Збунетоста предизвикана од изборниот закон во Катар по закажаните избори за Советодавно собрание (Шура) на почетокот на октомври 2021 година (вчера), се чини дека не се фокусира на демократското право што може да ја отвори вратата за гласање за многу постојани жители на оваа мала земја.
Сепак, тоа е конфликт на идентитет во земја чија структура на население воопшто не може да толерира поделба.
Такво нешто е од витално значење во Катар бидејќи неговите граѓани сочинуваат само десет проценти од населението!
Овој проблем со идентитетот се појави поради катарскиот сегмент кој одби да го категоризира демографското население на нивоа кој е поголем Катарец, што не е поврзано само со изборниот закон.
Овој закон го привлече вниманието на проблемот во Уставот од 2004 година, кој ги класифицираше Катарците и го создаде катарскиот израз. Дефиницијата за овој термин е препуштена на шефот на извршната власт, емирот. Се чини дека последниот видел многу флексибилност во овој термин и сметал дека може да толерира многу политички прагматизам.
Граѓаните на Катар, кои првично не беа од групата, кои се сметаа за чисти Катарци, веќе немаат јасна позиција за нивното државјанство. Тоа може да бидат оние чија историја содржи празнини во односите со владејачкото семејство, па тие станаа жртви на недостаток на граѓански права и немаат право да гласаат на избори.
[caption id="attachment_957348" align="alignnone" width="739"]
Броење на гласови по затворање на гласачките места на првите одржани избори во Катар, 02 октомври 2021[/caption]
Советодавното собрание или Шура е законодавно тело на државата Катар, со 45 членови.
По првите парламентарни избори во Катар, ќе има 30 избрани членови и 15 именувани членови.
Советот беше формиран во април 1972 година со 20 назначени членови.
Во мај 1972 година, се одржа првиот консултативен состанок на Собранието за време на кој Сајед Азиз бин Калид Ал Ганим беше избран за прв претседател на Собранието. Покрај 20 -те членови што присуствуваа на состанокот, присуствуваа и шеикот Калифа бин Хамад Ал Тани и странски достоинственици.
Уставот на Катар, одобрен на генерален референдум во април 2003 година, создаде законодавен дом составен од две третини од пратениците избрани со универзално право на глас и една третина именувани од Емирот.
Според Уставот, законодавниот дом ќе има три овластувања: да го одобри (но не и да го подготви) националниот буџет; следење на работата на министрите преку гласање доверба; и изготвуваат, дебатираат и гласаат за предложените закони, кои стануваат закон со само две третини мнозинство и со претставниците на Емирот.
Но, изборите постојано се одложуваа: во 2006 година беше објавено дека парламентарните избори ќе се одржат во 2007 година; изјави на 1 април тогашниот прв вицепремиер и министер за надворешни работи Хамад бин Јасим бин Џабер Ал Тани, кој подоцна стана премиер на Катар.
Тоа беше одложено и беше формирана советодавна комисија за да го проучи ова прашање.
Законодавно -правниот совет закажа избори за јуни 2010 година. Изборите не се одржаа во 2010 година.
[caption id="attachment_957345" align="alignnone" width="731"]
Поранешниот Емир Хамад Бин Калифа и неговиот син наследник Емирот Тамим Бин Калифа Ал Тани[/caption]
Во ноември 2011 година, Емирот објави дека изборите ќе се одржат во 2013 година, но беа одложени пред Емирот Хамад бин Калифа Ал Тани да оди во пензија и ја предаде власта на неговиот син Тамим бин Хамад Ал Тани.
Мандатот на Советодавното собрание беше продолжен до 2016 година. Во ноември 2017 година, Емирот Тамим бин Хамад Ал Тани назначи четири жени во 45-члениот совет, што е првпат жени да учествуваат во советот.
Меѓутоа, изборите потоа беа одложени за 2019 година, а претходниот мандат беше продолжен уште еднаш.
Во октомври 2019 година, Емирот издаде наредба за формирање комитет за организирање на изборите, со кој ќе претседава премиерот Калид бин Калифа бин Абдул Азиз Ал Тани.
Во ноември 2020 година, Емирот вети дека ќе одржат избори во октомври 2021 година. И тогаш излезе нов изборен закон.
Неодамна објавениот изборен закон ги дефинира карактеристиките на гласачите и кандидатите.
Постојат три категории: категорија што може да се предложи и да се гласа, која содржи родни Катарци кои се дефинирани како оние чии семејства биле присутни во Катар пред 1930 година;
Втората категорија која има право на глас, но не може да се кандидира, се натурализирани Катарци чии баби и дедовци се родени во Катар;
А категоријата што не може ниту да се кандидира ниту да гласа се обичните натурализирани граѓани чии баби и дедовци не се родени во Катар.
Овие класификации, нивниот идентитет и племенските димензии направија многу Катарци да се чувствуваат огорчено, особено затоа што објавувањето на изборите требаше да биде почеток на демократската отвореност и политичка промена што земјата ќе ја види, особено кон другите земји од Заливот.
Оваа категоризација значи негирање на учеството на голема група Катарци во оваа транзиција, особено оние што припаѓаат на катарските племиња кои ја населувале земјата пред нејзиното прогласување за држава во 1971 година и на кои им било ускратено правото да се кандидираат или да гласаат со закон.
