Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, го опиша самитот во Хаг како историски момент, што може длабоко да ја обедини најголемата светска безбедносна алијанса околу зголемувањето на обврските за трошење во одбраната. Речиси сите членки поддржуваат идејата за издвојување 5% од БДП за безбедност, но се очекуваат дополнителни разговори за убедување на Шпанија и Словачка.
На оваа сесија во Хаг се отвори дилемата – дали новите обврски ќе значат посилна алијанса или ќе ги продлабочат разликите меѓу земјите-членки. Руте беше јасен во ставот дека сите ќе мора да следат единствена финансиска рамка, а се заблагодари на поранешниот американски претседател Доналд Трамп за иницијативата, најавувајќи значајни и трансформативни одлуки за понатамошно јакнење на Алијансата.
Предолго време Соединетите Американски Држави го носеа најголемиот дел од товарот. Денес ќе се промени таквата слика. Одлуките што се носат ќе овозможат трошење на уште трилиони долари за заедничката одбрана и ќе ја направат Алијансата поефикасна и порамноправна.
Руте пред неполн месец изрази оптимизам дека европските земји и Канада ќе издвојат доволно средства за одбраната, следејќи го американскиот пример. Сепак, наскоро Шпанија се изјасни против зголемувањето на трошоците до 5% од БДП, што беше оценето како претерана цел. Оттука, Алијансата продолжува да се стреми кон консензус меѓу сите 32 земји-членки.
Канада традиционално се сметаше за една од земјите со најмало издвојување за одбраната, додека сега главен фокус на дискусиите се Шпанија и Словачка, чии позиции создадоа одредена напнатост. Премиерот на Холандија, Дик Скуф, посочи дека иако десет години изгледа како долг период, сите треба да ги засилат своите ангажмани за безбедност.
Десет години се долг временски период кога станува збор за нашата безбедност. Мораме да ги зголемиме трошоците за одбрана, фокусот да го ставиме на развојот на нашите капацитети и да обезбедиме соодветна одбрана и одвраќање на заканите.
На самитот во Хаг, присуствуваше и американскиот претседател Доналд Трамп, а покрај зголемувањето на трошоците, европските сојузници и Канада инсистираат прашањето за поддршка на Украина да биде едно од клучните на агендата. Дел од лидерите се претпазливи за тоа каков ќе биде односот на САД во натамошната поддршка за Киев.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
