Американската банка First Republic пропадна и веднаш беше преземена од JPMorgan Chase. Договорот, кој беше потврден рано утрото на 1 мај 2023, треба да гарантира дека клиентите на First Republic (барем некои) ќе бидат поштедени. Соединетите Американски Држави моментално се опоравуваат од вториот најголем банкарски неуспех во историјата (по неуспехот на Lehman Brothers во 2008 година).
JPMorgan Chase соопшти дека стекнала „значително мнозинство од средствата“ и преземала депозити, и осигурени и неосигурени, од First Republic Bank преку Федералната корпорација за осигурување на депозити (FDIC), независна владина агенција која ги осигурува депозитите за клиентите на банките.
JPMorgan Chase, исто така, нема да го преземе корпоративниот долг на First Republic (многу очекувано) и ќе добие 50 милијарди долари финансирање од FDIC за да го заврши „договорот“.
Тоа е добра вест за загрижените клиенти на JPMorgan Chase и First Republic, а задоволни се и претставниците на Министерството за финансии, кои беа загрижени поради губењето на довербата во банкарскиот систем што ѝ штети на американската економија.
Се разбира, по колапсот на банката First Republic, овие проблеми сè уште се натрупуваат, но тие се сè уште помали сега кога се вмеша огромниот JPMorgan Chase - инаку First Republic би „удрила на земја“, а тоа може да предизвика многу сериозна криза.
„Министерството за финансии е охрабрено што оваа ситуација е решена со најмал трошок за Фондот за осигурување на депозити и на начин што ќе ги заштити сите штедачи“, изјави портпаролот на Министерството за финансии.
„Банкарскиот систем останува здрав и отпорен, а Американците треба да се чувствуваат сигурни за нивните депозити и способноста на банкарскиот систем да ја исполни својата критична функција за кредитирање на бизниси и семејства“, се вели во соопштението.
Очигледно, штом Министерството за финансии или самиот претседател (не би било изненадувачки ако Бајден исто така објави наскоро) тврдат дека Американците треба да „се чувствуваат безбедно“, тоа значи дека нешто не е во ред.
За потсетување, FDIC ја презеде првичната контрола врз First Republic Bank и веднаш ја објави продажбата. Ситуацијата ќе го чини FDIC околу 13 милијарди долари. Тие пари ќе ги плаќаат националните банки - кои плаќаат премии за поддршка на оваа владина агенција. Тие 13 милијарди сè уште се помалку од трошоците од 20 милијарди долари во март за банката во Силиконската долина, иако таа беше нешто помала од First Republic Bank.
Овој потег е последниот обид на федералните регулатори да ја зајакнат довербата на потрошувачите во американскиот банкарски систем, кој претрпе три големи банкротства во изминатите седум недели. Банката на Силиконската долина и Signature Bank исто така беа преземени од FDIC минатиот месец по „бурата“ на тие банки од нивните клиенти.
Колапсот на тие банки веќе предизвика неколкунеделни шпекулации за состојбата на американските регионални банки, особено оние со главно неосигурана депозитна база.
Депозитите во First Republic ќе продолжат да бидат осигурани од FDIC и „клиентите не треба да ги менуваат своите банкарски односи за да го одржат осигурувањето на депозитите“, се вели во соопштението на агенцијата во понеделникот.
„Како дел од трансакцијата, 84 канцеларии на First Republic Bank во осум американски држави ќе бидат повторно отворени како филијали на JPMorgan Chase Bank денес во текот на нормалното работно време“, се вели во соопштението.
First Republic Bank , која започна со работа во 1985 година со подружница во Сан Франциско, е позната по тоа што им служи на богатите клиенти во крајбрежните држави. На 13 април оваа година имаше имот од 229,1 милијарди долари (за споредба - најголемиот банкарски неуспех во историјата на САД, оној на Леман Брадерс - тежеше околу 600 милијарди долари).
На крајот на минатата година, First Republic беше 14-та по големина банка во земјата, според извештајот на Федералните резерви. JPMorgan Chase е најголемата во цела Америка со вкупна глобална актива од речиси 4 трилиони долари.
First Republic Bank има филијали во заедниците со високи приходи како што се Беверли Хилс, Брентвуд, Санта Моника и долината Напа. Надвор од Калифорнија, постојат филијали во други заедници со високи приходи, како што се Палм Бич, Флорида, Гринич, Конектикат, Белви, Вашингтон и Џексон, Вајоминг. На крајот на минатата година имало околу 7.200 вработени.
