Неколку часа подоцна, парламентот го избра лидерот на центристичката партија Доналд Туск за премиер, отворајќи го патот за нова проевропска влада по осум години бурно национално конзервативно владеење на Партијата на правото и правдата (ПиС), пишува Euronews.
Туск станува премиер речиси два месеци по националните избори на кои победи коалицијата на партии, од левичарски до умерени конзервативци. Партиите учествуваа на одделни избори, но ветија дека ќе работат заедно под водство на Туск за да ги обноват демократските стандарди и да ги подобрат врските со сојузниците.
Владата на полскиот премиер Матеуш Моравјецки претходно денеска го загуби гласањето за доверба во парламентот, со што заврши владеењето на неговата национал-конзервативна партија по осум години на власт.
Гласањето го отвори патот за мнозинството во парламентот да го избере Доналд Туск, центрист, за премиер, улога што тој веќе ја имаше од 2007 до 2014 година.
Транзицијата беше одложена неколку недели од полскиот претседател Анджеј Дуда, кој одлучи да ги задржи своите политички сојузници на функцијата што е можно подолго.
Колективниот гнев против владејачката ПиС доведе до рекордна излезност во централноевропската земја, при што десничарските популисти беа обвинети за долгорочно еродирање на демократијата во земјата и репродуктивните права на жените, додека ја таргетираат ЛГБТ заедницата во Полска.
Очекувањата, сепак, од идната влада се огромни. Плус популистичките националисти ќе останат моќна опозициска сила и ќе продолжат да контролираат неколку државни институции.
„Новата влада ќе мора да се бори секој ден бидејќи PiS... нема да се откаже и ќе продолжи да се бори“, изјави политичкиот аналитичар Јарослав Куис за новинската агенција АФП.
„Тоа ќе биде бараж“ наместо брза промена, тврди тој, бидејќи ПиС назначи сојузници низ целата земја во судството и во политичките тела кои аналитичарите ги нарекуваат „пајажина“.
Претседателот Дуда - чиј претседателски мандат трае до 2025 година - може да го искористи правото на вето на законите усвоени од парламентот. Тој е сојузник на PiS.
Промената на власта има импликации за Украина и ЕУ.
Туск, поранешен лидер на ЕУ, се очекува да ја подобри позицијата на Варшава во Брисел. Неговото водство ќе ги зајакне центристичките, про-ЕУ сили во време кога евроскептиците, како Герт Вилдерс во Холандија, се во пораст.
Полската националистичка влада во заминување првично беше еден од најсилните сојузници на Киев откако Русија ја нападна Украина минатата година. Но, врските се влошија бидејќи економската конкуренција од украинските производители на храна и камионџии ги налути Полјаците кои велат дека нивната егзистенција е загрозена.
Блокадата на полските камионџии на границата со Украина е еден од многуте проблеми со кои Туск ќе мора веднаш да се справи.
Следните денови ќе бидат полни со политички чекори кои ги диктира Уставот.
Алијансата предводена од Туск освои јасно мнозинство на изборите на 15 октомври, но претседателот Дуда му ја даде првата шанса на актуелниот премиер Матеуш Моравјецки да формира влада, што нашироко се смета за тактика за одложување.
PiS ги искористи овие два дополнителни месеци на власт „за да се зајакне институционално и финансиски“, рече аналитичарот Куис.
Десничарите ги поставија своите претставници на чело на различни институции, со често неотповикливи мандати, заедно со националното обвинителство и околу 150 нови судии.
Моравјецки денеска ја претстави новата влада на Сејмот, полскиот парламент, по што следеше гласање за доверба, кое го загуби.
Составена од Граѓанската коалиција (центристи), Третиот пат (христијански демократи) и левицата, коалицијата на Туск има 248 пратеници, во споредба со 194 од ПиС и 18 други од Конфедерацијата (екстремно десничарски).
По интензивните преговори меѓу потенцијалните коалициски партнери, веќе е договорен кабинетот.
Туск има намера да може да ја претставува својата земја на следниот европски самит, в четврток и петок во Брисел.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
