Компаниите и домаќинствата во Европа се под притисок од цените на гасот. Една нова анализа се обидува да ја предвиди иднината.
Најважен извор на течен природен гас за Германија и Европа најверојатно ќе бидат Соединетите Американски Држави. Ова е резултат на научна анализа на Институтот за енергетска економија на Универзитетот во Келн. Нарачател на студијата е здружението на енергетската индустрија „Фјучер гас“.
Во блиска иднина, според резултатите од анализата, гасот од Русија ќе биде недостапен или достапен со ограничувања, па цените ќе го достигнат нивото од 2018 година во 2030 година - и тоа само доколку побарувачката значително се намали.
Во научната студија „Развој на глобалните пазари на гас до 2030 година“. авторите го опишуваат својот став за развојот на снабдувањето со гас до крајот на деценијата по рускиот напад врз Украина и прекинот на снабдувањето со гас.
Предизвикот да се фокусираме на САД
Во 2021 година рускиот гас имаше 55 отсто удел на германскиот пазар. Се транспортира со гасоводи. Во меѓувреме, Соединетите Американски Држави развија голем потенцијал за транспорт на природен гас (течен природен гас, ЛНГ) со танкери.
Сепак, анализата вели дека фокусирањето на Соединетите Американски Држави би било предизвик: „Во однос на блиската иднина, би било соодветно Германија да не ја изгуби од вид планираната диверзификација на изворите на снабдување“, бара Тим Келер, кој раководи со чадор организацијата на подружницата „Фјучер гас“.
Тој во соопштението додава: „Само на овој начин европското снабдување со гас може да биде стабилно и безбедно. Преориентацијата бара долгорочна стратегија, која ја зајакнува диверзификацијата на снабдувањето со течен гас“.
Келер вели дека и Американците очекуваат јасни сигнали. „Само ако нашите американски трговски партнери добијат јасна слика за идните продажни изгледи, ќе ги инвестираат потребните суми во дополнителни капацитети за производство на течен гас.
Побарувачката расте
Европската побарувачка за течен гас значително ќе се зголеми, се наведува во анализата. Во случај трајно да се прекине снабдувањето со гас од Русија, трите преостанати гасоводи што ја снабдуваат ЕУ - од Норвешка, Азербејџан и Алжир - ќе бидат многу оптоварени.
Можно е само ограничено зголемување на количината на гас испорачана од овие земји. Норвешка може да ги зголеми своите испораки до 2028 година, по што производството ќе се намали. Најверојатно ќе се намали увозот од северноафриканските земји извозници, бидејќи поради очекуваниот економски раст ќе се зголемат и нивните потреби од енергија.
ЕУ ќе биде најважниот пазар за САД
Во сите разгледани сценарија, увозот од Соединетите Американски Држави значително ќе се зголеми во однос на 2021 година. Доколку нема трговија со гас меѓу Европската унија и Русија, учеството на американскиот гас ќе се искачи на 40 проценти. Така, ЕУ, веднаш до Азија, ќе се претвори во еден од најважните пазари за течен гас.
Спротивно на тоа, количината на течен гас од Катар ќе остане ограничена. Веројатно, ниту дополнителниот увоз од Австралија и Канада нема да биде значаен за европскиот пазар, бидејќи овие извозници првенствено ќе го снабдуваат азискиот пазар. Но, дополнителните количини би можеле да помогнат да се избегне недостиг на светскиот пазар. А помалата побарувачка може да влијае на падот на цените. Ова би се постигнало преку електрификација, поголема енергетска ефикасност и производство на биогас.
Тим Келер пресметува дека состојбата со цените во однос на сегашното ниво ќе се подобри веќе во 2024 година: „Брзата изградба на терминали за течен природен гас во Европа ќе го отстрани тесното грло за увоз и ќе ги изедначи европските и азиските цени“.
