<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Две третини од
најпросперитетните земји во светот се наоѓаат во Европа, според индексот на
просперитет Legatum за 2023 година.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Сепак,
нееднаквоста во приходите е широко распространета низ стариот континент.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Просечниот приход
на домаќинствата наменет за потрошувачка и штедење значително варира, не само
помеѓу земјите-членки на ЕУ, туку и меѓу другите европски земји.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Се чини дека
постои јасна географска поделба: највисоките нивоа на просечен расположлив
приход се забележани во западните и нордиските земји, додека нивоата се пониски
во повеќето јужни и источни земји.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Пристапот до
стоки и услуги во една земја во голема мера зависи од распределбата на доходот,
кој многу варира, предизвикувајќи нееднаквости.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Може да биде
тешко прецизно да се споредат нивоата на расположлив приход низ земјите поради
различните даночни режими и нивоа на цени. Сепак, еден начин да се измерат и
споредат разликите е да се погледне просечниот еквивалентен расположлив приход
по глава на жител во стандардот на куповната моќ на секоја земја </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">, што дава идеја за животниот стандард.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Расположливиот
приход на домаќинствата е она што домаќинствата го имаат на располагање за
потрошувачка и заштеда по оданочување и трансфери, како што е дефинирано од
Еуростат, заводот за статистика на ЕУ. Овој приход е „еквивалентен“ –
приспособен за големината и составот на домаќинството – за да биде споредлив за
сите домаќинства.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Во меѓувреме, ППС
помага да се направат цените споредливи меѓу земјите. Тоа е вид на вештачка
валута која ги отстранува разликите во нивоата на цените.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK"><span style="mso-spacerun:yes"> </span>Имајќи го тоа на ум, кои земји имаат најголеми
и најниски расположливи приходи во Европа? И колку е распространета
нееднаквоста во приходите?</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Во 2022 година,
просечниот расположлив приход по глава на жител во ЕУ се движеше од 9.671 </span>PPS
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">во Бугарија до 33.214 </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK"> во Луксембург. Просекот на ЕУ беше 18.706
</span>PPS <span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">по жител.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Кога се вклучени
Европската зона за слободна трговија (ЕФТА) и земјите кандидати за членство во
ЕУ, по Луксембург следуваат Норвешка (27.090 </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">) и Швајцарија (26.389 </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">). Оваа бројка исто така беше малку над 25.000 П</span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK"> во Холандија и Австрија.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Нордиските земји
се над просекот на ЕУ, но не успеваат да го заземат првото место</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Просечниот
расположлив приход по жител беше над просекот на ЕУ во петте нордиски земји.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Додека Норвешка
беше втора, никоја од останатите не влезе во првите пет.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Финска (20.941 </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">) беше рангирана на 10-то место, а Шведска
(20.573 </span>PPS)<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK"> беше
позиционирана на 13-то место од 35 земји на листата.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Исланд и Данска
го зазедоа 7-то и 8-мото место.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Големата четворка</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Гледајќи ги
четирите најнаселени земји на ЕУ, просечниот расположлив приход беше над
просекот на ЕУ во Германија (23.197 </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:
MK"> и Франција (20.575 </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">),
додека беше помал во Италија (18.472 </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:
MK">) и Шпанија (17.254 </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">).</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Хрватска,
последната земја што влезе во ЕУ, имаше повисок просечен расположлив приход од
шесте земји од ЕУ, пишува Инвеститор.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Западните и
нордиските европски земји објавија највисоки нивоа на просечен расположлив
приход, додека повеќето јужни и источни земји имаат пониски нивоа.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Земјите кандидати имале најниски приходи</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Земјите кандидати
за ЕУ имаа најнизок просечен расположлив приход на листата.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Албанија (4.385 </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">) е на дното, а потоа следат Северна
Македонија (5.988 </span>PPS<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">) и
Турција (6.210 PPS).</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Нееднаквоста во приходите се продлабочува</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Кога се
разгледуваат приходите во евра наспроти PPS, нивоата на нееднаквост во доходот
низ Европа изгледаат особено изразени.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Опсегот на
просечен расположлив приход по глава на жител варира од 5.378 евра во Бугарија
до 45.310 евра во Луксембург во ЕУ во 2022 година. Просечниот расположлив
приход за ЕУ како целина беше 19.083 евра.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Бројката е
поголема од 35.000 евра во пет земји, и тоа во Швајцарија (44.753), Исланд
(39.918), Норвешка (39.206) и Велика Британија (37.934 евра). Во Германија беше
25.000 евра, а во Франција 23.053.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Можеби не е
изненадувачки, просечниот расположлив приход во евра беше значително помал во
земјите кандидати за ЕУ: 3.000 евра во Албанија, Турција и Македонија.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Како се промени расположливиот приход во текот на
изминатите пет години?</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Неколку земји
значително го зголемија својот просечен расположлив приход по глава на жител во
евра во текот на изминатите пет години, кога се гледа процентуалното
зголемување.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Порасна за повеќе
од 40% во девет земји-членки на ЕУ и две земји кандидати помеѓу 2017 и 2022
година, или најновите достапни петгодишни податоци. Промената беше 17% за цела
ЕУ.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Најголем раст
забележа Романија со 101%, потоа Србија (68%) и Литванија (66%).</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Процентуалната
промена во земјите каде што просечниот расположлив приход беше повисок од
просекот на ЕУ забележа многу мало движење, како што се 1% во Швајцарија, 2% во
Норвешка и 5% во Франција и Шведска.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Просечниот расположлив приход падна само во
Турција</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Турција беше
единствената земја каде што просечниот расположлив приход падна - поточно за
27%, или 1.000 евра.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Кога се гледаат
промените во евра, наместо во проценти, најголем раст забележа Луксембург
(8.995 евра), а по него следат Ирска (6.181) и Холандија (5.976).</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Просечниот пораст
во ЕУ бил 2.802 евра, додека во Германија е зголемен за 3.080, а во Франција
1.093 евра.</span>