ЕУ планира да ги заостри правилата за странски инвестиции за да се осигури дека кинеските компании нема да ја искористат предноста на отворениот пазар на блокот без да им користат на локалните работници и да ја споделат технологијата.
Овие ревидирани регулативи, кои сè уште се дискутираат, се дел од серија предлози што Европската комисија ќе ги презентира следниот месец со цел зајакнување на нестабилната европска индустрија и стимулирање на бавниот економски раст, пишува „Фајненшл тајмс“.
Притисокот врз европските индустрии, како што се челикот и хемикалиите, кои веќе се борат со високите цени на енергијата и сложените еколошки регулативи, дополнително го зголеми приливот на евтини кинески производи. Овој прилив е последица на царините што ги воведе американскиот претседател Доналд Трамп.
Бранот кинески индустриски проекти во Европа, исто така, поттикнува загриженост дека Пекинг ја зголемува зависноста на Европа од своето високотехнолошко производство за да го зголеми геополитичкото влијание, што е наведена цел на кинескиот претседател Си Џинпинг. Покрај тоа, се верува дека кинеските компании се обидуваат да ги заобиколат можните идни царини на ЕУ за кинески стоки на овој начин.
Што носат новите правила?
Комесарот за индустрија на ЕУ, Стефан Сежурне, изјави за Фајненшл тајмс дека критериумите треба „да обезбедат странските инвестиции да не одат само во компоненти што се склопуваат во странство“, туку да придонесуваат за „функционирањето на целиот европски вредносен синџир“.
Сежурне, француски политичар кој се залага за клаузули „произведено во Европа“, рече дека ревидираните правила веројатно ќе ги обврзат странските инвеститори да вработуваат локални работници и, во „одредени сектори како батериите“, да пренесуваат технолошко знаење.
„Мора да биде продуктивно за европскиот раст, а не само влезна точка на европскиот пазар“, нагласи тој.
Сежурне рече дека има „ист план“ како Трамп за реиндустријализација, додавајќи: „единствената разлика е што ќе користиме различни алатки за индустриска политика од царините. Ние го заштитуваме нашиот пазар, но јас претпочитам да ја користам условеноста на странските директни инвестиции за да можеме да произведуваме во Европа“.
Кина во фокусот
Иако претставниците на ЕУ потврдуваат дека Кина нема да биде конкретно спомената во законодавството, со оглед на инвестициските текови од азиската земја, јасно е кој е во центарот на вниманието.
Странските директни инвестиции од Кина во ЕУ се зголемија за 80 проценти во 2024 година во споредба со 2023 година, достигнувајќи 9,4 милијарди евра, според податоците наведени од Европската комисија.
Случајот со CATL: Гигантот за батерии како пример
Кинеската компанија CATL, производител на батерии со понапредна технологија од кој било европски конкурент, привлече посебно внимание. Откако веќе отвори фабрика за батерии за електрични возила во Германија, сега гради фабрика вредна 7 милијарди евра во Унгарија и објект вреден 4 милијарди евра во Шпанија.
Во јануари, Пентагон ја додаде CATL на својата црна листа на компании за кои се верува дека имаат врски со кинеската војска, иако компанијата ги негираше таквите врски. За изградбата на шпанската фабрика, која е дел од заедничко вложување со Stellantis, CATL сака да донесе 2.000 кинески работници во регионот Сарагоса.
Планот е подоцна да се вработат 3.000 претежно шпански работници за да ја водат фабриката, но некои синдикални претставници стравуваат дека компанијата ќе биде неподготвена да ги сподели своите највредни технолошки тајни, во согласност со политиката на кинеската влада.
Пошироко влијание и поддршка за иницијативата
Шпански владин претставник изјави дека Мадрид силно ја поддржува иницијативата на ЕУ, велејќи дека очекува овој потег да „ја подобри економската безбедност и отпорност на Европа и да обезбеди странските директни инвестиции да создадат силна додадена вредност, технологија и домашно вработување во европските земји“.
Во последниве години, кинеските компании, исто така, значително инвестираа во проекти за водород во Германија, Шпанија и нордиските земји.
Лоран Донсел, директор на индустриската група Hydrogen Europe, рече дека е тешко да се препознае „вистинското ниво на вклученост“ на кинеските компании во секторот бидејќи е „практично невозможно да се идентификуваат вистинските вклучени субјекти“.
Тој додаде дека сегашните правила, кои наложуваат компаниите што користат фондови за водород на ЕУ да не смеат да набавуваат повеќе од 25 проценти од компонентите на електролизерите од Кина, „лесно се заобиколуваат“.
Мартин Шебења, главен економист на Централноевропскиот институт за азиски студии, верува дека построгите правила треба „значително да ја намалат трката кон дното меѓу европските земји, особено оние во јужна, централна и источна Европа, кои имаат тенденција да привлекуваат странски инвестиции со имплицитно ветување за ниска регулаторна интервенција“.
Во секторот за електрични возила, истакна тој, построгите правила би влијаеле и на јапонските и јужнокорејските компании, кои традиционално граделе посилни врски со локалните европски компании.
Еден функционер на ЕУ рече дека е поверојатно јапонските и корејските компании да ги исполнат критериумите што ќе ги постави Брисел.
Предлозите за новите правила ќе бидат презентирани на 10 декември и се предмет на промена.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
