Овие зголемени количини на врнежи, кои веројатно биле резултат на тропските облаци и ширењето на монсуните, доведоа до стеснување на пустината и создавање поповолни услови за живот. Ваквите климатски промени овозможија развој на раните сточарски заедници, а присуството на пообилни водни ресурси ја олеснила миграцијата и размената на стоки и знаења меѓу различни групи.
Истражувањето, објавено во списанието Earth and Planetary Science Letters, го нагласува значајното влијание на овие промени врз обликувањето на неолитските населби во регионот кој сега е синоним за гостопримливост.
Ова откритие е дел од поширокото истражување на климатската историја на Сахара и нејзиното влијание врз раните човечки цивилизации. Истражувачите од Универзитетот во Оксфорд и Националниот институт за археологија и науки за наследство (Institut National des Sciences de l’Archéologie et du Patrimoine) користеле напредни методи за анализа за прецизно датира периоди на зголемени врнежи и да ги откријат причините за климатските промени во овој регион, пишува SciTech Daily.
Сталагмитите, карпестите формации кои растат од дното на пештерата, претставуваат вредни климатски архиви. Нивниот раст зависи од врнежите што продираат во почвата и капе на дното на пештерата, депонирајќи минерали како што е калциум карбонат. Затоа, присуството на сталагмити во сушните области како Сахара укажува на период кога имало доволно врнежи за да се поддржи нивното формирање.
Тим научници анализирале траги од ураниум и ториум во сталагмитите за прецизно да ги одредат периодите кога се формирале овие формации. Нивните наоди потврдуваат дека Сахара имала поповолни услови за време на таканаречениот африкански влажен период, помеѓу 8.700 и 4.300 п.н.е. Според ова истражување, за време на „Африканскиот влажен период“, Сахара не била пустината што ја знаеме денес, туку област богата со вегетација, реки и подземни резервоари за вода. Овие поволни климатски промени овозможиле развој на раните неолитски заедници јужно од планините Атлас.
Интересно е што бројот на археолошки локалитети од овој период се зголемува токму во областите кои денес се исклучително суви. Ова укажува дека луѓето тогаш користеле побогати екосистеми за живеење и земјоделство. Меѓутоа, кога се вратиле сувите услови, многу од овие населби биле напуштени.
Друга фасцинантна последица од зголемените врнежи била можноста за движење на луѓето низ Сахара. Со повеќе вода и вегетација, овој регион станал посоодветен за патување и поврзување на различни популации, овозможувајќи размена на стоки и знаење помеѓу северна и субсахарска Африка.
Со анализа на изотопи на кислород во депозитите на калциум карбонат сталагмит, истражувачите биле во можност да ги откријат механизмите што довеле до зголемени врнежи во Сахара во овој период. Нивната анализа сугерира дека клучен фактор е појавата на тропски облаци - огромни појаси од облаци во горниот дел од атмосферата кои ја пренесуваат влагата од тропските предели во суптропските региони. Ова е прва студија која потврди дека тропските облаци придонеле за врнежите во овој дел од Северна Африка во минатото.
Дополнително, постојат докази од други локации дека во овој период западноафриканскиот монсун се проширил кон север, што дополнително ја зголемило влажноста во регионот. Комбинацијата на врнежи од тропски облаци од север и монсуните од југ предизвикало Сахара значително да се намали, што ги подобрило условите за живот северно и јужно од нејзиниот централен дел. Оваа климатска промена овозможила повторно полнење на подземните резервоари за вода и го зголемило протокот на реките низ пустината, создавајќи поповолни услови за човечките заедници и нивното движење низ Сахара.
Податоците од сталагмитите од северниот раб на Сахара даваат клучни информации за разбирање на долгорочните климатски промени во овој регион. Додека примероците од Атлантскиот океан се корисни за проучување на глобалната клима, тие се премногу далечни за прецизно да ги покажат регионалните промени во Сахара. Спротивно на тоа, сталагмитите од Мароко даваат директен увид во климатската историја на областа.
Еден од клучните заклучоци на ова истражување е дека тропските облаци во минатото донеле дожд во регионот јужно од Атласот, што ја зголемува можноста тие да играат слична улога во иднина. Научниците планираат да продолжат со истражување за попрецизно да ги квантифицираат врнежите во минатите епохи и да предвидат како климатските промени би можеле да влијаат на Сахара во наредните векови.
Откривањето на мароканските сталагмити даде нов увид во климатското минато на Сахара, покажувајќи дека пустината некогаш била значително повлажна и попогодна за живеење отколку што е денес. Овие податоци не само што помагаат да се реконструираат минатите климатски промени, туку помагаат и да се разбере како идните промени би можеле да влијаат на овој регион.
Ако тропските облаци и монсуните некогаш донеле дожд во Сахара, се поставува прашањето - дали Сахара може повторно да стане зелена во одреден момент во иднината?
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
