Три руски борбени авиони МиГ-31 го нарушија естонскиот воздушен простор, објави естонската влада во петокот, нарекувајќи го инцидентот „невидено груб“, пишува Скај њуз.
Според официјалното соопштение, руските авиони останале во естонскиот воздушен простор над Финскиот Залив вкупно 12 минути, без претходна дозвола од надлежните органи.
Естонскиот министер за надворешни работи Маргус Цахна изјави дека Русија веќе четири пати го нарушила естонскиот воздушен простор оваа година, што, според него, е „неприфатливо само по себе“, додека последниот инцидент го опиша како „невидено дрзок“.
„Русија сè повеќе ги тестира своите граници и покажува агресивност, на што е потребно да се одговори со брзо засилување на политичкиот и економскиот притисок“, рече Цахна во изјава за медиумите.
Тој додаде дека Естонија ќе го пријави инцидентот кај своите сојузници во НАТО и ќе продолжи да се залага за решителен заеднички одговор на слични провокации.
Естонија го активираше Член 4 од НАТО
Естонија официјално побара консултации според Член 4 од НАТО поради денешното нарушување на нејзиниот воздушен простор од страна на Русија, објави премиерот на таа земја, Кристен Михал.
Во објава на X, тој потврди дека три руски борбени авиони МиГ-31 влегле во естонскиот воздушен простор и биле пресретнати од борбени авиони на НАТО, по што биле „принудени да избегаат“.
„Таквото нарушување е целосно неприфатливо“, рече Михал.
Така, Естонија стана третата членка на НАТО што пријави нарушување на нејзиниот воздушен простор од страна на Русија во последните недели.
Инцидентот во Естонија се случи нешто повеќе од една недела откако повеќе од 20 руски беспилотни летала влегоа во полскиот воздушен простор во ноќта меѓу 9 и 10 септември, од кои некои мораа да бидат соборени од авиони на НАТО.
Минатата недела, Романија, исто така, објави дека руски беспилотен авион влегол во нејзиниот воздушен простор за време на напад врз соседна Украина.
Естонската влада, исто така, објави дека во мај, руски борбен авион накратко влегол во воздушниот простор на НАТО над Балтичкото Море, за време на обид да запре танкер за кој се сомнева дека припаѓа на руската флота во сенка, што ги крши западните санкции против Москва.
Естонските власти изјавија дека поднеле протест до највисокиот руски дипломат во земјата.
НАТО и ЕУ, во солидарност со Естонија, ја осудуваат руската провокација
Во петокот, НАТО и Европската унија го осудија упадот на руски борбени авиони во Естонија и изразија солидарност со таа балтичка земја.
„Руски авиони денес го нарушија естонскиот воздушен простор. НАТО веднаш одговори и го пресретна рускиот авион“, објави портпаролката на НАТО на X.
„Ова е уште еден пример за неодговорно руско однесување и способност на НАТО да реагира“, додаде портпаролката.
„Денешното кршење на естонскиот воздушен простор од страна на руски воени авиони е исклучително опасна провокација“, изјави Каја Калас, висока претставничка на ЕУ за надворешна и безбедносна политика.
„ЕУ е целосно солидарна со Естонија“, рече Калас, која беше естонски премиер од 2021 до 2024 година.
Таа додаде дека ЕУ ќе продолжи да ги поддржува земјите-членки во зајакнувањето на нивната одбрана со европски ресурси.
„Путин ја тестира решителноста на Западот, не смееме да покажеме слабост“, вели Калас.
Велика Британија се придружи во осудата на руското навлегување во естонскиот воздушен простор
Британската министерка за надворешни работи, Ивет Купер, исто така, ја изрази солидарноста на нејзината земја со Естонија, осудувајќи го „уште едно неодговорно навлегување на Русија во воздушниот простор на НАТО“.
„Мора да продолжиме да го зголемуваме притисокот врз Путин, вклучително и спроведувањето на важни нови економски санкции објавени од Обединетото Кралство и ЕУ во последните денови“, изјави таа, како што објави „Гардијан“.
Што е Член 4 од НАТО?
Трансатлантската одбранбена алијанса се заснова на принципот дека нападот врз една членка е напад врз сите. Член 4 од договорот ѝ дозволува на секоја земја-членка формално да побара состанок на Северноатлантскиот совет, главното тело за донесување одлуки, за да се разговара за понатамошните чекори.
Во членот се наведува: „Страните ќе се консултираат меѓусебно секогаш кога, според мислењето на која било од страните, територијалниот интегритет, политичката независност или безбедноста на која било од страните се загрозени“.
Не треба да се меша со Член 5, кој е камен-темелник на алијансата и кој го смета вооружениот напад врз една членка како напад врз сите, предизвикувајќи брза воена помош.
Според НАТО, дискусијата за Член 4 би можела „потенцијално да доведе до некаква форма на заедничка одлука или акција во име на Алијансата“. Процесот на консултации е клучен бидејќи сите одлуки се донесуваат со консензус.
Консултациите што ги побара Полска се одржаа во среда наутро на редовниот состанок на Советот во Брисел.
На 13 септември, откако повеќе од 20 руски беспилотни летала ја нападнаа таа земја, Полска го активираше и Член 4 од НАТО.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
