„Конвој на слободата“ – движење кое ја шокира Канада, а наскоро и светот?
Главниот град е под опсада, милиони се изгубени поради блокираните гранични премини, дали Трудо ќе употреби сила и ќе ризикува тотален хаос?
...
Од почетокот на пандемијата на коронавирус до денес, во многу земји избувнаа демонстрации против рестриктивните мерки, особено на западот (а многу помалку во Азија), но и покрај тоа што бевме сведоци на големи собири, често со жестоки судири со полицијата, немаше движење против мерките за вакцинација, немаше толку големо влијание на глобално ниво како сегашниот “Конвој на слободата“ во Канада, а тргна и во Франција, Австралија, Нов Зеланд...
Кратко потсетување - главниот град на Канада, Отава, е под блокада од крајот на минатиот месец, откако демонстрантите влегоа во градот со големи камиони (оттука и името „Конвој на слободата“).
Движењето првично го започнаа камионџиите гневни поради мерките кои многу им го отежнуваат преминувањето на американско-канадската граница, односно без вакцинација мораат да одат во долги карантини (што, секако, им нанесува деловна штета).
Тргнаа од различни правци на земјата кон Отава и попат се придружија на „Конвојот на слободата“ - пристигна во главниот град на Канада, во центарот, веднаш до парламентот.
Камионите сега ги блокираат улиците, а на камионџиите им се придружуваат и бројни граѓани кои ја поддржуваат нивната борба, односно сметаат дека тоа е и нивна борба.
Градот е под опсада иако властите упорно се обидуваат да ја прикажат ситуацијата понапната и насилна отколку што навистина е.
Ако погледнеме многу видеа од Отава, може да се види дека во главниот град владее „весела“ атмосфера - луѓето се на отворено, се загреваат, готват, се дружат...
Секако, за властите ова е вистински кошмар бидејќи се чини дека ја губат контролата врз градот, државата.
Јасно е дека ова е голем предизвик за канадскиот премиер Џастин Трудо, кој освои трет мандат на власт во септември минатата година, но овие избори не поминаа како што тој замисли.
Имено, Трудо прогласи предвремени избори надевајќи се дека ќе освои мнозинство за да може неговата Либерална партија сама да владее.
Но, тоа не се случи и тие опстанаа на власт благодарение на коалицијата со помалите партии.
Всушност, Трудо доби помалку гласови (5.556.629) од конзервативната опозиција предводена од Ерин О'Тул (5.747.410), но благодарение на коалициските партии тој успеа да остане на власт.
Фактот што луѓето се фрустрирани од мерките против коронавирус, кои нејзината влада ригорозно ги спроведува, веројатно придонесе неговите изборни планови да не се реализираат.
Но, сега Трудо има уште поголем проблем - како да ја врати контролата врз главниот град и да спречи тоа да се претвори во нешто ретко видено во западните демократии, државен удар.
Камионџиите го привлекоа вниманието на целиот свет иако нивното движење првично беше прилично цврсто држено во „медиумски мрак“, а дури и сега фактот дека една Отава е под блокада не е ударна вест во медиумите, туку се споменува „од страна“.
Во исто време, копии на ова движење избиваат и во други делови на светот - во Франција, Австралија, Нов Зеланд, а камионџиите во САД најавија слични демонстрации кои треба да започнат наскоро.
Како сето тоа започна?
Камионџиите тргнаа самоиницијативно минатиот месец, преговарајќи главно преку социјалните мрежи, кон Отава.
Од Алијансата на канадски камионџии велат дека не поддржуваат ваков протест или какви било протести на патиштата. Тие исто така наведуваат дека повеќето канадски возачи на камиони се вакцинирани.
Веројатно се, но меѓу нив сигурно има и такви кои го поддржуваат ова движење.
Самото движење, во меѓувреме, стана нешто поголемо, општ отпор кон мерките што ги засегаат невакцинираните жители (иако за мерките во Канада одлучуваат покраинските власти, а не федералната влада). Но, движењето почнува да се претвора и во антивладин бунт против премиерот Трудо, кој е на власт речиси една деценија (од 2013 година).
Но, „Конвојот на слободата“ го блокира со своите камиони не само главниот град Отава, туку и два гранични премини со САД, а тоа директно претставува загуби од стотици милиони долари во трговијата меѓу Канада и САД.
Премиерот Џастин Трудо одби да се сретне со водачите на протестите и наместо тоа се засолни на „безбедна локација надвор од Отава“ откако конвојот пристигна во градот.
Во меѓувреме, тој се врати и рече дека „почитувањето на мерките за јавно здравје е најдобриот начин за борба против пандемијата“.
