Кога разговорите се опишуваат како „искрени“, тоа укажува дека тие навистина немаат поим како да продолжат, меморандумот е илузија, а новиот партнер за рударство на Америка ги издржа ударите и сега чека партнерите да го обработат Вашингтон.
Рускиот претседател Владимир Путин денес телефонски разговараше со својот американски колега Доналд Трамп, а централна тема беше конфликтот во Украина и можноста за прекин на огнот меѓу Москва и Киев.
Поканата ја објави самиот Трамп во саботата, нагласувајќи дека разговорот треба да придонесе за „запирање на масакрот“ врз цивилите и да отвори простор за дискусија за билатералната трговија.
Пред да се осврнеме на изјавите по говорот (кој траеше околу 2 часа), прво да ги погледнеме коментарите што беа дадени непосредно пред почетокот (бидејќи тие ни кажуваат приближно која беше главната тема).
Москва го оцени контактот како важен, а портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, појасни дека разговорот ќе се базира на резултатите од разговорите во Истанбул. Според него, Русија претпочита дипломатски пристап кон решавање на конфликти и „ја цени вклученоста на САД“.
„Високо ги цениме американските посреднички напори - под услов тие навистина да помогнат во остварувањето на нашите цели со мирни средства“, рече Песков во понеделник, пред почетокот на разговорите.
Стив Виткоф, специјалниот пратеник на Трамп и еден од клучните актери во започнувањето на мировниот процес, изрази надеж дека повикот ќе биде „многу успешен“ и ќе придонесе за прекинување на застојот во преговорите.
Американскиот потпретседател Џ.Д. Венс објави дека за време на разговорите, Трамп би можел да ѝ понуди на Русија неодредени економски стимулации и враќање на Москва во меѓународните текови.
„Соединетите Американски Држави постојано нагласуваат: постојат значајни придобивки од одмрзнувањето на односите меѓу Русија и остатокот од светот, но такви придобивки нема да се добијат ако убивањето невини луѓе продолжи“, рече Венс.
Во исто време, Песков предупреди дека преговарачите имаат „болна и веројатно долготрајна“ работа пред себе, поради бројни нијанси и технички детали што треба да се разјаснат. Руската страна, нагласи тој, е подготвена да вложи потребни напори.
Венс, исто така, предупреди дека ако Москва не покаже подготвеност за сериозни разговори, Вашингтон ќе мора да се дистанцира од конфликтот бидејќи „ова не е војна на Америка“. Според неговото толкување, се чини дека руското раководство не знае како да се извлече од ескалацијата.
Белата куќа објави дека Трамп е „уморен и фрустриран“ од репресијата од двете страни и јасно ја изрази својата желба за постигнување мир и прекин на огнот што е можно поскоро.
И покрај дипломатскиот пробив, „Блумберг њуз“ објави дека Трамп размислува за воведување нови санкции против Русија доколку разговорите не постигнат видлив напредок, што покажува дека политиката на САД кон Москва останува водена од притисок.
Тоа би биле некои воведни изјави што ќе ја подготват основата.
А што е со самиот разговор?
Руските медиуми објавија дека разговорот траел повеќе од два часа, а рускиот претседател го опишал како „искрен“ и „многу корисен“.
Засега, тоа е сè што имаме, и може да се очекува дека Путин ќе даде малку подолга изјава за медиумите.
Но, ако го имаме само тоа, можеме многу да прочитаме. Секогаш кога преговорите се нарекуваат „искрени“, тоа обично не означува договор... Истото може да се каже и за описот „многу корисно“. Звучи повеќе како двајцата да ги изразиле своите ставови многу директно, но дека тие едвај се преклопуваат.
Да, како што веќе повтори многу пати, Доналд Трамп сака „крај на војната“, а Путин ќе додаде дека и тој го сака тоа.
Сепак, начинот да се стигне од оваа состојба до „крајот“ е очигледно многу различен.
Всушност, американската позиција е, би можеле да кажеме, многу флуидна. Трамп го започна својот мандат со идејата дека ќе биде посредник за мир и дека мирот ќе се манифестира многу брзо. Тој почна со тоа што сугерираше дека ова е „војната на Бајден“ и дека тој сака да се повлече од неа. Но, тој не го направи тоа.
Покрај тоа, Трамп релативно брзо ги продлабочи своите односи со Украина преку многу агресивно наметнување на договор за украинските минерали. Понатаму, тој не се повлече од војната, каде што САД сè уште дејствуваат како посредник (испраќајќи оружје, обезбедувајќи разузнавачки информации, финансирајќи...), што пак доведе до фактот дека дури ни Киев не брза да го заврши конфликтот бидејќи смета дека американската поддршка би можела да продолжи (којзнае, по предавањето на минералите, можеби во уште поголем обем отколку порано!).
