Можно ли е да му „свртите“ на Путин туку-така, или едноставно да го пропуштите неговиот повик? И едното и другото е речиси невозможно.
„Дали се шегуваш со мене? Владимир Путин се обиде да ми се јави и не го поврзавте? Што мислевте по ѓаволите?“, му викна Доналд Трамп на Мајкл Флин, неговиот тогашен советник за национална безбедност. Сето ова се случува, според авторот на „Трамп и неговите генерали: Цената на хаосот“, новинарот Питер Берген, точно среде средба со британскиот премиер, што беше прва средба на Трамп во Белата куќа со странски лидер.
„Па, господине, знаете, добивате многу повици и ние се обидувавме да откриеме со кого да разговараме“, се обидува да се изговори Флин.
„Каква е таа глупост? Како е можно Путин да ми се јави и ти да не го пренесеш неговиот повик?“, продолжи Трамп.
Подоцна, Кремљ исто така изрази збунетост: „Не. Технички е невозможно да се пропушти повик што беше претходно договорен“. Со други зборови: невозможно е да пропуштите повик што го подготвува цел тим неколку дена, па дури и недели.
Нема изненадувачки повици
Инцидентот со Трамп и Флин не изгледа веродостојно, ако точно знаете како се одвиваат односите со Кремљ. Вие не можете само да го бирате бројот на Путин, дури и ако имате прекрасна врска со него. На ист начин, Путин нема да ве повика неочекувано.
„По правило, предлозите за телефонски разговор се пренесуваат на засегнатата страна преку дипломатски канали – преку Министерството за надворешни работи и нејзината надворешна мисија, амбасадата“, вели Владимир Шевченко, кој е на чело на протоколарната служба на Кремљ веќе десет години. И координирањето на телефонски повик може да трае со часови, денови и недели, во зависност од ситуацијата.
Само неколку луѓе можат да се јават директно (како што е министерот за одбрана) - кои имаат жолт ретро телефон на своето биро за специјална врска, исто како и претседателот.
И сето ова е само врв на ледениот брег кој се нарекува „телефонска дипломатија“.
Нема приватни разговори
Кога е даден предлог за „телефонски разговор“, времето на повикот и темата на разговорот се координираат. По правило, постои пример на листа на прашања. Потоа, тие се обработуваат во канцеларијата на Министерството за надворешни работи и другите оддели. Покрај тоа, понекогаш се пишуваат различни верзии на изјава за истата тема, во зависност од тоа како ќе се одвива комуникацијата.
Нема ниту лични разговори. Протоколот бара преведувачи. Комуникацијата без нив е невозможна, дури и ако двајцата соговорници течно го зборуваат јазикот на другиот (исклучок се прави само за земјите од ЗНД, тука традиционално се користи рускиот јазик).
„Денес, речиси сите зборуваат странски јазици: Ангела Меркел зборува и разбира руски јазик, Владимир Путин течно зборува германски и добро англиски јазик. Сепак, едно е да имате разговор лице-в-лице некаде на ливада, а сосема друго - важен телефонски разговор. Во таков случај многу нешта зависат од прецизноста на формулацијата. Во случај на невнимателно избран израз или двосмисленост може да доведе до многу непријатни последици“, вели Владимир Шевченко.
Преведувачот не е во канцеларијата на претседателот во Кремљ. „Тие слушаат на слушалки и не преведуваат симултано, ами консекутивно – фраза по фраза. Така, веројатноста за грешка е помала, да се пропушти нијанса и да се наруши значењето“, вели друг извор од претседателската администрација.
А, може ли некој да „извиси“ во обидот да му телефонира на Путин?
Кога тогашниот украински претседател Петро Порошенко се обиде да контактира со Кремљ во 2018 година по инцидентот со теснецот Керч, тој не доби одговор: „Му се јавив да прашам што се случува и тој не одговори“, се пожали тој.
Всушност, не е точно дека Порошенко го повикал Кремљ, а тие не одговориле. „Не одговори“ на дипломатски јазик значи да се добие љубезно одбивање да се побара разговор. Причините можат да бидат многу: целосен распоред или отсуство. Или можеби нема воопшто причина - само „за жал, разговорот не можеше да се одржи“. Иако причините се најверојатно политички и „недостапниот претплатник“ не ја смета комуникацијата за соодветна.
И во случај на вонредна состојба, веќе 60 години постои телефонска линија меѓу Вашингтон и Москва. Се појави во 1963 година по Карипската криза, која за малку ќе доведеше до размена на нуклеарни удари меѓу Соединетите Американски Држави и Советскиот Сојуз и досега се користеше за брза комуникација меѓу лидерите на двете земји во случај на воен конфликт. Тоа всушност не е телефон. Најпрво тоа беше телепринтер, потоа факс и сега посебен, безбеден компјутерски канал.
Сигналот доаѓа преку сателит и линијата е постојано отворена. Доколку е потребно, дежурните оператори се подготвени за неколку минути да ги поврзат Кремљ и Белата куќа. Исправноста на линијата постојано се контролира со тоа што преку неа постојано се пренесуваат делата на литературните класици.
Оваа линија беше активно користена за време на арапско-израелската војна од 1967 и 1973 година, при индиско-пакистанскиот конфликт во 1971 година и за време на влегувањето на советските трупи во Авганистан во 1979 година. Последниот познат разговор на оваа линија беше во октомври 2016 година, кога Барак Обама „заѕвони“ со протест против наводното „руско мешање во изборите во САД“.
