logo
logo
logo

Ебола, сипаници, шпански грип - Како настанаа ИМИЊАТА НА НАЈГОЛЕМИТЕ ПАНДЕМИИ во историјата

Vecer | 05.03.2021

Ебола, сипаници, шпански грип - Како настанаа ИМИЊАТА НА НАЈГОЛЕМИТЕ ПАНДЕМИИ во историјата

Имињата на вирусните болести честопати играат голема улога во начинот на кој луѓето ги доживуваат. Ебола, шпански грип или вариола. Сите овие имиња сугерираат нешто за потеклото на болеста, но во реалноста тие честопати знаат да ве излажат.

На пример, името КОВИД-19 потекнува од англиската кратенка „corona virus disease“ додека 19 означува година 2019. Сепак, во минатото, имињата на вирусни заболувања честопати биле извор на негативни чувства за засегнатите земји или групи луѓе.

Овој став во неколку случаи доведе до неправилна класификација или проценка на опасноста од понатамошно ширење. Поопасните прераснаа во пандемии и донесоа многу жртви. Сè уште се бориме со некои од нив.

Па, од каде потекнуваат имињата на најголемите пандемии во историјата на човештвото?

Шпански грип

Шпанскиот грип го доби своето име малку незаслужено. Првите случаи на оваа болест се појавија во Канзас и, според експертите, се прошири за време на Првата светска војна, особено меѓу војниците. Првпат во Европа се појави во Франција, од каде се прошири во остатокот од Европа.

Сепак, државите не сакаа да ја признаат болеста за да не предизвикаат уште поголема паника за време на војната. Неутралната Шпанија ги објави информациите и наскоро почна да ја нарекува болеста „шпански грип“. Помеѓу 1918 и 1920 година, 50 милиони луѓе се заразија, а Шпанците беа дискриминирани на повеќето странски патишта уште неколку години подоцна.

СИДА

Вирусот на човечка имунодефициенција (ХИВ) беше пренесен од шимпанза на луѓе некаде во 1920 година, во Демократска Република Конго. До 1981 година, СИДА-та (Синдром на стекнат имунолошки дефицит) не беше идентификувана, но меѓу другите феномени, епидемијата се ширеше во повеќе хомосексуални заедници низ САД во тоа време.

Поради оваа причина, болеста е погрешно поврзана со сексуалноста, па затоа некои ја нарекоа GRID (имунолошки дефицит поврзан со хомосексуалци) или „хомосексуална чума“.

Идејата дека болеста се шири само кај хомосексуалците и наркоманите значеше дека луѓето не се плашеа од инфекцијата што доведе до поголема зараза. Овој став, исто така, значително придонесе за ширење на хомофобијата, со некои дискриминаторски мерки против ЛГБТИ заедниците од овој период сè уште се одржуваат и денес.

Бројот на жртви поврзани со СИДА на крајот на 2019 година беше приближно 32,7 милиони.

Азиски и хонгконгски грип

На почетокот на 1957 година, болеста Х2Н2 се појави во Кина и брзо се прошири во околните земји. Затоа болеста се нарекува азиски грип. Во летото 1957 година, полека стигна до САД, но во тоа време падна првиот бран.

Американците го потценија вториот бран, а кога децата се вратија на училиште болеста ги погоди многу посилно. 1,1 милиони луѓе ширум светот настрадаа од оваа болест, од кои 116 000 во САД.

Друга пандемија се случи во 1968 година, кога се појавил грипот од Хонг Конг Х3Н2. Научниците верува дека најверојатно потекнува од азискиот грип. Оваа болест уби уште еден милион луѓе ширум светот.

Руски грип

Пандемијата на руски грип избувна во 1889 година и привлече посебно внимание во декември, кога го достигна својот врв во Санкт Петербург. Брзо се рашири и покрај фактот дека во тоа време немаше воздушен транспорт. Болеста сè уште се појавуваше на места до 1895 година и однесе повеќе од милион жртви.

До денес, експертите не се согласуваат целосно за видот на болеста во тоа време.

Во 1999 година беше објавена студија според која се претпоставуваше дека станува збор за вирус поврзан со болеста Х3Н8, но 6 години подоцна, друга студија откри дека тоа може да биде човечки коронавирус OC43. Во 2020 година, тим дански научници ги опишаа симптомите на рускиот грип како слични на симптомите на Ковид-19.

