Додека присуствуваше на состанокот на Групата 7 во Канада, американскиот претседател Доналд Трамп нагло ја прекина својата посета и се врати во Вашингтон, сигнализирајќи дека се приближува момент на одлука. Најважната одлука за неговото претседателствување можеби е во тек.
„Морам да се вратам што е можно поскоро“, рече тој додека се качуваше на летот за Вашингтон еден ден порано од предвиденото. „Морам да одам поради она што се случува на Блискиот Исток. Од очигледни причини“, објасни тој кратко. „Мислам дека Иран веќе е на преговарачката маса и штом се вратам, ќе направиме нешто во врска со тоа“, рече американскиот претседател. Но, подоцна, откако се врати во Белата куќа, тој се огласи на социјалните мрежи за да ја негира инсинуацијата на францускиот претседател дека работи на прекин на огнот. „Францускиот претседател (кој очајно бара публицитет) греши кога вели дека го напуштив самитот за да работам на прекин на огнот меѓу Иран и Израел. Без разлика дали случајно или намерно, тој секогаш кажува погрешна работа. Причината е многу поголема од тоа. Следете ме“, рече Трамп.
Опциите на Трамп во случај на конфликт меѓу Иран и Израел се сведуваат на две сценарија.
Едно е дека може да испрати американски бомбардери Б-2 да ги фрлат најголемите бомби за разбивање бункери во светот (GBU-57) врз иранскиот нуклеарен објект Фордоу (закопан во планина), со што ќе ја вовлече Америка во конфликт што предизвикува хаос на Блискиот Исток и потенцијално ќе ги промени неговите поставки, правејќи го она што го тврдеше во двете претседателски кампањи дека никогаш не би го направил.
Тоа е одлука што неговите претходници Џо Бајден и Барак Обама никогаш не сакаа да ја донесат.
Но, Трамп се соочува со интензивен притисок, особено откако Иран остро возврати на израелскиот напад.
Поранешниот израелски министер за одбрана Јоав Галант изјави за Си-Ен-Ен во понеделник дека „работата треба да се заврши“.
„Трамп има можност да го промени Блискиот Исток и да влијае на целиот свет“, рече Галант. Премиерот Бенјамин Нетанјаху го потсети американскиот претседател дека на Техеран не може да му се верува. „Иран има навика да ги влече САД“, предупреди Нетанјаху во интервју за ABC News, објаснувајќи зошто дипломатијата (и преговорите, кои се втората опција на Трамп) со Иран немаат смисла и зошто ова е непропустлив момент за дејствување против иранскиот режим, кој ја сака Америка мртва. „Тие преговараа од една страна и работеа на бомбата зад грб“, рече Исак Херцог, претседателот на Израел, во порака до американската јавност.
Американските републиканци, вклучувајќи многу таканаречени јастреби по прашањето за Иран, се поделени делумно во мислењето „што сега“.
Израел, јасно е, го туркаше Трамп до точка каде што беше подготвен. Сепак, голем дел од движењето MAGA на Трамп се спротивставува на вовлекувањето во војната. Американскиот републикански сенатор Линдзи Греам изјави во неделата дека ако дипломатијата не успее да го реши прашањето, тој „лично ќе побара од претседателот да оди до крај“ и „да се погрижи операцијата да не остави трага од нуклеарната програма на Иран“.
Некои тврдат дека прашањето е дали Америка навистина може да го уништи објектот Фордоу, потсетува The New York Times.
Доколку преживее во некоја форма, иранската елита ќе има сè што е потребно за веднаш да започне со конечното производство на бомбата. Во тој случај, Израел нема да ја постигне главната цел на операцијата „Рајзинг лав“.
Американскиот весник потсетува дека вежбите и симулациите покажале дека ќе биде потребна повеќе од една бомба за да се уништи објектот, а акцијата ќе мора да ја извршат американски пилот и екипаж. GBU-57, единствената бомба способна да ги пробие нуклеарните објекти на Иран, е бомба што САД ја развиваат од 2004 година, кога на власт беше администрацијата на Буш помладиот.
Создадена е за употреба против нуклеарни објекти како оние што се наоѓаат во Иран (и Северна Кореја). „Ако треба да му дадеме бомба на Израел, да им ја дадеме. Ако треба да летаме со нив, летаме“, рече Греам.
Истакнати личности од движењето MAGA јавно му порачаа на претседателот да „го остави Израел да ги води своите војни“.
