Рускиот претседател Владимир Путин се обрати на пленарната сесија на 22-от годишен состанок на Меѓународниот дискусионен клуб „Валдаи“ во Сочи. Овогодинешната тема е „Полицентричен свет: Водич за корисници“.
Настанот собра 140 учесници од повеќе од 40 земји, вклучувајќи експерти од Велика Британија, Индија, Германија, Кина, Малезија, Пакистан и Јужна Африка... и други.
Путин традиционално се среќава со играчите на „Валдаи“ уште од основањето на клубот во 2004 година. Првата конференција се одржа во Велики Новгород во близина на езерото Валдаи, по што настанот го доби своето име. Од 2014 година, клупските состаноци се одржуваат во Сочи.
Негиовиот настап и пораките се главни политички теми и анализи во влијателните политички медиуми, еве кои се најважните теми од тоа обраќање:
Падот на хегемонијата беше само прашање на време, рече Путин. Сите решенија во светот се можни само врз основа на договори што им одговараат на сите или на мнозинството, во спротивно, тие се неодржливи.
Путин изјави дека во сегашната ситуација во светот, треба да се биде подготвен за сè и дека „влоговите се исклучително високи“.
Меѓународната сцена стана подемократска, голем број земји влијаат на процесот. Потребно е да се бараат соодветни точки на интерес.
Темата за мултиполарен свет е на дневен ред долго време, но сега е особено актуелна, рече Путин.
„Живееме во период на брзи и кардинални промени. Не можеме да ја предвидиме иднината, но треба да бидеме подготвени за сè. Одговорноста на секого во таков период од историјата е исклучително голема“, ја започна својата презентација Путин.
Глобалната сцена, продолжи Путин, стана демократска, со огромен број земји кои влијаат на процесот. Потребно е да се бара заеднички јазик.
Но, станува потешко да се воспостави и да се најде рамнотежа.
„Никој од нас, се разбира, не може целосно да ја предвиди иднината. Сепак, ова не нè ослободува од одговорноста да бидеме подготвени за сè што може да се случи. Во пракса, како што покажаа и времето и неодамнешните настани“, сите мора да бидеме подготвени.
Мултиполарност
Мултиполарноста беше директна последица на обидите на западните земји да воспостават хегемонија. Неуспехот на западната доминација беше само прашање на време, истакна Путин.
Путин потсети дека по распадот на СССР, Москва сакаше да воспостави соработка.
Нашата земја двапати - во 1954 и 2000 година - изрази подготвеност да се приклучи на НАТО, обидувајќи се да ги смири тензиите. Западот го одби тоа, не откажувајќи се од своите стереотипи и поглед на светот.
Клинтон прво му рече на Путин дека покренал интересна можност во НАТО, но потоа рече дека е невозможно да се спроведе.
Моќта на Америка веќе го достигна својот врв
Моќта на Соединетите Американски Држави и нивните сојузници го достигна својот врв на крајот на 20 век, но е невозможно да се има моќ да се владее со целиот свет, рече Путин.
Путин рече дека земјите што се спротивставувале на американската хегемонија биле пречекани со неразбирање и закани. Некои земји што се спротивставувале на американската хегемонија биле подложени на „образование“. Тоа не довело до ништо добро.
Секоја моќ има свои граници - „нема одбрана од лост, туку друга лост“. Но, секогаш постои друга лост, додаде Путин. Граѓаните на западните земји се соочуваат со прашањето зошто им е потребна надворешна политика водена од нивните влади, истакна Путин.
Западните лидери ја лажат социјалната популација, претворајќи ги демократските процедури во фарса. Претседателот ја наведе Романија како пример. Некои земји ги забрануваат популарните позиции на политичарите. Но, овој пристап не функционира.
„Можеби никогаш порано на светската сцена немало толку многу земји што влијаат или се обидуваат да влијаат врз најважните регионални и глобални процеси“, забележа Путин.
Подреденоста на мнозинството кон малцинството што постоеше за време на западната доминација се заменува со мултиполарност. Сите играчи ќе мора да ги земат предвид меѓусебните интереси, бидејќи е невозможно сами да ги постигнат своите цели, во изолација, рече претседателот.
Противниците на Русија направија сè што можеа за да ја доведат Москва во меѓународна изолација, потсети Путин.
„Мислам дека нема потреба да им се објаснува на присутните дека овие напори целосно пропаднаа“, додаде претседателот.
Русија го држи рекордот по бројот на санкции што ѝ се наметнати. Но, противниците на Москва не успеаја да ги постигнат своите цели, додаде претседателот. Русија не може да биде исфрлена од глобалната заедница затоа што на светот му е потребна. Без Москва, глобалната рамнотежа - стратешка, економска и културна - не може да се воспостави, нагласи рускиот лидер.
Некои сè уште се обидуваат да ѝ нанесат стратешки пораз на Москва, но дури и најтврдоглавите и најбавните ќе разберат дека тоа е невозможно, додаде тој.
Тие самите рекоа дека сакаат да го натераат рускиот народ да страда.
„Време е да се смириме“, иронично забележа Путин.
Полицентричниот свет е многу динамичен. Се чини кревок затоа што е невозможно да се воспостави статус кво на долг рок.
Денешниот свет е сложен, повеќекомпонентен систем, нагласи претседателот. Благодарение на сложеноста на светот, се зголемува целокупната способност за преговори, бидејќи едностраните решенија не функционираат, а мултилатералните решенија бараат подлабоко разгледување, рече претседателот.