„Мексикански“ свински грип

Грипот Х1Н1, кој се прошири во 2009 и 2010 година, беше познат како свински грип и првпат се појави во САД. Вирусот беше сличен на болеста пронајдена кај свињите во Северна Америка, по што го доби и своето име.

Сепак, неколку американски политичари почнаа да веруваат дека вирусот бил донесен во Мексико од САД преку свињи или имигранти.

Во 2020 година, американскиот сенатор Џон Корнин ја критикуваше Кина за ширење на болеста ковид-19 и рече дека свинскиот грип е исто така од Кина. Затоа многу Американци сè уште погрешно мислат дека свинскиот грип дошол во САД од странство. Приближно 284 000 луѓе починаа од оваа болест ширум светот, а се проценува дека има од 150 000 до 575 000 жртви.

Јапонски енцефалитис

Првиот случај на јапонски енцефалитис е забележан во 1871 година. Се пренесува главно од комарци, а до денес има просечно 68.000 случаи на инфекција секоја година, од кои десетици илјади умираат.

Се јавува главно на село, каде свињите се чуваат во близина на богато наводнуваните оризови полиња. Сепак, Јапонија не само што беше прва земја што го идентификува вирусот, туку ја произведе и првата вакцина против оваа болест.

Ебола

Вирусот го доби своето име по реката Егола во Конго, во близина за прв пат беше појавен. Најголемото ширење на болеста е забележано во 2014 до 2016 година, кога повеќе од 11.000 луѓе починаа од 28.000 заразени. Во некои африкански земји, сè уште се борат против ширењето на еболата. Сепак, во 2014 година, тоа се случи и во Тексас, при што некои групи луѓе ја сметаа еболата за „црна болест“, па настана паника и говор на омраза.

Вирус Зика

Во 1947 година, група научници забележаа појава на жолта треска во шумата Зика во Уганда. Оттука и името на вирусот, бидејќи таму најпрво се откриени примероци земени од мајмуни резус макаки. Првите случаи на заразени лица се случија во 1952 година во Уганда и Танзанија. Вирусот не е толку смртоносен, но децата на заразени жени можат да се родат со микроцефалија (намален череп) или синдром Guillame-Barre, воспалително заболување на периферниот нервен систем и 'рбетниот мозок.

Германски сипаници

Овој вирус е познат како рубеола, но некогаш беше наречен германски сипаници. Името е апсолутно погрешно.

Тоа воопшто не се сипаници, но веќе долго време грешат во врска со оваа болест. Првата личност што разликуваше рубеола од сипаници е германскиот лекар Џорџ де Матон во 1814 година. Вирусот не е нужно смртоносен, но има закана за нероден фетус и предизвикува вродени нарушувања и компликации кај заразени деца.

Мајмунски сипаници

Болеста позната како сипаници е идентификувана во 1970 година. Инфекцијата се појави кај деветгодишно момче од Конго. Од тоа име произлезе стереотипот дека луѓето се заразуваат со вирусот јадејќи месо од мајмун.

Во реалноста, сепак, се наоѓа и кај други животни, вклучувајќи верверички, стаорци други глодари.

Истражувачите веруваат дека болеста потекнува од глодари, од кои се проширила на други цицачи. Иако вирусот може да се пренесе и меѓу луѓето, децата или младите најчесто се заразуваат кога ќе дојдат во контакт со телесните течности на заразено животно. Вирусот е релативно редок и има 10 проценти шанси да се умре кога е заразен.

Легионерска болест

Легионелозата е сериозно воспалително заболување на белите дробови предизвикано од бактеријата Легионела. Сепак, името на болеста има сосема поинакво потекло. Болеста се појави во 1976 година на собир на легионери на американската легија во Филаделфија. Заразени беа 182 лица, а 39 починаа.

Како и да е, освен заразените легионери, болеста немаше никаква врска со војниците, а најпрво се случи појави во 1968 година. Потоа ја нарекоа „Понтијачна треска“ по градот Понтијак во државата Мичиген, каде што го регистрираа првиот случај. Сè уште се јавува до ден-денес, но повеќето заразени луѓе можат да се излечат со навремена медицинска помош.

© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата

logo

Vecer.mk е прв македонски информативен портал, основан во 2004 година.

2004-2024 © Вечер, сите права задржани

Сите содржини и објави на vecer.mk се авторско право на редакцијата. Делумно или целосно преземање не е дозволено.

Develop & Design MAKSMEDIA LTD Skopje Copyright © 2004-2024. Vecer.mk