Над 11.000 луѓе го напуштија островот поради последователните земјотреси, а властите почнаа да преземаат дополнителни безбедносни мерки поради можноста од посилен земјотрес.
За потсетување, грчката влада прогласи вонредна состојба на островот Санторини, кој е погоден од земјотреси повеќе пати на ден, понекогаш во интервали од само неколку минути.
„Ројот земјотреси“ се чувствува и на другите блиски острови во Егејското Море. Сè започна на крајот на јануари со серија многу слаби земјотреси (послаби од магнитуда 3), кои едвај беа забележливи. Сепак, на почетокот на февруари сеизмичката активност се зголеми, а земјотресите станаа посилни и почести.
Во последните две недели се забележани неколку илјади земјотреси, од кои дури 30 дневно биле со јачина поголема од 4,0 степени. Повеќето од нив се случиле на длабочина помала од 10 километри, што значи дека луѓето на островите ги почувствувале доста силно.
Посилните земјотреси предизвикаа паѓање на крајбрежните карпи и помали оштетувања на зградите. Најсилниот земјотрес до сега, со јачина од 5,1 степени според Рихтеровата скала, го погоди регионот на 6-ти февруари. Почувствуван е и во Атина, Крит и делови од Турција оддалечени повеќе од 240 километри.
The Santorini-Amorgos earthquake swarm just keeps going. It has now produced over 1,000 individual events since it began on January 27. pic.twitter.com/KQwxEj0Vbb
— Nahel Belgherze (@WxNB_) February 5, 2025
Санторини, инаку една од најпосетуваните туристички дестинации во светот, е речиси празен. Во последната недела, околу 11.000 луѓе го напуштиле островот, вклучувајќи туристи и локални жители. Многумина стравуваат дека сеизмичката активност може да биде увертира за вулканска ерупција.
Σαντορίνη: Μεγάλη κατολίσθηση στην Κόκκινη Παραλία Τουρίστες έβγαζαν selfies στο χείλος του γκρεμού
— in.gr/news (@in_gr) February 4, 2025
🖇️ https://t.co/LlVgbyJeBH#σεισμος #Σαντορινη #σεισμός #Σαντορίνης pic.twitter.com/h5Np5JwXeQ
Грција е еден од сеизмички најактивните региони во Европа, па затоа честите земјотреси не се невообичаени.
Сегашната сеизмичка активност се наоѓа во близина на Анидрос, ненаселено островче на околу 30 километри североисточно од Санторини. Областа се наоѓа во рамките на вулканскиот лак на хеленската зона на субдукција, каде што африканската тектонска плоча полека се спушта под евроазиската плоча (или, поконкретно, егејската микроплоча).
Во овој регион, каде често се случуваат земјотреси, има бројни тектонски пукнатини - раседи.
Санторини е вулканска калдера, формирана во последните 180.000 години, а последната ерупција се случила во 1950-тите. Земјотресите може да се поврзат со вулканска активност или движење на магмата под површината.
Сепак, сегашната сеизмичка активност не се наоѓа под Санторини, а локалните експерти досега не забележале знаци дека овие земјотреси би можеле да бидат увертира за нова ерупција. Се чини дека тие се поврзани со тектонски раседи помеѓу Санторини и островот Аморгос.
Ова не е првпат земјотреси да ја погодат областа. Во 1956 година, силен земјотрес со јачина од 7,8 степени предизвика разорно цунами. Само неколку часа подоцна следеше последователен потрес со јачина од 7,2 степени. Повеќе од 53 лица загинаа, а стотици се повредени во серија земјотреси, последователни потреси и цунами.
Emergency crews sprang into action Monday as a “quake swarm” hit Santorini, sparking fears of a major earthquake.
— 🅽🅴🆁🅳🆈 (@Nerdy_Addict) February 3, 2025
Schools were closed, and safety measures extended to nearby Aegean islands after over 200 undersea quakes, many exceeding 4.5 magnitude.
pic.twitter.com/K5JwIAGzmn
Земјотресите се случуваат кога стресот во Земјината кора ненадејно се ослободува, предизвикувајќи руптура по должината на раседите и ослободување на енергија во форма на сеизмички бранови. Вообичаено, по силниот земјотрес (главниот удар) следуваат низа помали последователни потреси кои постепено слабеат. Ова е типичен шаблон на главниот удар-афтершок.
Меѓутоа, некои серии земјотреси се однесуваат поинаку. Наместо еден доминантен земјотрес, многу земјотреси со слична јачина се случуваат со денови, недели или дури месеци. Ваквите секвенци се познати како „земјотресни роеви“.
Земјотресот од 1956 година беше класичен пример за главен удар со последователни потреси. Но, сегашната серија земјотреси во близина на Санторини - со илјадници потреси меѓу магнитуди од 4,0 и 5,0 степени - сугерира дека станува збор за „земјотресен рој“.
„Земјотресниот рој“ често се поврзува со движењето на течностите низ Земјината кора, што го прави помалку драматичен од ненадејното пукање на големата грешка. Сеизмолозите внимателно ја анализираат разликата помеѓу главниот земјотрес и последователните потреси и „роеви земјотреси“, бидејќи тоа им помага да ги разберат причините и можните последици од овие појави.
Точниот исход од сегашната сеизмичка активност во близина на Санторини не може да се предвиди. Глобалните статистики покажуваат дека на само околу 5% од земјотресите им претходи посилен земјотрес.
Сепак, сè уште постои можност посилен и потенцијално поразорен земјотрес да ја погоди областа во блиска иднина. Иако „роеви од земјотреси“ обично се поврзуваат со помали магнитуди, тие можат да траат со денови, недели, па дури и месеци. Тие често се смируваат, а потоа повторно се засилуваат, што дополнително го вознемирува населението.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