Неуспехот на банката доаѓа откако нејзините акции паднаа за повеќе од 97% (!) откако проблемите на банката од Силиконската долина избувнаа во средината на март, што ги остави инвеститорите загрижени за здравјето на банкарскиот сектор. Обидите на некои големи банки да обезбедат спасувачки пакет од 30 милијарди долари се покажаа недоволни за да се свртат работите во First Republic Bank.
Нивните последни проблеми започнаа на почетокот на минатата недела кога банката објави финансиски резултати кои открија дека изгубила повеќе од половина од своите депозити во текот на првиот квартал, не сметајќи ја гореспоменатата готовинска инфузија што ја добила од други банки.
Правилата на FDIC значат дека сите клиенти со 250.000 долари или помалку во First Republic Bank ќе ги осигураат тие средства од агенцијата. First Republic Bank минатата недела објави дека нејзините неосигурани депозити изнесуваат вкупно 19,8 милијарди долари, не сметајќи ги 30 милијарди долари неосигурани депозити што ги доби од други банки како дел од напорите да ја одржи банката во живот.
Многу од клиентите на банката кои повлекле пари во текот на изминатиот месец веројатно биле над тој праг од 250.000 долари. Разбирливо ги фатила паника бидејќи знаеле дека нивните суми (поради големината) нема да бидат осигурани. Неосигурените банкарски депозити паднаа за 100 милијарди долари во текот на првиот квартал (бидејќи тие почнаа масовно да ги повлекуваат парите).
Да потсетиме дека приливот на готовина во First Republic Bank се случи по колапсот на банката на Силиконската долина и Signature Bank во средината на март. Парите дојдоа од најголемите банки во нацијата, вклучувајќи ги JPMorgan Chase, Bank of America, Wells Fargo, Citigroup и Truist, кои работеа заедно по интервенција на секретарот за финансии Џенет Јелен.
Банките се согласија да и помогнат на First Republic Bank , надевајќи се, меѓу другото, дека тоа ќе влее доверба во оштетениот американски банкарски систем. Но, тоа не помогна.
Банките и федералните регулатори сакаа да ја намалат можноста клиентите на другите банки да почнат масовно да ја повлекуваат својата готовина. Но, додека инфузијата на готовина и овозможи на First Republic да мине низ релативно тивки неколку недели, кварталниот финансиски извештај објавен во понеделникот, кој откри огромни повлекувања до крајот на март, покрена нова загриженост за долгорочната одржливост на банката.
Да потсетиме уште еднаш - банките никогаш не го имаат целосниот износ на готовина при рака за покривање на сите депозити. Наместо тоа, тие земаат депозити и ги користат готовината за заеми или инвестиции, како што е купување на американски државни благајнички (или кои било други обврзници низ светот, во зависност од тоа за која банка зборуваме). Кога клиентите ја губат довербата во банката и брзаат да ги подигнат своите пари одеднаш, во она што е познато како „трчање на банката“, дури и инаку профитабилна банка може да пропадне.
Што значи тоа? Тоа значи дека секоја комерцијална банка, доколку над неа се прошири паника, може многу брзо да пропадне доколку нејзините клиенти почнат масовно да повлекуваат пари.
Засега, помалите штедачи се донекаде заштитени, како што видовме со оние од First Republic Bank кои имаа по помалку од 250.000 долари во банката, но тоа е благодарение на претходните договори за осигурување. Ако ситуацијата продолжи да се деградира, никој нема да се чувствува безбеден. Во тој случај би можеле да бидеме сведоци на панични ситуации каде парите масовно се префрлаат од една банка (за која се шпекулира дека не е многу стабилна) во друга (која наводно е постабилна).
Но, тоа е многу опасна ситуација и пред се голема илузија на (крајна) сигурност. Како што рековме - нема банка во оваа ситуација која не е безбедна од пропаст затоа што ниту една од нив, па ни најпрофитабилната, го нема „со себе“ целиот депозит, односно парите депонирани од клиентите.
Значи, сознанието дека секоја банка може да се урне ќе доведе до нивен намерен колапс? Не, веројатно нема да биде така.
Т.н „Банкарско трчање“ не може лесно да се организира „одоздола“ бидејќи крупните штедачи се всушност тие што ги рушат банките, а ним секако не им е грижа за „алчноста на банкарскиот сектор“.
Сепак, постојат бројни други фактори поради кои секоја комерцијална банка може да стане позната како „нестабилна“, а бидејќи тоа се случува во Америка, не би било чудно ако наскоро продолжи и во Европа, каде што банкарската криза започна и во голем начин и сега може само да се погоди колку банките се „во црвено“ кои би можеле да бидат исфрлени од игра до следниот финансиски извештај.
Фото: Профи