Блоковните поделби се минато
„Повторувам: на современиот свет му се потребни договори, а не наметнување на туѓа волја. Хегемонијата, од каков било вид, едноставно не може и нема да се справи со обемот на задачи“, забележа Путин.Токму во духот на дипломатијата од 21 век функционираат новите дипломатски структури - БРИКС, ШОС и други. Тие се разновидни, но се обединети од фактот дека не дејствуваат хиерархиски, ниту се насочени против никого.
Блоковните тенденции, намерно насочени кон конфронтација, сега станаа анахронизам.
Европската унија се обидува да го зајакне кревкото единство на алијансата не преку зголемување на нејзината ефикасност, туку преку создавање слика за Русија како непријател. Но, жителите на европските земји ја гледаат и ја разбираат ситуацијата.
Приказните на европските политичари за војната меѓу Русија и ЕУ се бесмислени, додаде претседателот.
„Владејачките елити и обединета Европа продолжуваат да поттикнуваат хистерија: се покажува дека војната со Русите е практично на прагот. Тие ја повторуваат оваа глупост, оваа мантра, одново и одново. Понекогаш ги гледам како зборуваат и си мислам: не можат да поверуваат дека Русија планира да го нападне НАТО. Невозможно е да се поверува, а сепак го убедуваат својот народ“, рече Путин.
Одговорот на милитаризацијата на Европа ќе биде убедлив
Европските политичари се или крајно некомпетентни ако веруваат дека Москва може да го нападне НАТО, или намерно ги лажат своите граѓани.
„Не можат да поверуваат, нели?“, праша Путин.
Тие мора да се справат со бројни проблеми во своите земји. Европа се лизга на периферијата на глобалната конкуренција.
Русија никогаш нема да започне воен конфликт, нагласи Путин.
Ако сакаат да ја тестираат нашата одбрана, нека го сторат тоа. Нашата историја докажа дека слабоста е неприфатлива, истакна Путин. Москва никогаш нема да го покаже тоа, и нека го запомнат тоа оние на кои Русија им се меша во самото нејзино постоење, предупреди тој. Рускиот одговор на милитаризацијата на Европа ќе биде убедлив.
Сложените проблеми можат да се решат само заеднички, само сеопфатно. Русија доследно го брани принципот на неделивост на безбедноста.
Во спротивно, нема безбедност за никого. Обидите на Западот да наметне еднострана безбедност доведоа до фактот дека никој сега не се чувствува безбеден, се пожали Путин.
За да ги решиме глобалните проблеми, мора да им пристапиме без идеологија и патетика. Мора да разбереме дека тие можат да бидат решени само од целата глобална заедница.
Конфликтите и судирот на интереси отсекогаш постоеле и секогаш ќе постојат. Прашањето е како да се решат. Мултиполарниот свет е враќање на класичната дипломатија, која ги зема предвид интересите, а не ги наметнува.
Војната во Украина
Путин се согласува со зборовите на Трамп дека конфликтот во Украина можел да се избегне под различна администрација на САД.
Распадот на СССР беше поврзан со верувањето на руското раководство дека братството ќе започне откако ќе се реши идеолошкиот конфликт. Се покажа дека грешеле.
Решението мора да се базира на разбирањето дека сите учесници имаат свои интереси. Но, земјите од регионот мора да учествуваат во создавањето регионална безбедност, рече Путин.
„Државите од регионот треба да го имаат последниот збор во создавањето регионални системи; тие имаат најголема шанса да се согласат за модел на интеракција прифатлив за сите“, забележа претседателот.
За другите земји, украинскиот конфликт е карта во глобалната игра, изговор и средство за решавање на нивните геополитички проблеми, проширување на нивното влијание и заработка од војната.
Повеќето земји низ светот не заземаат страна и искрено се обидуваат да помогнат во решавањето на конфликтите. Русија им е благодарна, истакна Путин. Конфликтот сè уште не е решен, а виновна е Европа, која постојано се обидува да го поттикне. Но, добрата волја ќе преовлада, убеден е Путин. Дури и јавната свест во Украина се менува.
„За жал, сè уште не беше можно да се запрат борбите. Но, одговорноста за ова не е кај мнозинството, туку кај малцинството, пред сè кај Европа, која постојано го ескалира конфликтот. И, според мене, денес нема друга цел на повидок“, додаде претседателот и рече дека феноменот на глобалното мнозинство е нов светски феномен.
Повеќето земји и народи се свесни за своите интереси и чувствуваат дека имаат сила да ги бранат, и покрај надворешниот притисок, истакна Путин. Отсуството на антагонизам станува фундаментален принцип, продолжи претседателот. Сега е во тек нов бран на деколонизација - поранешните колонии добиваат вистински суверенитет во сите сфери.
Советскиот Сојуз одигра одлучувачка улога во победата над нацизмот.
Односи со САД
Позициите на двете земји се разликуваат по многу прашања. Тоа е природно; важно е колку добро можат да ги решат овие разлики мирно, нагласи Путин.
Администрацијата на Трамп се води од интересите на САД; Тоа е рационален пристап. Но, Русија се води и од сопствените интереси. Еден од нив е обновувањето на односите со Соединетите Американски Држави.
Можни се меѓусебно прифатливи решенија.
Деновите кога мала група големи сили одлучуваа како треба да живее целиот свет се засекогаш поминати. Важно е оние кои копнеат по колонијалната ера да го запомнат ова. Русија се залага за мултилатерален свет, рече Путин.
Русија имаше тешка судбина; целата историја на нејзината државност е низа надминувања на разни пречки. Земјата стана препознатлива. Благодарение на нашата историска позадина, ние сме подготвени за предизвикувачка меѓународна ситуација.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