Киев постојано тврди дека Русија не е заинтересирана за мир, и врз основа на тоа градат агенда зошто поддршката мора да продолжи.
Тоа не е баш вистина. Русија е заинтересирана за мир, но тие имаат сосема јасни услови под кои се подготвени да ја завршат војната. Тоа во голема мера се сведува на поседувањето на окупираната територија и безбедносната потврда дека Украина нема да се приклучи на НАТО алијансата.
Така, мирот е остварлив, но одредени актери едноставно не го претпочитаат.
Доколку Киев денес или утре објави дека се откажува од изгубената територија и нема да бара членство во НАТО, Русија ќе мора да се согласи со тоа. Ако не се согласи, тие би покажале дека цело време биле во право кои тврделе дека Русија не е заинтересирана за мир. Тогаш Москва цврсто ќе го има целиот Запад против себе, вклучувајќи ги и САД.
Но, како што знаеме, Киев никогаш не понудил таков мир, ниту планира, а Русија вели дека тоа значи дека војната ќе продолжи.
И што всушност може да направи еден Трамп? Не многу.
Јасно е дека нема намера да се изврши притисок врз Киев да се согласи на такви услови. Всушност, можеби се обидел и не успеал. Таа средба во Белата куќа навистина му изгледаше тешка на Зеленски, но украинскиот претседател само ја држеше главата спуштена и ги издржа ударите, не дозволувајќи им на Американците „да го притиснат во ќош“.
Јасно е зошто. Тој знаеше дека има голема поддршка од Европа, што му беше доволно за да им се спротивстави на Американците.
Со текот на времето, се чини дека, од перспектива на Киев, тој постапил мудро.
Трамп ја презеде власта на енергичен и суров начин, но малку по малку, цела низа европски лидери почнаа ефикасно да го покануваат назад во рамките на препознатливата американска геополитика.
И дури и сега, според изворите, сите главни шефови на Европа разговарале со Трамп пред тој да слушне од Путин. Со други зборови, сите му рекоа истото - „Не им верувај на Русите и не им попуштај“.
Затоа не е изненадувачки што Путин го опишува овој долг разговор како „искрен“, а не како нешто што широко ја отвора вратата кон крајот на војната.
Во исто време, Зеленски се среќава со американскиот потпретседател Венс, повторно како „партнер“, овој пат исто така во рударството и бизнисот.
Можеме само да претпоставуваме за што разговарале Путин и Трамп.
Не би било изненадувачки ако Трамп почне да му ветува бајки за обновената економска интеграција на Русија со западниот свет, ако се откаже малку (или повеќе) во Украина, се разбира.
Но да се предадам на што? Да се задржи Крим и едноставно да се напушти целиот Донбас и околината (вклучувајќи го и копнениот пат до Крим)?
Па, тоа што Путин го прифаќа тоа во оваа воена ситуација е како да повикува на државен удар во Русија.
Секако, истото веројатно важи и за Зеленски, но ситуацијата е уште „полесна“ за него бидејќи потенцијалните украински пучисти се свесни дека Украина ја губи војната, додека руските националисти се свесни дека Русија ја добива.
Во времето на пишување на овој текст, информациите за самиот разговор полека протекуваат.
Путин изјавува: „Се согласивме со американскиот претседател дека Русија ќе предложи и ќе биде подготвена да соработува со украинската страна за меморандум за потенцијален иден мировен договор, кој ќе ги дефинира позициите како што се принципите на решението и временската рамка за потенцијално склучување мировен договор, вклучително и објавување на евентуално прекин на огнот за одреден временски период.“
Тоа не звучи многу ветувачки. Ако постои каква било основа за создавање на тој заеднички меморандум, зошто не се „зафатија со работа“ уште минатата недела во Истанбул? Што точно се очекува? За Трамп да благослови нешто?
И како би изгледала таа соработка? Русите би ги испратиле своите барања до Киев, а Украина до Москва? И? Па, веќе знаеме што има во нив и знаеме дека нема заеднички точки.
Добро е што Трамп и Путин разговараат, тоа е на некој начин еквивалент на нивна средба само без дополнителна симболика, но ако се покаже дека само си го губат времето еден на друг, тогаш овие разговори ќе станат многу ретки.
Од друга страна, Киев и нивните лојални сојузници имаат поконкретен план за Трамп - да ја вооружаме Украина уште посилно, да внесеме западни трупи на теренот и да ја одбиеме Русија до Дон.
(Vecer.mk VIA)
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
