Извештајот на PwC, една од најголемите светски ревизорски и консултантски фирми, за најголемите светски компании според пазарната капитализација покажува драматична промена во глобалната распределба на моќта.
За прв пат во историјата, ниту една од 25-те најголеми компании во светот не е од Европа.
Доминацијата на американските технолошки гиганти стана апсолутна, додека европските компании потонаа на позиции што беа незамисливи пред десет години.
Додека САД и Кина брзо инвестираат во вештачка интелигенција, чипови и дигитални платформи, европската економија останува оптоварена со бавна бирократија и ниски инвестиции. Доколку трендот не се промени, старата индустриска сила би можела да се претвори во технолошки набљудувач на сопствениот економски пад.
Американските гиганти ја зацврстија својата доминација
Речиси секоја позиција во рангирањето на првите 20 ја држат американски компании.
Apple го врати првото место со пазарна капитализација од 3,34 трилиони долари, пред Microsoft (2,79 милијарди) и Nvidia (2,64 милијарди). По нив следуваат Amazon, Alphabet, Meta и Berkshire Hathaway - сите од САД - додека единствениот член кој не е од САД меѓу првите десет останува Saudi Aramco на шестото место.
Американските компании сочинуваат 73% од вкупната вредност на стоте најголеми компании во светот, или повеќе од 31 милијарда долари.
Кина и Хонг Конг заедно заземаат 11 места со вкупен раст од 51%, додека Европа доживеа пад на вредноста од 13,6% и изгуби уште две компании од листата.
Вкупно, Европа сега учествува со само 8% во вкупната пазарна вредност на стоте најголеми компании во светот, што е четири пати помалку од пред четвртина век, кога нејзиниот удел беше околу 30%.
На првите три места по национално богатство се САД, Кина и Саудиска Арабија. Германија забележа раст од 78% благодарение на SAP, Siemens и Deutsche Telekom, но тоа не беше доволно за ниту една од тие компании да влезе во првата четвртина од листата.
Големата седумка
Извештајот на PwC потврдува дека таканаречената Величествена седумка - Apple, Microsoft, Nvidia, Alphabet, Meta, Amazon и Tesla - остануваат центар на глобалниот капитализам. Седум од нив сочинуваат 35% од вкупната вредност на сите сто најголеми компании, односно речиси 15 милијарди долари пазарна капитализација.
Тој „клуб на милијардери“ сега има осум членови: таму се и Saudi Aramco и Berkshire Hathaway, што е првиот финансиски конгломерат во историјата со пазарна вредност од повеќе од трилион долари.
И покрај забавувањето на растот на технолошките акции, американскиот ИТ сектор е сè уште најголемиот поединечен сегмент во светот - со 22 компании и вкупна вредност од 13,9 трилиони долари. Следат финансиите (6,3 милијарди) и комуникациските услуги (5,6 милијарди).
Што тргна наопаку во Европа
Според PwC, главните причини за европскиот пад лежат во послабите инвестиции во нови технологии, демографскиот пад и високите трошоци за енергија, кои се во просек за 30% повисоки отколку во САД. Покрај тоа, бавниот бирократски систем и претерано комплицираната регулатива ги забавуваат иновациите и развојот на пазарот на капитал.
Европските компании традиционално се силни во индустријата, фармацевтската индустрија и луксузните производи, но овие сектори губат место во дигиталната економија доминирана од американски и азиски гиганти.
Симбол на слабостите на Европа е падот на ASML - единствената вистински глобална технолошка компанија на континентот - чии акции изгубија речиси една третина од својата вредност, и покрај растечката побарувачка за чипови. Истото важи и за Ново Нордиск, која, по еуфоријата околу лековите за слабеење, доживеа ненадеен пресврт и пад од речиси 50% во вредност за една година.
Кина и САД зајакнуваат, додека Европа стагнира
Додека европските берзи паѓаат, кинеските и американските компании доживуваат експлозивен раст. Технолошкиот сектор на Кина порасна за 51%, а нови играчи како Xiaomi и BYD влегоа во глобалните Топ 100 со раст од 233% и 96% за само една година.
Од друга страна, САД додадоа пет нови компании на листата, вклучувајќи ги AT&T и Palantir Technologies, додека Intel и Pfizer испаднаа.
Новиот светски поредок на капиталот
Вкупната пазарна вредност на сто од најголемите светски компании достигна 42,6 милијарди долари, што е за 7% повеќе од претходната година. Сепак, растот е значително побавен отколку во 2024 година, кога изнесуваше 27%.
PwC заклучува дека наредните години би можеле да донесат поумерен раст во согласност со нивоата пред пандемијата, бидејќи пазарите влегуваат во фаза на стабилизација по повеќегодишен бран на технолошка еуфорија и монетарна експанзија.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
