Ова предупредување, кое го истакна Асошиејтед прес (Associated Press), изврши вонреден притисок врз лидерите на ЕУ во пресрет на одлучувачкиот самит. Проценката се заснова на проекциите на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), кои ги опфаќаат финансиските потреби на Украина за периодот 2026–2027 година.
Европските лидери сега разговараат за досега невидени мерки со цел да се спречи државна неликвидност, а истовремено да се одржат воените напори на Украина.
Според проценките на ММФ, кои Асошиејтед прес ги цитираше на 17 декември 2025 година, на Украина ќе ѝ бидат потребни околу 137 милијарди евра надворешно финансирање во текот на 2026 и 2027 година заедно.
Овие средства се неопходни за покривање на буџетските дефицити, воените трошоци и основната економска стабилизација додека трае војната.
Без цврсти меѓународни обврски до пролетта 2026 година, официјалните лица предупредуваат дека Украина би можела да се соочи со неможност за исплата на војниците, државните службеници и пензиите, како и со неможност за одржување на основните државни услуги.
Токму овој ризик, а не непосредното неисполнување на обврските, го наведе Асошиејтед прес да ја опише Украина како „на работ на банкрот“.
Украинската економија го избегна целосниот колапс по руската инвазија, забележувајќи умерен раст на БДП од околу 3–5 проценти во периодот 2023–2024 година.
Сепак, таа отпорност прикрива длабока зависност од странска помош. Домашните приходи главно ги покриваат трошоците за одбрана, додека цивилната потрошувачка речиси целосно се потпира на надворешна поддршка.
За 2025 година, буџетскиот дефицит на Украина се проценува на околу 19–20 проценти од БДП. Обезбедени се приближно 38–39 милијарди долари странско финансирање, вклучувајќи ја поддршката од ЕУ преку Инструментот за Украина и приходите од добивката остварена од замрзнатиот руски имот.
Предизвиците дополнително се засилуваат во периодот 2026–2027 година, кога трошоците за одбрана остануваат високи, а трошоците за обнова растат.
Официјалните лица на ЕУ очекуваат Унијата да преземе околу две третини од финансискиот јаз од 137 милијарди евра, односно приближно 90 милијарди евра, додека остатокот потенцијално би дошол од Соединетите Американски Држави, ММФ и другите партнери од Г7.
Ваквите очекувања ставаат директен товар врз Брисел во момент на растечки политички тензии внатре во ЕУ.
Опциите за кои се разговара на самитот на ЕУ на 18 и 19 декември вклучуваат таканаречен „заем за репарации“, обезбеден со имобилизиран имот на руската централна банка.
Меѓу 210 и 300 милијарди евра од тој имот се замрзнати во Европа, главно во Евроклир (Euroclear) во Белгија. Алтернативните предлози вклучуваат заедничко задолжување на ЕУ со цел прибирање средства на капиталните пазари.
И покрај ветувањата дека финансирањето ќе се обезбеди „со сите потребни средства“, лидерите на ЕУ се соочуваат со правни пречки и политички отпор.
Одделни земји членки изразуваат загриженост поради ризикот од одмазда и правниот преседан од користењето на рускиот имот, додека други предупредуваат на фискалната изложеност и барањата за едногласност.
Извештајот на Асошиејтед прес наведува дека банкротот не е неизбежен доколку меѓународните обврски се одржат.
Сепак, обемот на потребните средства, во комбинација со долготрајната војна, нагласува дека финансискиот опстанок на Украина стана нераскинливо поврзан со политичките одлуки на највисоко ниво во Брисел, Вашингтон и другите партнерски престолнини.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
