Сигурно сте слушнале за терминот „mindful eating “ или свесно јадење – практика на присуство во моментот додека јадете, обрнувајќи внимание на телесните сигнали, уживајќи во секој залак и јадејќи без брзање или одвлекување на вниманието. Иако изгледа како тренд од доменот на самопомош, новото истражување на француски научници покажува дека оваа практика има вистинско и мерливо влијание врз нашиот избор на храна. Поточно, свесното јадење нè охрабрува да се храниме поздраво, почесто да избираме храна на растителна основа и спонтано да го намалуваме внесот на месо и млечни производи – и сето тоа без чувство на откажување.
Голема студија за исхрана и свесна исхрана
Како дел од француската студија NutriNet-Santé, истражувачите анализирале податоци од 13.768 возрасни лица кои пополниле прашалници за нивните навики во исхраната и навиките поврзани со свесното јадење. Истражувањето беше објавено во престижниот магазин „Сајентифик рипортс“ и се фокусираше на врската помеѓу резултатите на скалата „ум – јадење“ и квалитетот на исхраната базирана на растенија, користејќи го таканаречениот индекс на исхрана базирана на растенија (PDI).
Резултатите се јасни – колку повисок резултат имале испитаниците на скалата за свесна исхрана, толку поздрави и поориентирани кон растенија биле нивните навики во исхраната. Исто така, е докажано дека луѓето што јадат свесно имаат помала склоност кон нездрави опции на растителна основа, како што се рафинирани јаглехидрати и преработена храна на растителна основа.
Кои се луѓето кои јадат свесно?
Интересно е што постарите лица, мажите, физички активните лица и оние со повисоко образование и повисоки приходи почесто постигнувале повисоки резултати на тестот за свесна исхрана. Исто така, пензионерите беа меѓу оние кои најчесто го практикуваат овој вид присуство за време на оброците.
Истражувачите понатаму анализирале шест димензии на свесното јадење – свесност, ненаметливост, отвореност, благодарност, неосудување и слушање на глад/ситост. Димензиите „благодарност“ (особено изразена кај луѓе кои го ценат потеклото на храната и трудот на оние кои ја подготвуваат) и „отвореност“ (подготвеност да се пробаат нови јадења и вкусови) имаа најсилна врска со поздрава исхрана базирана на растенија. Од друга страна, димензијата „неосудување“ парадоксално беше поврзана со поголем внес на нездрави производи на растителна основа – што укажува дека непристрасноста може да доведе и до пропусти кога станува збор за квалитетот на храната.
Помалку месо и млеко, но рибата останува
Иако оние што јаделе свесно значително го намалиле внесот на црвено месо и млечни производи, нивниот внес на риба не се променил. Научниците претпоставуваат дека ова е последица на еволутивната психологија – луѓето инстинктивно покажуваат поголема емпатија кон топлокрвните животни отколку кон рибите.
Исто така, луѓето со високо ниво на свесна исхрана почесто се идентификувале како вегетаријанци, полувегетаријанци или вегани. Ова покажува дека практиката на свесно јадење не е само теоретска вежба на внимание, туку директно влијае на изборот на храна и на целиот стил на исхрана.
Што ни кажува сето ова?
Оваа студија нуди вреден увид во тоа како психолошките пристапи кон исхраната можат да придонесат за јавното здравје и одржливоста. Во време кога сè повеќе се зборува за неопходноста од преминување кон исхрана базирана на растенија, практиката на свесно јадење се издвојува како едноставна, лична алатка што секој може да ја користи без диети, забрани и броење калории.
Секако, како и секоја опсервациска студија, и оваа има свои ограничувања – пред сè, не може да докаже причинско-последична врска. Можно е луѓето кои веќе јадат повеќе храна базирана на растенија, исто така, да развијат поголема свест за време на оброците, а не обратно. Сепак, овие наоди отвораат простор за понатамошни истражувања и примена на свесната исхрана во кампањите за јавно здравје и едукацијата за исхрана.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