Такер Карлсон, еден од популарните американски конзервативни влијателни личности, го замоли претседателот да не ги заборави лекциите научени од војните во Ирак и Авганистан. „Ова би било прекин со принципот „Америка на прво место“, што е политика на Трамп веќе десет години. Не сакаме да ја вовлечеме Америка во војна што не им служи на нашите интереси“, рече Карлсон како гостин во подкастот на Стивен Банон, архитектот на првата изборна победа на Трамп.
CNN пишува дека Пентагон не е единствен ниту во својот став.
Лидерите присутни на самитот на Г7 во Канада, од кој Трамп замина претходно, откажувајќи ја средбата со украинскиот претседател Володимир Зеленски, најчесто се залагаат за прекин на огнот. Сепак, обидот на Емануел Макрон да ја насочи одлуката на Трамп отиде онака како што обично одат ваквите обиди со сегашниот американски претседател - со неговиот тврдоглав контранапад.
За ова се дискутира во американските медиуми, кои шпекулираат за тоа во која насока ќе се сврти жителката на Белата куќа.
Американскиот претседател е познат по тоа што шокантно ги разгорува глобалните кризи, а потоа нагло се премислува или притиска пауза. Ова беше случај со трговските војни кои сè уште се во тек. Сепак, нападот врз Фордоу е одлука без враќање, а конечната одлука е негова.
Тоа ќе го дефинира неговиот мандат, но ќе има и далекусежни последици. Во зависност од тоа како ќе се одвива тековниот конфликт на Блискиот Исток, последиците ќе бидат одлучувачки за израелската безбедност, поширокиот Блиски Исток и американската моќ и влијание.
Војната против Иран би го насочила вниманието кон надворешната политика во време кога се во тек протестите за депортација на имигранти, а неговите екстремни трговски политики се спротивставуваат на корпоративна Америка. Сепак, тоа би било предавство на основните принципи на Трампизмот.
Имено, поддршката на воена акција против Иран би значела ризикување на уште една поширока војна на Блискиот Исток, што е спротивно на принципот „Америка на прво место“, што подразбира избегнување на странски војни и фокусирање на домашни и идеолошки прашања.
„Политичкиот успех на Трамп беше изграден во централните делови на САД, во малите градови од каде што дојдоа младите мажи кои отидоа во војна по 11 септември“, потсетува CNN. „Овие конфликти започнаа со молскавични воени успеси, како оние што Израел сега ги слави по елиминацијата на иранските воени началници и нуклеарни научници. Но, подоцна овие војни се претворија во крвави мочуришта кои сè уште одекнуваат во американската политика. Во позадина е стравот дека историјата може да се повтори како со војните од ерата на Буш“, според либералниот американски дневен весник.
Левицата го предупредува Трамп да не падне во стапицата на Израел. „Нападот врз Иран беше наменет за саботирање на американските дипломатски напори. Израел го ликвидираше човекот на чело на преговарачкиот тим на Иран иако понатамошни преговори беа закажани за недела“, рече Берни Сандерс, осврнувајќи се на Иран.
Сепак, The Wall Street Journal објаснува дека дури и ако иранскиот режим не се сруши, американската влада би имала корист од ослабена иранска влада.
„Слаб и ранлив Иран им дава на САД многу посилна позиција во борбата против евроазиската оска - Иран, Русија и Кина“, вели аналитичарот Сет Кропси, поранешен функционер на американскиот Пентагон, во анализа за WSJ. „САД можат да извршат притисок врз Иран да го намали извозот на нафта на штета на Русија, можат да ја елиминираат рутата преку Каспиското Езеро што ги заобиколува санкциите и да го спречат Иран да служи како копнен центар за шверц на технологија.
Флотата на нелегални танкери за нафта на Иран е исто така клучна за избегнувањето на енергетските санкции од страна на Русија. Без поддршката на Техеран, таа мрежа е значително ослабена“, вели Кропси.
Кина, додава тој, би изгубила многу повеќе од Европа ако извозот на нафта од Иран биде прекинат. „Ако тој извоз целосно престане, земјите од Заливот би можеле да ја надоместат таа загуба, иако бавно, но само со поддршка од САД. САД потоа би можеле да воспостават речиси целосна контрола врз извозот на нафта во Азија, што би им дало голема предност во однос на Кина“, заклучува Кропси.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
