Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, на Генералната дебата на светските лидери изјави дека за жал никој никого не слуша и не се стреми кон вистински договори и решавање проблеми, туку речиси секој се грижи само за своите интереси, честопати газејќи ги принципите на меѓународното право и Повелбата на ОН.
„За ова не е виновен ниту генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, ниту некој од ОН, туку оние сили кои не водат сметка за ништо освен задоволување на сопствените политички, економски и, за жал, воени цели“, предупреди Вучиќ, обраќајќи се на генерална дебата на светските лидери, во рамки на 77. сесија на Генералното собрание на ОН.
„Не лутете се, поради ограниченото време, денеска ќе го прескокнам товарот на формалностите, учтивото обраќање, поздравувањето на присутните и отсутните и директно ќе зборувам за суштината на она за што се сретнавме“, рече Вучиќ во своето обраќање.
-Нашите зборови звучат шупливо и празно во споредба со реалноста со која се соочуваме, додаде Вучиќ.
„И таа реалност е дека овде никој навистина никого не слуша, никој не се стреми кон вистински договори и решавање на проблеми, а речиси секој се грижи само за задоволување на сопствените интереси, честопати газејќи ги во процесот основните принципи на меѓународното право, газејќи ја Повелбата на ОН и други документи на кои се заснова оваа организација“, истакна Вучиќ.
Претседателот на Србија Александар Вучиќ истакна дека сака прецизно и јасно да им го претстави на светските лидери во ОН ставот на Србија за петте клучни предизвици со кои се соочува светот денес, имено, првиот, враќањето на мирот и зачувувањето на глобалната стабилност, вториот, зачувување на територијалниот интегритет и суверенитет, меѓународни признати држави, членки на оваа организација, како клучен принцип на меѓународното јавно право и односите меѓу државите.
Како трет предизвик Вучиќ ја спомена енергетската безбедност во услови на глобална криза, како четврт финансиската сигурност на сиромашните и земјите во развој, а петти снабдувањето со храна во услови на отсечени глобални линии за снабдување поради војна.
-Сведоци сме на усложнување на глобалната геополитичка ситуација, рече Вучиќ.
„Нашата општа дебата се одвива во услови на нарушен светски мир, до степен што не е забележан од Втората светска војна и од основањето на ОН. Глобалните предизвици со кои се соочуваме се закануваат суштински да ја променат меѓународната безбедносна архитектура и се закануваат воспоставениот меѓународен правен поредок. Сложените времиња бараат многу мудрост и заедништво за да се зачува мирот како апсолутно најважен имот вткаен во самите основи на организацијата на ОН“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека глобалните услови сè повеќе не потсетуваат дека принципот на мирно решавање на споровите нема алтернатива.
„Овој принцип е поактуелен денес од кога било и најдобро е опишан во преамбулата на Повелбата на ОН, која повикува на: „Да се биде толерантен и да се живее заедно во мир еден со друг како добри соседи“. Откажување од употреба на сила и мирното решавање на споровите се столбови на кои се заснова светската стабилност, но тие мора да бидат придружени со принципи како што се неселективно почитување на Повелбата на ОН, примена на обврзувачки резолуции на Советот за безбедност на ОН и основните принципи на важечкото меѓународно јавно право “, истакна Вучиќ.
Која е разликата меѓу територијалниот интегритет на Украина и Србија?
Претседателот Вучиќ рече дека Србија бара јасен одговор на прашањето: која е разликата меѓу суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина и суверенитетот и територијалниот интегритет на Србија, кој е грубо нарушен.
“Никогаш од никого не сум добил рационален одговор на тоа прашање“, изјави Вучиќ.
Вучиќ посочи дека Србија го поддржува територијалниот интегритет на сите земји членки на ОН, вклучително и територијалниот интегритет на Украина, но и дека и покрај тоа што не стапнала на туѓа територија, НАТО ја нападна како суверена земја во 1999 година без одлука на Советот за безбедност на ОН.
„Србија не стапна на туѓа територија, ниту го загрози територијалниот интегритет на која било суверена држава, за некој да интервенира или да изврши агресија врз неа, како што беше направено во 1999 година“, посочи Вучиќ.