Со други зборови, Трудо не остава впечаток дека би бил подготвен да преговара за укинување на одредени мерки.
А каде е опозицијата во целата оваа приказна?
[caption id="attachment_1016478" align="alignnone" width="752"]
Канадските знамиња се веат од автомобил додека членовите на „Конвојот на слободата 2022“ се собираат пред да се упатат кон Париз, во Ница, Франција,[/caption]
Зарем ова не е момент кога тие би можеле политички да капитализираат?
Можеа, но им е „незгодно“ затоа што би морале да застанат на страната на „колоните“ кои во медиумите се претставени како екстремни десничари, уништувачи на демократијата и насилници.
Значи, опозициската Конзервативна партија се плаши да го направи тој чекор, барем нејзиното раководство, но веќе има земјотреси.
Имено, лидерот на Конзервативната партија, Ерин О'Тул, беше соборен од позицијата на раководството на партијата токму поради тоа што првично се огради од Конвојот на слободата.
Тоа значи дека гласачите, а веројатно и добар дел од Конзервативната партија, сакаат Конвојот да биде јавно поддржан, но тоа е ризик, веќе е чекор поблиску до поддршка на антидржавни активности, велепредавство...
Имено, демонстрантите во Отава се мирни сега, но кој знае што ќе се случи утре, особено ако властите испратат сила врз нив (а градските власти во Отава веќе прогласија вонредна состојба на почетокот на оваа недела).
Интересно е да се забележи дека некои канадски провинции - вклучувајќи ги Алберта, Саскатчеван и Квебек - ги олеснија постојните рестриктивни мерки, иако тврдат дека тоа „нема никаква врска со протестите“.
Па, можеби не затоа што епидемиолошката слика во Канада во последните денови дефинитивно се подобрува - врвот на бранот беше на почетокот на јануари, сега бројките се стабилизираат (како што се гледа на графиконот подолу).
[caption id="attachment_1016480" align="alignnone" width="749"]
Број на новозаразени во Канада по денови[/caption]
Како канадските власти имаат намера да ја прекинат блокадата на Отава?
Се чини дека сфаќаат дека употребата на сила во овој момент може само да го разгори протестот.
Наместо тоа, засега се обидуваат да ги заморат камионџиите со комбинација на мерки - сообраќајните полицајци редовно пишуваат казни за сообраќајни прекршоци, а се надеваат и дека кога ќе останат без гориво, едноставно ќе си заминат.
Јасно е дека олеснувањето на мерките сигурно би можело да го ослабнат овој бунт.
Дали членовите на “Конвојот на слободата“ се мирни демонстранти кои само сакаат да се укинат мерките или се опасни екстремисти кои дојдоа да ја урнат канадската демократија?
И двете групи секако се присутни на самиот протест, но се чини дека има многу повеќе мирни демонстранти отколку екстремисти.
Да, на самиот почеток на блокадата на градот се појавија поединци кои мавтаа и со нацистички симболи. Некои жители на Отава тврдат дека биле „малтретирани“, но немало поголеми инциденти.
Како што се очекуваше, движењето “Конвој на слободата“ сега е отворено поддржано од некои истакнати десничари, во Канада, САД и на други места, но тоа беше очекувано.
Полицијата сега се откажа од некои големи апсења, велејќи дека не може да најде влечни служби за да помогне во отстранувањето на камионите.
Што мислат Канаѓаните за сè?
Според новата анкета, 62 отсто се против движењето “Конвој на слободата“.
Ова не е изненадувачки со оглед на тоа што 79% од Канаѓаните се вакцинирани со најмалку две дози вакцина против коронавирус.
Сепак, излегува дека дел од вакцинираните ги поддржуваат демонстрантите - што би било очекувано.
Во секој случај, ова е ситуација која може само значително да ескалира во Канада и веќе создава многу остра поделба меѓу граѓаните.
Имено, едни гледаат насилство од владејачката партија поради воведувањето на рестриктивни мерки, додека други се шокирани од фактот што властите се уште не испратиле безбедносни сили да го „ослободат“ главниот град.
Така, секоја група очекува од „своите“ да се спротивстават на насилството на овие „другите“. Ваквите ситуации може да завршат многу лошо...
Најдобрата шанса на Трудо е да почека евентуално да се „разводнат“ протестите, но нема да му биде лесно.
Секој ден што Отава (и неколку гранични премини) го поминуваат во блокада, расте нервозата, а сè поголем број луѓе (вклучувајќи ги и оние кои сега стравуваат дека движењето може да стане глобално) бараат од премиерот да преземе „акција“.
Ако тргне по тој пат, хаосот е загарантиран.
