација, лимонен, ја исполнувал просторијата во која се наоѓале.
4. Донесува добри бактерии во вашите црева
Покрај тоа што го смирува вашиот ум, природата може да помогне и во зајакнувањето на вашиот микробиом, заедницата на микроорганизми во вашето тело, бидејќи почвата и растенијата се полни со добри бактерии.
„Ова се истите видови добри бактерии што ги плаќаме во пробиотици или други пијалаци“, објаснува Вилис.
Професорот Минг Куо го проучувал влијанието врз фактори како што се подложноста на инфекции и менталното здравје и вели дека вдишувањето на одредени бактерии има потенцијал да го подобри расположението; а антимикробните хемикалии што ги ослободуваат растенијата – наречени фитонциди – би можеле да помогнат во борбата против болестите.
Крис ван Тулкен, научник за инфекции, вели дека ја гледа природата како позитивно предизвикувачка средина што „го скокотка вашиот имунолошки систем“.
Тој ги тера луѓето да си играат со земја во шумата, чии невидливи парчиња потоа влегуваат во нивниот систем преку носот или устата, додава тој.
Вратете ја природата во живот
Секако, не секој може да оди во шумата според желба, но добрата вест е дека не морате.
Дури и малите допири на природата дома можат да направат разлика, според Вилис.
Визуелно, цвеќињата како белите или жолтите рози покажаа дека имаат најсмирувачки ефект врз активноста на мозокот.
Кога станува збор за мирис, користете дифузер со есенцијални масла како пинен, кој може да ви помогне да се смирите.
И ако сè друго не успее, дури и фотографија од шума може да помогне.
Истражувањата покажуваат дека гледањето слики од природата на вашиот лаптоп или едноставно гледањето нешто зелено може да предизвика исти смирувачки промени во мозочните бранови и да го намали стресот.
„Секоја мала ситница се чини дека помага“, заклучува професорот Минг Куо.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
