Членките на Светската здравствена организација (СЗО) денес усвоија историски договор за подготвеност за идни пандемии по појавата на Ковид-19 во која загинаа милиони луѓе помеѓу 2020 и 2022 година.
По три години преговори, Светското здравствено собрание во Женева усвои правно обврзувачки пакт. Земјите-членки на СЗО го поздравија усвојувањето со аплауз. Договорот генерално се смета за победа за членовите на глобалната здравствена агенција во време кога САД ги повлекуваат средствата од мултилатерални организации како СЗО.
Договорот се занимава со структурните нееднаквости во начинот на кој се развиваат лекови или вакцини и здравствени алатки.
Но, формално нема да стапи на сила сè додека не завршат преговорите за анексот за споделување на патогени, што може да потрае и до две години. После тоа, државите ќе треба да го ратификуваат договорот.
Договорот утврдува неколку чекори за водење на светот напред и подготовка за спроведување на Спогодбата за пандемија. Вклучува започнување на процес за изготвување и преговарање за анекс на Спогодбата што би воспоставил систем за пристап до патогени и споделување на придобивките (PABS) преку Меѓувладина работна група (IGWG).
Дополнително, земјите-членки, исто така, ѝ наложија на IGWG да иницира чекори за да се овозможи воспоставување на Координативниот финансиски механизам за превенција, подготвеност и одговор на пандемија, и Глобалната мрежа за синџири на снабдување и логистика (GSCL) за „подобрување, олеснување и работа на отстранување на бариерите и обезбедување правичен, навремен, брз, безбеден и достапен пристап до здравствени производи поврзани со пандемија за земјите на кои им е потребна за време на вонредни состојби во јавното здравство од меѓународен интерес, вклучително и пандемиски вонредни состојби, како и за спречување на вакви вонредни состојби“.
Според Договорот, фармацевтските производители кои учествуваат во системот PABS ќе играат клучна улога во правичниот и навремен пристап до здравствени производи поврзани со пандемија, со тоа што ќе ѝ стават на располагање на СЗО „брз пристап насочен кон 20% од нивното производство во реално време на безбедни, квалитетни и ефикасни вакцини, терапевтски средства и дијагностика за патогенот што ја предизвикува пандемиската вонредна состојба“. Дистрибуцијата на овие производи до земјите ќе се врши врз основа на ризикот и потребите за јавно здравје, со посебно внимание на потребите на земјите во развој и оние поддржани преку GSCL.
Пандемскиот договор е усогласен со Меѓународните здравствени регулативи, чии измени беа усвоени од владите на минатогодишното Светско здравствено собрание за да се зајакнат меѓународните правила за подобро откривање, спречување и реагирање на епидемии.
Словачкиот премиер побара неговата земја да го оспори усвојувањето на договорот
„Договорот е победа за јавното здравство, науката и мултилатералната акција. Тој ќе обезбеди подобро, заедно, да го заштитиме светот од идните закани од пандемија“, рече генералниот директор на СЗО, Тедрос Аданом Гебрејесус.
Договорот беше загрозен доцна вчера кога Словачка повика на гласање, бидејќи нејзиниот премиер, скептичен во врска со вакцината против Ковид-19, побара неговата земја да го оспори усвојувањето на договорот.
Договорот беше поддржан од 124 земји, ниту една не гласаше против, но 11 земји, вклучувајќи ги Полска, Израел, Италија, Русија, Словачка и Иран, се воздржаа.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
