Во студија спроведена меѓу здрави возрасни лица, оние кои најголемиот дел од своите дневни чекори ги оствариле во периоди од 15 минути или подолго имале значително понизок ризик од срцеви заболувања и смрт речиси една деценија подоцна, во споредба со оние кои правеле неколку пократки прошетки во текот на денот. Покрај тоа, возрасните кои претходно биле помалку активни, а почнале да прават подолги прошетки, покажале најголеми здравствени придобивки.
Меѓународен тим научници ги следел дневните движења на 33.560 возрасни лица со просечна возраст од 62 години кои живеат во Велика Британија, користејќи информации собрани од 2013 до 2015 година во медицинската база на податоци UK Biobank. Учесниците носеле акцелерометар на зглобот три до седум дена, кој ја бележел нивната физичка активност.
Истражувачите ги поделиле луѓето во четири групи, врз основа на тоа во какви периоди ги остварувале повеќето од своите дневни чекори: периоди пократки од пет минути, од пет до помалку од 10 минути, од 10 до помалку од 15 минути и 15 минути или подолго. Најголемата група, 42,9 проценти, потпаѓала под категоријата под пет минути.
По годините следење, истражувачите откриле дека луѓето кои пешачеле во интервали од 15 минути или подолго имале најниска веројатност да починат за време на студискиот период, додека оние што пешачеле пократко од пет минути имале најголем ризик. Луѓето кои пешачеле подолги периоди, исто така, имале понизок ризик од срцеви заболувања за време на следењето, при што ризикот се зголемувал како што се скратувала должината на прошетката.
Борха дел Позо Круз, коавтор на студијата и професор и истражувач на Одделот за спортски науки на Универзитетот Европа де Мадрид, овие четири траења на прошетките ги нарекува „дози“.
– Постојат јасни ефекти од дозата – изјави дел Позо Круз. – Колку е подолг периодот, толку подобри се здравствените исходи што ги анализиравме. – Одлуката да се истражува здравјето преку моделите на акумулација на чекори, наместо според целокупниот број чекори или интензитетот на активноста, беше намерна – додаде тој.
Заборавете на „залчиња од вежбање“ и на 10.000 чекори дневно
Идејата дека возрасните треба да целат кон 10.000 чекори дневно е повеќе маркетиншки трик за продажба на фитнес уреди отколку научна препорака, според Стивен Рајхман, професор на Одделот за кинезиологија и менаџмент во спорт на Универзитетот Тексас A&M, кој не бил дел од студијата.
Рајхман вели дека телото поминува низ низа прилагодувања кога преминува од состојба на одмор во состојба на вежбање – промени за кои е потребно малку време.
– Тоа би можело да објасни зошто луѓето кои пешачеле во периоди пократки од пет минути не забележале толку силни здравствени придобивки – рече тој.
– Треба да ги активирате сите системи и да ги ставите во целосно функционирање – и тука доаѓаат здравствените придобивки – објасни Рајхман. Тој додаде дека пораст на телесната температура веројатно не се случува во помалку од пет минути одење.
И покрај мешаните истражувања за здравствените придобивки од 10.000 чекори дневно, студијата ги класифицирала луѓето кои достигнувале просечно помалку од 8.000 чекори дневно како „субоптимално активни“. Сите учесници во истражувањето бележеле помалку од 8.000 чекори, додека оние под 5.000 се сметале за седечки. Средното ниво на активност на сите учесници било 5.165 чекори дневно.
Врската меѓу подолгите периоди на одење и пониските ризици од прерана смрт и срцеви заболувања била особено видлива кај седечките учесници, откриле истражувачите. Во оваа група, луѓето кои одејќи собирале чекори во периоди пократки од пет минути имале 5,13 % ризик од смрт за време на студијата, во споредба со 0,86 % кај оние кои одејќи собирале чекори во периоди подолги од 15 минути. Нивниот ризик од развој на срцево заболување во десетгодишниот период бил 15,39 %, односно 6,89 %.
„Добијате големи придобивки кога ќе преминете од нула на нешто“, вели Рајхман. „Потоа продолжувате да добивате придобивки, но тие стануваат сè помали. До моментот кога ќе стигнете до 10.000 чекори, не акумулирате многу дополнителни користи.“
Студијата не се согласува со претходни истражувања кои ги пофалија придобивките од „залчиња вежбање“, или кратки периоди на физичка активност под пет минути. На пример, студија објавена во British Journal of Sports Medicine открила дека ваквите кратки вежбовни интервали ја подобруваат кондицијата кај физички неактивни возрасни. Меѓутоа, таа студија дефинирала кратки интервали како структуирана, умерена до интензивна активност. Кратките интервали во студијата на дел Позо Круз, пак, вклучувале нестуктурирани чекори со низок интензитет, кои човек би ги собирал во текот на денот.
Секој чекор е важен, според Американската асоцијација за срце – мантра со која се согласува и Рајхман. Некое движење секогаш е подобро отколку никакво.
„Никогаш не е доцна“ да се започне со одење
Студијата имала неколку ограничувања, вклучувајќи го и фактот дека 97 проценти од учесниците биле белци.
Друго ограничување е тоа што моделите на одење на учесниците претставуваат само моментален пресек, а навиките за вежбање може да варираат со текот на годините. Дури и така, големата големина на примерокот веројатно ја стабилизирала оваа варијација, изјави Кармен Свeин, директорка на програмата за здравствени и вежбачки науки на Универзитетот Охајо Стејт, која не била дел од истражувањето.
Една од најголемите предности на студијата, додаде таа, е просечната возраст на учесниците: 62 години. Тоа е период во животот кога луѓето може да претпостават дека веќе ја поминале точката на намалување на ризикот од срцеви заболувања и прерана смрт.
– Можете да почнете да пешачите на која било возраст; не е доцна – рече Свeин. – Физиолошките прилагодувања што се случуваат кај 20-годишник ќе се случат и кај 60-годишник. За жал, често е предизвик за оваа популација да започне, бидејќи долго време не биле активни.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
