И кромидот и лукот се членови на семејството на кринови
Кромидот е уникатен зеленчук - се чини дека го расплакува човекот. Повеќето луѓе неконтролирано им течат сози за само неколку секунди откако ќе го исечат.
За ова својство на кромидот научниците се интересираат со години. Проучувајќи го, откриле дека истиот хемиски процес се одвива во кромидот и лукот, но со различни резултати.
И младото лукче и лукот се членови на семејството на лилјани — група на цветни растенија што го вклучува кринот на долината со неговите високи, ефектни цветови кои личат на труба. Кромидот и лукот се луковични растенија. Кога бујниот млад кромид ќе се извлече од земјата, со врв како трева, можете да видите мала глава кромид што се криела под почвата.
Кога една главица лук се сечка или се дроби, специјален ензим доаѓа во контакт со друга хемиска компонента во лукот. Овој ензим ја претвора оваа хемикалија во алицин. Алицинот е супстанца која му дава на лукот лут мирис кој останува на прстите и во здивот. Исто така, кога ќе се исече кромидот, почнува да делува ензим кој е речиси ист како оној што создава алицин во лукот.
Овој ензим реагира со една хемиска состојка во кромидот и создава друга хемиска состојка, наречена лакримален фактор. Оваа хемиска состојка го добила своето име по солзните жлезди, кои се нарекуваат солзни жлезди. Ситни капки лакримален фактор, невидливи со голо око, летаат до очите на оној што го сечка кромидот, предизвикувајќи ги очите да пецкаат и да се насолзат.
Научниците размислувале зошто лукот создава алицин, а кромидот создава лакримален фактор. Претпоставката е дека тоа е некаков одбранбен механизам. Алицинот ги убива не само бактериите, туку и габите. На овој начин може да ја заштити главата на лукот од гниење. А лакрималниот фактор веќе на првиот, фатален, зачинет залак може да ги спречи љубопитните животни да јадат млад кромид.
Интересен факт: ако кромидот се стави во фрижидер или во ладна вода пред да се сече (може и на половина исечен), студот ќе го намали ефектот на лакрималниот фактор.
