Српското МВР пред една година прво го активираше системот за пребарување „Најди ме“ по моделот на Амбер Алерт за девојката Данка Илиќ, која исчезна кај Бор.
„Најди ме“ е сигнал дизајниран да се користи кога дете исчезнува, а овој систем веќе постои во неколку земји во светот како Амбер Алерт, инициран од исчезнувањето на девојчето Амбер Хагерман, по кое и го доби името.
Амбер Хагерман беше типично деветгодишно девојче. Таа живееше во Арлингтон, Тексас, со нејзините родители и помладиот брат, сакаше да вози велосипед и беше во тимот на Girl Scouts. Генерално, нејзиниот живот не се разликуваше од животот на милиони девојки кои растат во Америка во 1990-тите. И тогаш едно страшно зимско попладне го промени сето тоа, пишува Historical Entertainment.
Беше 13 јануари 1996 година. За да го искористат максимумот од сончевиот зимски ден, Амбер и нејзиниот петгодишен брат Рики се возеа со своите велосипеди до паркингот пред една напуштена продавница. Некој таму постави рампи за велосипеди и сите деца од соседството доаѓаа таму да се возат и да си играат.
По некое време Рики решил да си оди дома и Амбер останала сама. Само неколку моменти подоцна, таа беше киднапирана!
Пензионираниот 78-годишен автомеханичар Џим Кавил бил единствениот сведок на злосторството. Живеел недалеку од паркингот и видел како црн (или син) пикап застанува и возачот го зграпчил девојчето и го турнал во камионот. Амбер врескала и се борела, но едноставно не била доволно силна. Џими веднаш повикал полиција и за неколку минути екипата била на местото на настанот.
Џими го опишал киднаперот како „белец или човек со шпанско потекло, на возраст од 25 до 40 години, со просечна висина и градба“. Ова не помогнало многу. Ситуациите кога странец киднапира дете беа исклучително ретки и тешко да се решат токму затоа што немаше многу докази. Сепак, полицијата започнала темелна потрага на теренот, особено во потрага по црн (или син) пикап.
Повеќе од 50 полицајци и федерални агенти ја барале Амбер. Семејството, соседите и пријателите се вклучиле во потрагата, а наскоро целата заедница очајно го барала девојчето.
Пет дена по киднапирањето, случаен минувач кој го шетал своето куче го пронашол телото на девојчето во поток кој се излеал поради невремето кое беснеело претходната ноќ. Локацијата била на помалку од 10 километри од паркингот од кој била киднапирана Амбер.
Била целосно гола, освен еден чорап кој ѝ останал на ногата. Обдукцијата покажала дека киднаперот ја одржувал Амбер во живот најмалку два дена по киднапирањето. Била претепана и силувана пред да ѝ го пресечат грлото.
Полицијата во Арлингтон заклучила дека надојдената вода го донела телото до местото каде што е пронајдено и дека е невозможно да се утврди каде било претходно. Ниту форензичарите не помогнале многу. Водата ги измила повеќето докази од телото и детективите навистина немале каде да одат.
Телефонот на станицата ѕвонел одвреме-навреме и луѓето споделувале одредени информации, но на крајот – сите индиции се покажале како лажни. До денес, случајот со киднапирањето и убиството на Амбер Хагерман останува нерешен.
Веста за трагичната судбина на Амбер Хагерман како шумски пожар се прошири низ Америка. Извесна Дајан Сајмон од Форт Ворт, Тексас, ја видела на телевизија и била длабоко трогната од приказната. Иако не ја познавала Амбер или нејзиното семејство, таа била мајка и длабоко сочувствувала со родителите на несреќното девојче.
Дајан отишла во локална радиостаница со револуционерна идеја. Ако медиумите веќе издаваат предупредувања за претстојните бури и тешки временски услови, зошто не би известувале и за случаи на киднапирање деца?
Ако локалната заедница веднаш знаела дека Амбер е киднапирана, можеби некој ќе го видел пикапот и ќе повикал полиција? Можеби девојката ќе беше најдена жива? Можеби сè ќе беше поинаку? И –идејата оживеа!
Прво, медиумите во Тексас почнаа да соработуваат со локалната полиција за заеднички да развијат систем за предупредување за киднапирање деца. Во текот на 1996 година, други јурисдикции низ целата земја почнаа да воспоставуваат слични системи за јавно известување, и на крајот беше воспоставена американската национална програма Amber Alert.
Иако принципот е ист, Amber Alert не се нарекува секаде така. Во Џорџија е „Повик на Леви“ (во спомен на Леви Фреј), на Хаваи „Мејли Амбер Алерт“ (во спомен на Маел Гилберт), во Арканзас „Морган Ник Амбер Аларт“ (во спомен на Морган Ник), а во Јута „Рејчел Алерт“ (во спомен на Рејчел Ручелнјан). Во Србија овој систем се вика „НАЈДИ МЕ“.
Но, Amber Alert не се издава секогаш, туку само кога полицијата ќе оцени дека се исполнети сите однапред договорени критериуми.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
