Што мислите, кој југословенски бенд го има најпродаваниот албум? Веројатно веднаш помисливте на Бијело Дугме, но статистиката вели дека „Мртва природа“ од Рибља Чорба постигнал рекорд меѓу ЈУ-рок бендовите.
Сепак, приказната започнува повеќе од скромно: во 1975 година, во селото Јерменовци (ürményháza на унгарски), браќата Золтан, Јанош и Ѓула Буџи решиле да основаат рок бенд. Тоа биле времиња кога рокот направил комерцијален пробив во Југославија, Бијело Дугме веќе продале повеќе од 140.000 примероци од нивниот прв албум. На тројцата браќа им се придружил басистот Лајош Танкос и си го дале математичкото име 3 + 1.
Ако, како што велат записите, на почетокот биле класичен рок бенд, набргу сфатиле дека ваквата музика не оди баш најдобро во Темерин и Бачка. Така почнале да свират на она што го нарекувале „лакодалмас рок“ – свадбен рок. Електрична музика за танцување и пиење до зори, отприлика.
Тие станале легенди на Темерина, пеејќи низ Бачка на унгарски, српски и англиски јазик.
Брилијантна идеја
Поминале десет години и момците го запознале Јанош Хајдук, тогаш музички продуцент на радиото во Нови Сад. Свирел и клавијатури на некои нивни песни, станувајќи петти член, па го смениле името во 3 + 2.
Во 1986 година, сопственик на продавница за плочи во Суботица им предложил да ги снимат нивните песни некаде. Тие го избрале студиото на Габор Ленѓел, најпознат како основач и клавијатурист на групата Тешка индустрија. Габор бил природен избор во сè - и како Унгарец и како музичар кој својата кариера ја изградил на спој на фолк и рок.
Сега само тој материјал требало некако и некаде да се објави.
Унгарците не сакале да слушнат за нив
https://youtu.be/3_8v9SEmjtg
Тамошните комунистички власти вовеле многу строги критериуми за тоа кој може да објави запис. Меѓу другото, музичарите морале да имаат завршено најмалку средно музичко образование, што тие немале.
Затоа, албумот можел да биде објавен само во Југославија, а таму првата адреса била Југотон.
Во кој, никогаш немале слушнато за 3 + 2 од Јерменовац, па издавањето на плочата го условувале некој да им гарантира најмалку 10.000 продадени примероци.
Тој дуќанџијата од Суботица бил убеден дека „свадбените рокери“ лесно ќе стигнат до таа бројка.
И договорот бил склучен, а Југотон несвесно го направил својот историски најдобар деловен потег.
И така во 1986 година, албумот „Бледа ружа Јесења“ ја видел светлината на денот. Сега требало да се продаде некому. Генијалноста на оваа бизнис идеја лежи пред се во нејзината едноставност - бенд весели Унгарци од Војводина ќе се продаваат во Унгарија, каде такво нешто не можело да се најде во продавниците.
Но, немало пречки Унгарците да дојдат во Војводина и таму да купат плочи. Многумина се сеќаваат како во 1990-тите луѓето масовно одеа преку граница за да добијат поевтина храна. Години пред тоа, Унгарците доаѓале во Југославија во голем број - да ги купат плочите на нивните сонародници од Темерин.
Уредниците на Југотон не можеле а да не се изненадат кога го виделе тиражот на овој албум. Здравко Чолиќ прв ја преминал магичната граница од милион примероци со својот албум „Ако приџеш ближе“. Неколку години подоцна ја надминале и Лепа Брена и Слатки грех со 1,1 милион.
И 3 + 2 го продале својот дебитантски труд во еден и пол милион примероци.
И така го постигнале вечниот рекорд на југословенски бенд и издавач. На Унгарците им се допаднале овие понови аранжмани и послободни текстови.
Ако знаете дека Унгарија има нешто помалку од 10 милиони жители, тогаш излегува дека албумот го купиле практично сите што имале рекордер. Освен оние кои завршиле средно музичко училиште.
Погледани од Тина Тарнер
https://youtu.be/MHt4ahhfbq8
Наскоро во унгарските градови почнале да свират 3 + 2, а концертите биле вистинска бунило. Врвот на турнејата бил во спортската сала во Будимпешта во 1987 година. Властите биле подготвени да го забранат концертот на бендот, кој премногу се фокусираше на забава, а премалку на уметнички впечаток. Културните работници се ужаснале, што послужило само како дополнителна реклама. На крајот, концертот бил одобрен бидејќи интересот на публиката (и евентуалниот профит) бил невиден.
Во тоа време, сè полибералната Унгарија ја татнеле и вечните поп икони како Елтон Џон и Тина Тарнер.
Како и да е, хероите на нашата приказна од Темерин ги надминале во однос на продажбата на билети. Велат дека Будимпешта никогаш не доживеала ваква забава.