“Фактот што по завршувањето на вооружениот конфликт беше потпишан договор со НАТО, чии одредби предвидуваа усвојување на Резолуцијата 1244 на Советот за безбедност на ОН, со која се потврди и гарантира делумниот суверенитет и целосниот територијален интегритет на Србија, не спречи многу западни земји да ја признаат еднострано прогласената независност на „Косово“ и уште еднаш да го нарушат територијалниот интегритет на Србија“, рече Вучиќ.
Токму поради ваквото искуство низ кое помина и се уште поминува Србија, тој истакна дека е убеден дека има целосно право да ги цитира зборовите на големиот Мартин Лутер Кинг во ОН:
„Неправда било каде е закана за правдата насекаде“. Овие зборови стојат како потсетување, но и предупредување за сите нас“, рече претседателот на Србија.
Тој вели дека кога станува збор за територијалниот интегритет на сите земји-членки на ОН, како и на Украина, Србија се однесувала одговорно и сериозно во тој висок дом.
„Од многу говорници слушнавме приказни за агресија и нарушување на територијалниот интегритет на Украина, многумина велат дека тоа е прв конфликт на европско тло од Втората светска војна. Но, вистината е дека за прв пат интегритетот на една беше нарушена земја во Европа, имено Србија, која не нападна ниту една друга суверена земја, упорно се молчи“, рече Вучиќ.
Тој рече дека Србија бара јасен одговор на прашањето, кое со години им го поставува на соговорниците и лидерите на многу земји: која е разликата меѓу суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина и суверенитетот и територијалниот интегритет на Србија, кој е грубо прекршен.
“А на што многумина од вас му давате меѓународно признание и легитимитет“, изјави Вучиќ.
Србија беше и ќе биде фактор на стабилност во целиот регион
Претседателот Вучиќ истакна дека Србија и покрај тоа што сè уште ги чувствува последиците од грубото кршење на основните одредби на меѓународното јавно право, таа не се откажува од основните принципи на ОН и дека била и ќе биде фактор на стабилност во целиот регион.
Вучиќ истакна дека Србија бара компромис за Косово и Метохија со многу добра волја, под покровителство на ЕУ и во рамките на дијалогот меѓу Белград и Приштина.
„Србија е окарактеризирана како потенцијален фактор на дестабилизација во регионот, само затоа што не би ја кажала вистината - дека принципот на неповредливост на границите мора да важи подеднакво за сите. Србија беше и ќе биде фактор на стабилност во целиот регион. “ изјави Вучиќ.
-Србија ќе продолжи да се залага за доследно почитување на принципот на неповредливост на границите, почитување на суверенитетот и територијалниот интегритет на сите други земји-членки на ОН, нагласи Вучиќ.
„И покрај ваквиот наш став, многумина во оваа просторија сè уште имаат проблем со почитување на територијалниот интегритет на Србија. Се прашувате зошто? Затоа што тие имаат моќ, а ние сме мали и слаби во нивните очи. Сепак, како што можевте да слушнете, ние сепак, имаме сила да ја претставиме вистината на ова место“, нагласи Вучиќ.
Тој рече дека Србија им должи посебна благодарност на сите оние земји-членки на ОН, кои во овој момент претставуваат несомнено мнозинство во Генералното собрание, кои го поддржуваат територијалниот интегритет на Република Србија, особено на подрачјето и територијата на Косово и Метохија.
„Дополнително е охрабрувачки што во периодот меѓу двете сесии се зголеми бројот на земји кои ги поддржуваат позициите на Србија, што е тренд кој мора да продолжи, бидејќи е од особена важност да се остане верен на основните принципи вградени во Повелбата на ОН. како што е принципот на неповредливост на границите“, истакна Вучиќ.
Тој додаде дека Република Србија и тој како нејзин претседател многу трпеливо и со многу добра волја бараат компромис за Косово и Метохија, под покровителство на ЕУ и во рамките на дијалогот меѓу Белград и Приштина.
„Тоа е тежок процес, трае повеќе од 10 години, но не гледаме алтернатива. Подобро е да се преговара сто години отколку да се бори еден ден. Убеден сум дека ќе постигнеме заемно прифатливо решение, засновано на компромис, бидејќи тоа е апсолутно единствениот начин да ја постигнеме нашата цел, а тоа е воспоставување долгорочен мир, како предуслов за просперитетен живот на Србите и Албанците во нашиот регион“, рече Вучиќ.
