Во Косово нема официјално признаено бугарско малцинство, а бугарската заедница, која брои околу 15.000 жители, е дел од населението на општините Драгаш, каде што е застапена во 20 села, Призрен со 19 села, Ораховац и Штрпце, каде има вкупно 10 села со етнички Бугари, пренесува бугарската агенција БТА.
Целта на Бугарија е бугарската заедница во Косово да добие официјален статус на заедница, што дава дополнителни можности, учество во Консултативниот совет за националните малцинства и можност за решавање на голем број проблеми на заедниците и луѓето во нив.
Во мај 2018 година до Парламентот на Косово беше поднесена петиција од организацијата „Обединети Бугари на Косово“, потпишана од 459 косовски граѓани со бугарска самосвест, за официјално признавање на бугарска заедница. Петицијата е факт, но потписите се „губат“ и не можат да се најдат, а на петицијата нема одговор, затоа, по препорака на косовската претседателка Вјоса Османи, организацијата „Обединети Бугари на Косово“ организира нова кампања и во јануари 2023 година носат во косовскиот парламент нова петиција со 466 потписи.
Очекувањето на Бугарите во Крастец, со кои се сретна Илијана Јотова, беше токму тоа дека петицијата ќе биде усвоена. Потпретседателката ги информирала за разговорите со косовската претседателка Вјоса Османи, со која разговарала ден претходно во Приштина.
„Во нејзиното лице гледам гарант дека овој пат нема да се изгубат потписите и ќе поминат низ парламентот, откако таа ме увери дека разговарала со комисијата за етнички прашања на парламентот на Косово и со премиерот“, подоцна им изјави на бугарските новинари Јотова.
Османи го повтори предлогот што го дала при посетата на Софија, дека додека траат процедурите за стекнување статус на заедница, Бугарите на Косово да имаат свој претставник во Консултативниот совет за национални малцинства, кој ќе биде неформален член на овој совет и ќе може да учествува во неговата работа.
„Ова е знак на добра волја, бидејќи во мултинационална држава како што е Косово, овие прашања се деликатни, но бугарската амбиција е многу голема, затоа работат и бугарските европратеници, активноста на претседателската институција е исто така во оваа насока. Има добар тон во разговорите и мислам дека и покрај отпорот на другите етнички малцинства, ќе имаме добар резултат за луѓето со бугарска етничка самосвест во Косово. Бевме во селото Горни Крастец, а на само 4 километри од таму, од другата страна на границата, има и бугарско село во Албанија, Бугарите таму веќе го имаат овој статус и друго чувство на самопочит“, посочи Јотова.
На средбата во Горни Крастец присуствуваше и претставник на бугарското друштво во Косово, кој рече дека патот меѓу двете села низ планината е темен, а тоа е само 4 километри долг и лесно може да се направи за да не мораат да патуваат долг пат подолги правци за да комуницираат едни со други.
Здружението „Обединети Бугари во Косово“ е невладина организација регистрирана во 2005 година со седиште во селото Горни Крастец, која главно развива културни и образовни активности меѓу бугарските муслимани од регионот на Гора.
Илијана Јотова во Призрен се сретна и со членовите на „Културното и образовно друштво на Бугарите во Жупа - бугарски мухамедани“, кое е со седиште во селото Долно Лубиње, во близина на Призрен. Основана е во 2004 година и развива културни и информативни активности насочени кон заживување и зачувување на бугарскиот идентитет на локалното население во регионите Жупа и Подгора.
Меѓу учесниците на средбата беа Бугарите од Косово, дипломираните високообразовни институции во Бугарија и оние кои моментално се студенти. Бугарија обезбедува можности за високо образование според ПМС 103/1993 за младите од Република Косово, а курсеви по бугарски јазик и испити за кандидати се организираат на лице место секоја година за оние кои сакаат да студираат во Бугарија. Само минатата есен 40 студенти од Косово беа примени на студии, а двајца студенти на магистратура.
Намерата на бугарската држава, која претставниците на Бугарите на Косово ја прифатија со волја и подготвеност за соработка, е да организира саботно-неделни училишта во поголемите градови за да можат да го изучуваат бугарскиот јазик, што исто така би помогнало во понатамошното стекнување високо образование во Бугарија, но и за зачувување на традициите и културата.
Потпретседателката на двете здруженија им подари книги на бугарски јазик.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
