Иран е подготвен да го отфрли американскиот предлог за решавање на деценискиот нуклеарен спор, изјави денеска ирански дипломат, нарекувајќи го „неприфатлив“ бидејќи не ги зема предвид интересите на Техеран и не ја менува позицијата на Вашингтон за збогатување на ураниум.
„Иран подготвува негативен одговор на американскиот предлог, што може да се протолкува како отфрлање на американската понуда“, изјави за Ројтерс висок дипломат близок до преговарачкиот тим на Иран.
Предлогот на САД за нов нуклеарен договор му беше предаден на Иран во саботата од страна на министерот за надворешни работи на Оман, Сејед Бадр Албусаиди, кој беше во кратка посета на Техеран и посредува во нуклеарните разговори меѓу Техеран и Вашингтон.
Iran poised to dismiss US nuclear proposal, says Iranian diplomat https://t.co/uYRfWQfc1n
— The Straits Times (@straits_times) June 2, 2025
Но, по пет рунди разговори меѓу иранскиот министер за надворешни работи, Абас Аракчи, и претставникот на претседателот Доналд Трамп за Блискиот Исток, Стив Виткоф, многу прашања остануваат нерешени.
Меѓу клучните точки на несогласување е отфрлањето од страна на Иран на барањето на САД Техеран да се обврзе на целосно запирање на збогатувањето на ураниум, што се смета за можен пат кон развој на нуклеарно оружје.
Техеран вели дека сака да совлада нуклеарна технологија исклучиво за мирни цели и долго време ги негира обвинувањата од западните сили дека се обидува да развие нуклеарно оружје.
„Во овој предлог, ставот на САД за збогатување на ураниум на иранска почва останува непроменет и нема јасно објаснување за укинување на санкциите“, рече дипломатот, кој побара да не биде именуван поради чувствителноста на темата.
Техеран бара итно укинување на сите американски санкции што ја загрозуваат неговата економија извозник на нафта. САД, од друга страна, веруваат дека укинувањето на нуклеарните санкции треба да биде постепено.
Десетици ирански институции клучни за економијата на земјата, вклучувајќи ја централната банка и националната нафтена компанија, се ставени под санкции од 2018 година за она што Вашингтон го нарекува „поддршка за тероризам или пролиферација“.
Откако се врати во Белата куќа во јануари, Трамп ја обнови својата кампања за „максимален притисок“ врз Техеран, вклучувајќи построги санкции и закани за бомбардирање на Иран ако разговорите не успеат да доведат до договор.
За време на неговиот прв мандат, Трамп ги повлече САД од нуклеарниот договор од 2015 година со шест светски сили во 2018 година и повторно воведе санкции кои сериозно ја погодија економијата на Иран. Како одговор, Техеран брзо ги прекрши ограничувањата за својата нуклеарна програма според договорот.
Спогодбата од 2015 година бараше од Иран да преземе чекори за ограничување на својата нуклеарна програма во замена за укинување на економските санкции на САД, ЕУ и ОН.
Дипломатот рече дека проценката на „Комитетот за нуклеарни преговори на Иран“, под надзор на врховниот лидер ајатолахот Али Хамнеи, била дека предлогот на САД е „целосно едностран“ и не може да им служи на интересите на Техеран.
Затоа, додаде дипломатот, Техеран го смета предлогот за „неприфатлив“ и верува дека тоа е едностран обид да се наметне „лош договор“ врз Иран преку прекумерни барања. Двајца ирански функционери изјавија за Ројтерс минатата недела дека Иран би можел привремено да го суспендира збогатувањето на ураниум ако САД ги деблокираат замрзнатите ирански средства и го признаат правото на Техеран да збогатува ураниум за цивилни цели, како дел од „политички договор“ што би можел да доведе до поширок нуклеарен договор.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
