Додека Белата куќа се обидуваше да направи кревок дипломатски пробив, Кремљ посегнуваше по старото сценарио, пишува украинскиот весник „Киев пост“.
Неоснованото тврдење на Русија претходно оваа недела дека Украина лансирала огромен рој беспилотни летала против резиденцијата на претседателот Владимир Путин во Валдај - тврдење што Киев го отфрли како „типична руска лага“ - внесе нова нестабилност во најсериозните мировни преговори во последниве години.
Тајмингот е сè освен случаен. Москва сега го користи наводниот инцидент за да ја „зацврсти“ својата преговарачка позиција, потег за кој руските претставници велат дека би можел да го комплицира обидот на американскиот претседател Доналд Трамп со високи влогови да ја заврши војната пред крајот на неговата прва година на функцијата.
Мистеријата на „91 дрон“
Според Кремљ, Украина „лансирала“ 91 беспилотно летало со долг дострел во претседателската резиденција во рускиот регион Новгород во понеделник, тврдење понудено без независна верификација.
„Русија има долга историја на изнесување лажни тврдења - ова е нивната препознатлива тактика“, рече украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибиха.
Дипломатски последици имаше веднаш. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, го претстави наводниот напад како обид за „уривање“ на самиот мировен процес.
Реториката дојде откако Трамп го угости украинскиот претседател Володимир Зеленски во Мар-а-Лаго за да каже дека договор за завршување на војната може да се склучи „во рок од неколку недели“ - карактеристичен излив на оптимизам за конфликтот што пркоси на четири години санкции, зголемување на бројот на војници и неуспешни самити.
Зеленски рече дека идните безбедносни гаранции за Украина ќе вклучуваат меѓународна мисија за следење за откривање на прекршувања на прекинот на огнот, вклучително и потенцијални руски операции со лажно знаме.
И покрај неговиот дотеран оптимизам, Трамп се чини дека во понеделникот му даде почетна тежина на извештајот на Путин. Тој им рече на новинарите дека рускиот лидер лично го информирал за инцидентот и дека е „многу лут“ поради наводниот напад.
Други американски претставници зазедоа повнимателен тон. Амбасадорот во НАТО, Метју Витекер, во вторникот изјави дека извештаите остануваат „нејасни“, додавајќи дека таков неодговорен чин - ако е вистинит - би бил дипломатски „неделлив“ со оглед на тоа колку се блиску страните до договор.
Поглед од „Светот на Трамп“
И покрај растечките тензии, луѓето запознаени со погледот на Трамп кон националната безбедност велат дека дипломатскиот моментум останува во корист на Вашингтон.
Александар Греј, кој беше началник на кабинетот на Советот за национална безбедност за време на првиот мандат на Трамп, верува дека медиумите погрешно го толкуваат ангажманот на американскиот претседател со Путин.
„Не верувам дека претседателот е нејасен за тоа кој е Путин или што претставува неговиот режим“, изјави Греј, сега виш соработник во Атлантскиот совет, за „Киев пост“ во вторник.
Греј тврдеше дека Трамп намерно ги обликува условите за решение со фокусирање на структурните слабости на Русија - воени, економски и демографски - наместо да брка симболични отстапки.
Подготвеноста на Трамп да ги разгледа безбедносните гаранции на САД за Украина, потег кој често е непопуларен кај неговата политичка база, е „извонреден чин на државничко однесување“, рече Греј, дизајниран да поддржи траен конечен договор.
„Колку подолго трае конфликтот, толку е поголема штетата врз веќе мрачната иднина на Русија“, рече Греј.
Модел на одложување
Други искусни аналитичари се многу поскептични кон намерите на Москва.
Пол Гобл, поранешен специјален советник на Стејт департментот и аналитичар на ЦИА, изјави за „Киев пост“ дека неодамнешните состаноци со висок профил - вклучувајќи ги и разговорите во Флорида - доведоа до „мал напредок“.
Според Гобл, Путин следи позната стратегија „одложување и напредување“: сигнализирајќи отвореност за решение за смирување на Вашингтон, додека извештачените кризи како нападот во Валдај тврдат дека купуваат време за руските сили да продолжат со постепен напредок на бојното поле.
„Ќе има повеќе во наредните недели - а можеби и месеци -“, предупреди Гобл.
Јазот во довербата
За Киев, патот напред зависи од повеќе од потпишување на планот од 20 точки.
Зеленски сега јавно повикува на вклучување на меѓународна мисија за следење во кој било договор.
Мисијата ќе има задача да открие прекршувања на прекинот на огнот и, што е клучно, да идентификува руски операции со лажно знаме пред тие да можат да го нарушат процесот.
Барањето на украинскиот претседател за „директни гаранции“ од САД до 50 години останува централна точка на сопнување.
Иако Вашингтон наводно понудил 15-годишна гаранција, Белата куќа истовремено врши притисок врз европските сојузници да го преземат финансискиот товар и да одржат „директно присуство“ на терен.
Додека преговарачите влегуваат во јануари, мировниот процес се движи во две насоки истовремено: кон формална рамка во Вашингтон и кон обновен циклус на расправии на работ во Москва.
Без разлика дали тврдењата на Москва ќе се покажат како вистинска пречка или само уште една приказна за Кремљ, тие веќе ја исполнија својата цел, потсетувајќи ги преговарачите дека во оваа војна најтешко е да се неутрализира дрон. Тоа е изговор.
Во Мар-а-Лаго, договорот е опишан како 95% завршен. Во Кремљ, преостанатите пет проценти се местото каде што се пали огнот.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