[caption id="attachment_957349" align="alignnone" width="744"]
Племето Ал Мура[/caption]
Племето Ал Мура е на врвот на оваа листа, бидејќи неговите членови се спротивставија на законот, обвинувајќи го Емирот дека промовира дискриминација во Катар.
Ова ги поттикна безбедносните власти на Катар да започнат кампања за апсење под обвинение дека користеле социјални медиуми за ширење лажни вести и поттикнување расни и племенски конфликти. Бројот на лица упатен до јавен обвинител достигна седум лица.
Племето Ал Мура живее во различни земји од Заливот. Повеќето нејзини членови живеат во Катар и Саудиска Арабија.
Членовите на племето сметаа дека владејачкото семејство ја намалува нивната национална припадност сметајќи ги за неоригинални.
Според нив, кралското семејство поттикнува племенски конфликти и дискриминација меѓу луѓето од истата земја, а не оние што се противат на изборниот закон.
Оваа премиса изгледа логично, особено кога знаеме дека ова племе има историја на спорови со владејачкото семејство.
[caption id="attachment_957352" align="alignnone" width="735"]
Калифа бин Хамад Ал Тани[/caption]
Членовите на Ал Мура се спротивставија на државниот удар извршен во 1995 година од Хамад бин Калифа Ал Тани (таткото на сегашниот Емир), во кој тој ја презеде власта од својот татко, Калифа бин Хамад Ал Тани. Калифа се обиде да го врати својот авторитет и власта една година откако неговиот син се сврте против него со помош на членовите на племето Ал Мура.
Ширењето на Ал Мура во други земји, особено Саудиска Арабија и ОАЕ, одигра важна улога во означувањето на нив како заговорници.
Затоа, владејачкото семејство во Доха продолжи да верува дека ова племе не е поврзано со Катар.
Работата кулминираше во 2005 година кога властите им го одземаа државјанството на Катар на илјадници членови на Ал Мура.
Според извештајот објавен од Хјуман рајтс воч во 2019 година, илјадници Ал Мура членови беа маргинализирани и со негирани правата во Катар.
Властите ги обвинија членовите на истото племе за заговор против владејачкото семејство на Катар и нивните односи со Ријад во годините на акутна криза меѓу двете земји, која наводно неодамна заврши по мировниот договор на Саудиска Арабија и Катар на самитот на ГКЦ во Ал Ула во 2021 година.
Освен Ал Мура, илјадници натурализирани Катарци нема да имаат право да се кандидираат или да гласаат.
Тие разбираат дека овој настан не носи обележја на вистинската демократија.
Причината не лежи само во фактот дека тие се исклучени од гласањето и со ограничено право на глас на неколку групи кои работат со семејството на власт.
Исто така, лежи во фактот дека самиот Совет Шура е уставно ограничен во трите претходно споменати аспекти.
Советот, во кој катарскиот народ избира две третини, не се разликува од сличните совети во соседните земји.
Искуството сигурно не е единствено, но може да биде обид да се стигне до своите соседи, особено Кувајт, иако овластувањата на избраниот совет во Кувајт се многу пообемни отколку во Катар.
Во овој контекст, изборот на Советот на Шура е поважен во геополитички контекст, а помалку како поттик кон демократија.
Бахреин и Оман имаат слични советодавни тела, а Кувајт има дури и целосно избрано собрание.
Големи се шансите Катарскиот совет да ја унапреди дискусијата за економски и социјални прашања.
Но, сите важни политички сегменти, како што се надворешната политика, одбраната, безбедноста и инвестициската политика, се исклучени.
[caption id="attachment_957354" align="alignnone" width="755"]
Жени гласаат на првите избори во заливската земја Катар, Фото: REUTERS/Ibraheem Al Omari[/caption]
Денес е време да се одржат овие избори на помалку од 450 дена пред отворањето на Светското првенство 2022 година на територијата на Катар, на кое несомнено му недостасуваат демократски карактеристики и модерна општествено-политичка слика пред делегациите од целиот свет кои ќе останат во Катар околу еден месец.
Ќе присуствуваат играчи, политичари, економисти, туристи и инвеститори од различни националности.
Затоа, тие треба да посетат нова земја каде што граѓаните се собираат на избирачки места како и секоја нормална земја со парламент и состојба на поделба на власта.
Што се однесува до изборниот процес и овластувањата на избраниот совет на Шура, ова се детали што ќе недостасуваат.
Она што е важно е да се фалите со демократија во земја во Персискиот залив каде политичките партии се забранети.
Во таква земја, неколку поединци, главно поврзани со семејството, водат одредени политички и економски тела.
Тие ја обликуваат општата политика на државата во целина.
Катарците гласаа во саботата на првите законодавни избори на арапската држава во Заливот за две третини од советодавниот совет на Шура, процес што разбуди домашна дебата за изборно вклучување и државјанство.
Одзивот за изборот на 30 членови на телото со 45 места беше 63,5%, се вели во соопштението на Министерството за внатрешни работи рано во неделата.
„Со шансата да гласам, чувствувам дека ова е ново поглавје“, рече Мунира, која пишува книги за деца и побара да биде идентификувана само со едно име.
“Навистина сум среќна поради бројот на жени кои се кандидираат “.
Прелиминарните резултати покажуваат дека гласачите не избрале ниту една од 26 -те жени кои застанаа меѓу 233 кандидати во 30 области во земјата, која неколку години одржува општински избори.
