Политичката криза што ја потресе Бугарија во последните месеци можеби најдобро може да се опише како (потенцијално мрачен) период помеѓу два режима.
По два пати одржани парламентарни избори во април и јули, формирањето на влада се уште не е на повидок во земјата која е навикната да ги „крунисува“ своите политички „месии“-од Иван Костов и Симеон Саксобург-Гота до поранешниот премиер Бојко Борисов.
Сепак, новата „ѕвезда“ во подем, пејач и ТВ презентер кој влезе во политичките води Станислав „Слави“ Трифонов, не се покажа како „месијанска“ за да собере доволно поддршка во најсиромашната земја на ЕУ. Централно-десничарската партија ГЕРБ стана втората партија која се откажа од обидите за формирање нова влада, па се чини дека земјата нема да може да избегне трети избори.
За да се разбере зошто се случува ова, анализата на актуелниот хаос е помалку релевантна од она што се случува во 12-годишната ера во која Борисов беше најважниот политички играч.
Исто така, покажува дека, иако причината за сегашниот парламентарен ќорсокак е тоа што многу Бугари се желни за промени, нивниот број не е доволно голем за да се постигне оваа промена.
Третите избори не би биле крај на светот во Бугарија - Израелците гласаа четири пати за две години. Меѓутоа, за разлика од поранешниот израелски премиер Бенјамин Нетанјаху, кој некогаш го доби прекарот „Крал Биби“, неговиот поранешен бугарски колега Борисов нема јасен наследник како „крал“ на политичкиот систем, без разлика дали е доволно моќна личност или, како што беше случај во Израел, тим од квалификувани политичари кои се обединија околу една цел.
Борисов, поранешен телохранител, ја подели нацијата, но тој беше вешт во политичкото надмудрување на своите непријатели, проценува Балкан инсајт. Неговиот проблем беше што колку повеќе беше на власт, толку повеќе го притискаа обвинувањата за корупција и неуспехот да се зајакнат столбовите на демократијата, а многу прашања за владеењето на правото и слободата на медиумите доаѓаа како „шлаг на тортата“ на сиромашните животен стандард, покажа најновиот извештај на ЕУ за Бугарија.
„Есента на Борисов“ беше насловот на еден медиум во септември 2018 година, повикувајќи се на познатата книга на Габриел Гарсија Маркез за измислениот диктатор. Борисов не е диктатор, но неговата политичка „есен“ траеше долго откако се појави насловната страница, а се уште не е јасно дали конечно дојде неговата „зима“.
Неговиот пад беше бавен, делумно поради релативната политичка и економска стабилност на Бугарија (делумно произлезена од членството во ЕУ) и делумно поради недостаток на силна алтернатива. Сегашните опции се појавија за време на минатогодишните протести предизвикани од таканаречениот „инцидент на плажа“ и одлуката на главниот обвинител Иван Гешев да изврши упад во Претседателството.
Гласовите на „протестот“ не беа доволно бројни
Во тоа време, 62 проценти од Бугарите ги поддржаа протестите. Иако демонстрантите обично беа илјадници, а не милиони, тие предизвикаа борба меѓу политичарите за незадоволните.
Како резултат на тоа, се појавија неколку партии кои се сметаат себеси за „партии за промена“. Протестите нагло ја зголемија поддршката за Демократска Бугарија, четвртата по големина партија во земјата, која е главно со урбани, образовани гласачи.
Возејќи по бранот на популарност што ја заработи на референдумот во 2016 година, партијата на Трифонов, Има таков народ (ИТН) го зазеде второто место на изборите во април. Сепак, таа не може да освои мнозинство дури и со помош на други партии за „промена“. Таа беше прва на изборите во јули, но со само 24 проценти од гласачките ливчиња.
Предлогот на кабинетот на Трифонов е „земете или оставете“, не понуди ништо за возврат за поддршката од другите партии и не успеа да формира влада по втор пат.
Мистерија е дали Трифонов има план или е само неискусен. Но, кризата не е само за него. Трите „партии за промена“ немаат доволно пратеници за мнозинството. Одзивот во јули беше само 42%, најнизок во Бугарија досега. Според анкетата на Галуп, милиони кои ги поддржаа протестите не беа убедени да гласаат за ниту една од трите партии, па го искористија краткотрајниот парламент формиран по изборите во април за да се тркаат за да добијат поддршка од народот со предлагање нови закони. Секоја од трите партии се држи до негување на сопствениот имиџ, надевајќи се дека ќе им помогне на следните избори.
Но, главниот проблем е што никој не е толку силен како што беше Борисов во својот врв - дури ни самиот Борисов. Никој веќе не може лично да ги постави правилата, дури и ако победи на изборите. Поддршката за измените не стигна до гласачката кутија, па дури и да се случи следниот пат, нема да оди кај новиот „крал“ или „кралица“. Борисов и Трифонов, и другите, ќе мора да се навикнат на тоа. Дали потоа ќе се воведе нов режим кој нема да се врти околу сеприсутниот лидер е отворено прашање.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
