Од денеска во ЕУ е во сила итен план за намалување на потрошувачката на гас. Во меѓувреме, експертите го разгледаа најлошото сценарио: Германија воопшто да не добива гас од Русија.
И откриле дека тоа не е некоја трагедија.
Иако звучи драматично, има само „доброволна“ заштеда на гас од 15 проценти во однос на просечната потрошувачка во последните 5 години. И имајќи предвид дека потрошувачката на енергија и онака системски опаѓа - со поштедливи потрошувачи, подобра изолација - таа цел всушност во никој случај не е невозможно да се постигне.
Студија „Како да се успее“
Уште повеќе: штотуку беше објавена студија на експерти која се занимаваше со прашањето: што би се случило во апсолутно најлош случај - ако Германија веќе воопшто не добива гас од Русија?
За разлика од сензационалистичките прогнози во медиумите, експертите пресметале дека ќе има проблеми - но нема да биде ниту катастрофа: „Во случај на целосен прекин на увозот на руски гас, нема закана од масовна беда или бунт на луѓето, но пад на продуктивноста на скалата што Германија веќе ја има и во минатото успеа да ја надмине кога се соочи со кризи“, пишуваат Ридигер Бахман од Универзитетот Нотр Дам во американската сојузна држава Индијана, Мориц Шуларик од Универзитетот во Бон и други економисти и енергетски експерти во студијата насловена како „Како да се успее“.
Пресметка со ладна глава
„Нема причина за паника“, продолжува истражувањето. „Но, во исто време на сите мора да им биде јасно како рускиот напад врз Украина ја направи Германија трајно посиромашна. Всушност, ова истражување ги потврди наодите од истражувањето објавено во април под наслов „Што ако...“ каде економските експерти процениле дека откажувањето од рускиот гас за Германија би значело пад на БДП за не повеќе од 3 отсто.
Тоа тврдење крена голема прашина бидејќи имаше економисти кои предвидуваа двојна рецесија, така што дури и германскиот канцелар Шолц изјави дека е „неодговорно“ воопшто да се предвидуваат вакви сценарија.
Но, тоа е работа и на научниците и на бизнисот, особено кога оваа пролет се постави прашањето дали целата ЕУ треба да престане да увезува гас од Русија. Германија тогаш се изјасни против тоа, иако мораше да гледа како Русија, од своја страна, систематски го намалува количеството гас што го испраќа во Европа.
За експертите, владата само губеше време со таа одлука: „Во споредба со пролетта, недостигот на гас е очигледно помал, но има и помалку време за прилагодување“.
За да се издржи целосно без рускиот гас оваа зима, сите во Германија треба да ја намалат потрошувачката не за 15 проценти - како што предвидува планот на ЕУ, туку за една четвртина. Всушност, зависи и од тоа колку електрична енергија може да се произведе без термоелектрани на гас, така што заштедата би можела да биде само 20 проценти.
„Ваквото намалување може да се спроведе доколку постои колективна волја и доколку брзо се спроведат соодветни мерки“, сметаат експертите. Додуша, признаваат дека владината одлука да продолжи да увезува гас од Русија доведе до тоа дека резервоарите со гас се релативно добро исполнети - моментално се полни околу 72 проценти, но зимата е се поблиску, особено ако им се верува на метеоролозите кои велат дека оваа година би можело да биде студено.
Мали мерки и големи ефекти
Студијата ги пофалува компаниите, особено во секторите каде што се троши многу енергија, како што е хемиската индустрија, која и без политичка одлука се впушти во значителни инвестиции за да добие енергија од други извори наместо од гас.
Понекогаш ова се само едноставни и релативно мали интервенции со всушност значителни заштеди на енергија: на пример, алуминиумската леарница Редерс од Солтау сега работи во три смени, дење и ноќе кога се запалени печките за топење на алуминиум - инаку тие се палеа секое утро и се гасеа по завршувањето. Сега работат три недели непрекинато, а потоа им е студено една недела.
Кога станува збор за домаќинствата, постојат и можности за штедење, сметаат експертите. Од политичката елита безброј пати се слушаше дека приватните потрошувачи се последни кои ќе мора да го исклучат гасот, а на граѓаните не им е лесно преку ноќ да престанат да готват на шпорет на гас или да постават друг парно.
Бесмислено е дури и да мислиме дека нема да има бензин за готвење супа, но би било многу ако се потсетиме на она што го знае секоја добра домаќинка: ставањето капак на тенџерето заштедува многу енергија.
Убедливо најмногу енергија се троши за греење во зима. Експертите проценуваат дека 15 проценти од заштедата на гас може да се постигне со намалување на температурата на греењето за 2,5 степени Целзиусови, но и тоа не е толку едноставно.
Потрошувачката на гас експоненцијално се зголемува со зголемувањето на собната температура: неспоредливо многу повеќе гас се троши кога температурата се зголемува од 22,5 на 25 степени отколку од 16 на 18,5. Поставувањето на термостатот што е можно поразумно - и неговото драстично спуштање кога и онака никој не е дома ќе помогне многу во заштедата на пари.
