Концептот за вечен живот отсекогаш ги привлекувал луѓето и се чини дека - во буквална, а не во духовна смисла - еден вид медузи успеале да го постигне тоа.
Научниците неодамна го истражуваа геномот на ова ситно морско животно за да ја откријат неговата тајна. Тие ги пронајдоа гените кои ја прават бесмртната медуза - бесмртна.
Научниците долго време шпекулираат за можноста за забавување на стареењето, а некои од нив веруваат дека теоретски не постои пречка за бесконечно продолжување на човечкиот живот.
Запирањето на стареењето ќе им даде на луѓето биолошка бесмртност, иако не и целосен имунитет на смрт од болест или физичка повреда.
Биолошката бесмртност, се чини, веќе ја поседуваат најмалку два мали водни безрбетници со меко тело. Една од нив е хидрата, која својата бесмртност ја постигнува благодарение на структурата на матичните клетки кои постојано се обновуваат.
Втората е веќе споменатата бесмртна медуза помала од човечки нокт позната по научното име Turritopsis dohrnii.
Својот живот го започнува како мала, слободно лебдечка ларва позната како отрепки. Од таа ларва излегува колонија на полипи прикачени на морското дно, а потоа полипите „пупкаат“ медузи кои слободно пливаат во морето.
Сите полипи и медузи кои произлегуваат од еден сјај се генетски идентични клонови.
Ако медузата е изложена на надворешен стрес или физички напад, ако нема доволно храна или ако е болна и стара, може да се врати во претходната фаза, создавајќи нова генетски идентична колонија на полипи. И тој процес се повторува бескрајно.
Со децении научниците се обидуваат да навлезат во тајните на бесмртните медузи, а се чини дека тим шпански научници дошол чекор поблиску до решавање на таа мистерија. Во истражувањето објавено во списанието Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), научниците од Универзитетот во Овиедо открија дека бесмртната медуза има двојно повеќе копии на гени поврзани со поправка на ДНК од нејзиниот близок, но смртен братучед, скарлет медуза позната како Turritopsis rubra.
„Иако стареењето влијае на повеќето живи организми, медузата Turritopsis dohrnii е единствениот вид кој може да се подмладува повеќе пати по сексуалното размножување, станувајќи биолошки бесмртна“, напишале авторите на студијата.
Тие идентификуваа варијанти во гените на медузата поврзани со репликација, поправка на ДНК, одржување на теломерите, процеси на оксидација, матични клетки и меѓуклеточна комуникација.
Тие утврдиле дека поправката и одржувањето на теломерите, деловите на ДНК кои ги штитат краевите на хромозомите за време на репродукцијата и кои се „истрошени“ и скратени во текот на животот, се клучни за бесмртноста на медузата.
Сепак, тоа не е случај со теломерите на бесмртната медуза - нејзините теломери остануваат недопрени дури и по безброј циклуси на репродукција.
Деталите за процесот со кој Turritopsis dohrnii успева да ги задржи своите теломери вечно млади сè уште не се целосно јасни, но откритието на шпанските научници за двојно повеќе копии на ген за поправка на ДНК нè приближува до одговорот на тоа прашање.
Научниците се надеваат дека подоброто разбирање на механизмот на одржување на теломерите на крајот може да доведе до развој на лекови за моментално неизлечиви болести поврзани со стареењето, како што се Паркинсоновата и Алцхајмеровата болест.
Можеби во догледно време откривањето на тајната на бесмртната медуза нема да ни даде вечен живот, но барем може да ни обезбеди достоинствена старост.