Тој посочи дека веќе ги исцрпиле сите други опции и дека, барем што се однесува до Србија, никогаш не сонуваат да се вратат на патот на конфликтот и крвопролевањето.
Балканскиот регион, вели тој, не може да поднесе уште еден конфликт.
„Верувам дека во овој напор ќе ја имаме добрата волја и разбирањето на нашите меѓународни партнери, бидејќи и тие многу добро знаат дека некои претходни одлуки на нивните влади беа лоши и не функционираа за иднината на нашиот регион и светскиот мир. Белград го води овој процес во многу сложени околности во кои се води хибридна војна и валкана кампања од страна на меѓународната јавност против нашата земја на различни полиња“, рече Вучиќ.
Тој потсети на цитатите и изјавите на светските медиуми дека Србија ќе ги нападне соседите и дека претставува закана за регионалната стабилност и посочи дека тоа, се разбира, никогаш не се случило и дека тоа е само една од низата бројни лаги против Република Србија.
„Србија, и покрај многуте лаги и фалсификати, го поддржува Дејтонскиот мировен договор. Територијалниот интегритет на Босна и Херцеговина и интегритетот на Република Српска во рамките на БиХ. И затоа што веруваше дека политиката на санкции што беа воведени денеска против Руската Федерација не може да донесе добри резултати за секого“.
Вучиќ истакна дека народите на Балканот имаат капацитет да го продолжат соживотот во иднина како пријатели и партнери кои имаат заедничка визија за членство во обединета Европа.
„Добро го знам тоа, бидејќи веќе надминавме многу бариери кои стоеја меѓу нашите народи со години и не чинат илјадници животи и залудно потрошена иднина. Србија и Албанија, на пример, денес имаат најблиски и најпријателски односи во сите нивни векови и долга заедничка историја на просторот на Балканскиот Полуостров“, рече тој.
Вели дека требало само трезвено и прагматично да се зборува за иднината, а не за минатото.
„Ајде да разговараме како да ги решиме проблемите што ги мачат нашите луѓе, нашите компании, работниците, студентите и претприемачите. Разговаравме многу и дојдовме до бројни решенија кои веќе ги отстранија бариерите што постоеја меѓу нас без никаква рационална причина. Прво на сите во економијата, трговијата и протокот на луѓе и капитал“, рече Вучиќ.
Тој вели дека Србија, Албанија и Северна Македонија веќе три години го спроведуваат проектот Отворен Балкан, кој има јасна идеја - да се отвори регионот за луѓето, за стоките, услугите, за капиталот и компаниите, за да се добие област која ќе бидат трајно ослободени од тензии, напнатост и конфликти.
-Покрај несомнената заедничка економска придобивка што ја носи оваа иницијатива, таа има и поширока димензија, пред се во зближувањето на луѓето од различни култури и промовирањето на различностите, што секако придонесува за општиот развој на општествата во овој дел од Европа, посочи претседателот Вучиќ.
„Србија на овој начин, всушност, продолжува да придонесува за мирот, стабилноста и процесот на помирување во регионот и со тоа секако дава значителен придонес за безбедноста на глобално ниво“, додаде тој.
Тој им порача на светските лидери дека затоа ја сака нивната поддршка за проектот Отворен Балкан, бидејќи тој во својата длабока основа ја има заедничката Повелба и нејзиното застапување за мир, за општ напредок и соработка меѓу земјите во светот.
„Ова од вас го барам затоа што на овој начин правиме еден мал регион позитивен пример за тоа како големите меѓународни кризни жаришта може да се решат со добра волја, заедничка визија за мир и соработка, а Балканот до неодамна беше тоа. Имавме инспирација за ова, според зборовите на еден од најголемите дипломати во историјата и големиот генерален секретар на Обединетите нации, Даг Хамарскјолд, дека оваа организација „не е создадена за да го однесе човештвото во рајот, туку за да го спаси човештвото од пеколот( Wasnt created to take mankind into paradise, but rather, to save humanity from hell)“, заклучи Вучиќ.
Фото: принтскрин инстаграм
