Во среда, во Систинската капела започнува конклавата, процесот на избор на нов папа.
На неа присуствуваат кардинали - највисоките членови на Католичката црква, познати и како „принцови на Црквата“.
Само кардиналите под 80 години имаат право на глас, а двајца се извинија од здравствени причини. Кардиналот Анџело Бечиу, осуден за измама и проневера во 2022 година, не учествува. Ватикан потврди дека сите 133 избирачи пристигнале во Рим.
Повеќе од 50 електори доаѓаат од Европа, со големо мнозинство Италијанци. Има 10 од САД, 23 од Азија, 21 од Латинска Америка и 18 од Африка.
Како изгледа почетокот на конклавата?
Кардиналите во црвени мантии ја напуштаат Куќата на Света Марта кон Систинската капела, ги предаваат своите мобилни телефони, а собата претходно е проверена за уреди за прислушување и прекинувачи на сигналот. Сите избирачи положуваат заклетва за тајност.
Потоа, водителот на церемонијата изговара: „Екстра омнес!“ - сите освен избирачот и неколку службеници и лекари мора да ја напуштат капелата, а вратите се заклучуваат.
Тогаш започнува изолацијата на кардиналите, кои се целосно отсечени од надворешниот свет и информациите од него, и не можат ниту да ги отворат прозорците. Непочитувањето на правилата ризикува екскомуницирање од Црквата, па затоа монсињор Паоло де Николо, кој беше глава на папското домаќинство три децении, вели дека никој не се осмелува да го стори тоа.
Во Систинската капела нема дебати или говори. Првото гласање веројатно ќе се одржи веќе во среда попладне, по што ќе следат четири гласања дневно - сè додека еден кандидат не добие двотретинско мнозинство.
Денот на кардиналите започнува со миса, паузата за ручек е околу 12:30 часот, а гласањето продолжува попладне. Тие го завршуваат денот со заедничка вечерна молитва и се враќаат во куќата на Света Марта на вечера. Бидејќи таа зграда има само 120 соби, дополнителни сместувачки единици се обезбедени во близина за дополнителнуиот број на кардинали.
Доколку нема резултат ниту по три дена, кардиналите можат да земат еден ден одмор за молитва и размислување.
Како функционира гласањето?
Секој кардинал добива маса, пенкало и гласачки ливчиња со натпис „Eligo in summum pontificem“ („Јас избирам за врховен водач“). Тој го пишува името на кандидатот на листот, го превиткува листот и го става во бронзената урна.
Три бројачи, тројца кои собираат гласови од болни кардинали и тројца контролори се извлекуваат случајно секој ден.
Листовите се бројат, потоа со игла се прободува зборот „eligo“ и се врзуваат во врзок. Потоа се горат во печка - ако нема избран папа, чадот е црн; ако има - чадот е бел. Чад излегува низ оџакот на покривот на Систинската капела, а пожарникарите на Ватикан се во готовност.
Кога ќе се појави белиот чад, ќе заѕвонат камбаните на базиликата „Свети Петар“ - знак дека „habemus papam“, „Имаме папа“.
Што се случува откако кандидатот ќе добие мнозинство гласови
Деканот на Советот на кардинали го поставува прашањето: „Дали го прифаќате канонскиот избор за врховен поглавар?“ Ако кандидатот се согласи, тој избира папско име. Потоа другите кардинали ја изразуваат својата послушност кон него.
Новиот папа оди во соседната „Соба на солзите“, каде што ја менува црвената кардиналска облека во бела папска облека. Вообичаено, однапред се подготвуваат три големини на мантии, а се верува дека овој пат ќе се користат постојните мантии од претходните конклави.
Потоа излегува на главниот балкон на базиликата „Свети Петар“ и за прв пат се обраќа на толпата.
Колку долго може да трае еден конклава?
Сè е во игра, од неколку часа до неколку недели или 1006 денови. Најдолгата конклава во историјата, во 13 век, траел две години и девет месеци. Во 20-тиот и 21-виот век, повеќето конклави траеле два до три дена, а најдолгата конклава во тие два века траела пет дена.
Доколку и по 13 дена нема победник, се организира втор круг гласање помеѓу двајцата со најмногу гласови - но дури и тогаш е потребно двотретинско мнозинство, т.е. 89 гласа од 133. Доколку и тогаш нема резултат, понатамошната постапка не е јасно дефинирана.
Кои се фаворитите?
Двајца кардинали - Пјетро Паролин и Луис Антонио Тагле - беа споменати како главни фаворити пред конклавата.
Италијанскиот кардинал Пјетро Паролин (70), долгогодишен државен секретар на Ватикан и најблизок соработник на папата Франциск, се смета за најверојатен кандидат. Тој е познат по своето дипломатско искуство и умерени ставови, а учествувал и во клучни преговори со Кина и САД. Тој течно зборува неколку јазици, но нема пастирско искуство, за што некои луѓе се жалат.
Филипинскиот кардинал Луис Антонио Тагле (67), поранешен надбискуп на Манила и сегашен раководител на Дикастеријата за евангелизација, често се споменува како наследник во духот на Франциск.
Тој е познат по својата блискост со луѓето, застапувањето на Црквата за сиромашните и отворената критика на злоупотребата во Црквата. Сепак, тој беше критикуван за слаб надзор врз управувањето со Каритас.
Потенцијални кандидати од сенка
Заедно со нив, се споменуваат и неколку потенцијални кандидати од сенка:
Матео Цупи – претседател на Италијанската бискупска конференција, близок до општествените науки на Франциск, активен во мировната дипломатија (на пр. Украина). Тој често се наведува како најверојатен кандидат за компромис.
Жан-Клод Холерих – главен известувач на синодалниот процес за иднината на Црквата, близок до папата Франциск, познат по своите поотворени ставови, особено за улогата на жените и ЛГБТК+ верниците. Тој редовно се споменува меѓу сериозните кандидати.
Питер Турксон - иако се сметаше за фаворит од Африка во 2013 година, денес се споменува поретко, но сепак е во комбинации, особено ако се бара кандидат надвор од Европа. Тој е умерен кандидат.
Марк Оулет – некогаш водечки конзервативен кандидат од Канада. Се соочи со обвиненија за сексуално вознемирување, кои подоцна беа отфрлени. Тие сепак му го нарушија угледот, но тој сè уште се споменува како потенцијален кандидат во случај на застој меѓу „левицата“ и „десницата“.
Сепак, важно е да се нагласи дека конклавата е непредвидлива, а вистинските фаворити честопати не се највидливи пред самиот избор.
(Vecer.mk VIA)
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
