logo
logo
logo

Вечер Тема

Вакцини и дискриминација

Vecer | 12.12.2020

Вакцини и дискриминација

Во последниве недели, соочени со уште еден драматичен бран на Ковида-19, бевме сведоци на низа оптимистички вести.

На почетокот на ноември, фармацевтската компанија AstraZeneca објави дека нејзината вакцина може да се најде на пазарот веќе во декември. Во надеж дека вакцината, иако не е лек (чудотворен лек за сите), ќе биде важен фактор во борбата против Ковид-19, сите информации за тоа повеќето од нас ги дочекуваат со голем ентузијазам.

Исто така, оптимизмот го делат и финансиските пазари. Секој пат кога медиумите најавуваат скоро појавување на вакцината, цените на акциите на таа фармацевтска компанија скокаат. Ова е поттик за фармацевтските компании да објават каков било напредок во тестирањето на нивните производи што е можно поскоро. И сето тоа е поголемо бидејќи секое вакво соопштение е придружено со трилиони договори со кои вознемирените влади се обидуваат да обезбедат доволни дози на идната вакцина.

И навистина, се чини дека објавата на AstraZaneca отвори некаква аукција.

Неколку дена подоцна, пристигна известување од Pfizer-BioNTech за 90% стапка на успех на нивната вакцина. Во рок од 24 часа, Европската унија резервираше 300 милиони дози за вкупно скоро 5 милијарди евра. Една недела подоцна, на ред беше фармацевтската компанија Модерна која објави дека е подготвена и нивната вакцина 94,5 проценти ефикасност.

Стефан Бансел, директор на Модерна, не заборави за војата проценка да ја извести Европската унија. Доколку Брисел не го потпише договорот брзо - според условите и цената утврдени од компанијата - Модерна не гарантира навремена испорака на вакцината во Европа. Речиси експлицитна уцена. Следниот ден, на „аукцијата“ се приклучија и Фајзер-БиоНТех, кои објавија дека развиле производ со ефикасност од 95%, што ќе обезбеди ефективна заштита за старите лица, најранливите.

Белгискиот микробиолог Емануел Андре иронично рече на својот профил на Твитер: „Ги разбирам финансиските мотиви што ги тера фармацевтските компании да шират медиумски објави што ги прогласуваат за најдобри. Но, да бидеме сериозни: ако продолжат со овие новинарски ескалации, ќе постигнеме 140 проценти ефикасност пред да добиеме единствена научна студија за тоа “.

Андре е во право кога укажува на постојаност на научни сомнежи во однос на успешноста на потенцијалните идни вакцини, но исто така треба да се разгледа и двојната димензија на достапност и достапност на вакцините.

Достапноста на вакцините е првенствено поврзана со нивната цена. И сè уште не знаеме ништо за цената официјално. Се споменуваат бројки кои се движат од 3 до 30 евра, но сите овие се непотврдени гласини бидејќи Европската комисија одбива да објавува договори што ги договорила со фармацевтски компании додека националните влади ги попречуваат клаузулите за доверливост.

Во секој случај, овие цени може да изгледаат разумни на прв поглед. Но, да се остане на овој прв впечаток би било погрешно.

Како прво, повеќето неевропски земји не можат да ги плаќаат овие цени. Потоа, парите платени од владите за набавка на вакцини се само дел од средствата што биле исплатени од јавни средства на фармацевтски компании. Всушност, сите кандидати за вакцини се развиени со поддршка на јавни фондови за истражување и развој. Тоа се стотици милиони евра за секоја фармацевтска компанија, што во случајот на Модерна покрива 100% од трошоците за производство.

Некои договори за предпродажба потпишани од Европската унија опфаќаат дури и дел од проширувањето на производниот капацитет на компаниите и вклучуваат неповратни депозити за резервации. Значи, ако вакцината не е успешна, голем дел од овие јавни средства ќе бидат изгубени.

Дополнително, иако компаниите сè уште се одговорни за скриени дефекти во нивните производи, земјите купувачи се повикуваат да преземат дел од финансиската одговорност за какви било судски трошоци или штети. Сето ова е дел од стратегијата што Европската комисија ја опишува како де-ризична. Или поточно, префрлување на инвестицискиот ризик од компанијата кон даночните обврзници, кои може да завршат да плаќаат три или четири пати повеќе за една вакцина.

Во случај да е потребна ревакцинација за да трае имунитетот, овој ризик ќе биде уште поспецифичен. Всушност, навидум разумните цени на вакцините еднострано ги одредуваат компаниите и имаат рок на траење. Во случајот на Бразил, AstraZaneca беше јасна: обврската на компанијата да задржи прифатлива цена истекува во јуни 2021 година. Со други зборови, бидејќи правата на интелектуална сопственост остануваат кај компаниите, тие ќе можат да ја зголемат цената на вакцините веднаш штом ќе се намали притисокот на јавноста.

Ако алокациите од јавни средства наменети за фармацевтски компании значително ги оптовариле државните буџети, со ризик на крајот, по којзнае кој пат, јавното здравство да биде дополнително ослабено, овие алокации во исто време не гарантираат дека ќе има доволно достапни вакцини за сите граѓани на Европа - а камоли не-Европејците.

Ниту една фармацевтска компанија денес не е во состојба да произведе доволно за да го вакцинира целиот свет, дури ниту еден континент. И затоа богатите земји резервираат или купуваат огромни количини потенцијални идни вакцини, оставајќи само трошки за земјите со посиромашни финансиски можности.

Францускиот весник L’Humanité објави дека богатите земји ќе обезбедат 6 милијарди дози за население од една милијарда луѓе, додека за другите 92 земји, 4 милијарди луѓе, ќе остант само 500 милиони дози . Значи, механизмите за меѓународна соработка, како што е CoVax, во борбата за порамноправна дистрибуција на вакцините низ целиот свет, беа горко поразени од национализмот за вакцинација.

Единственото реално решение за овој проблем би било да им се дозволи на повеќе компании да произведуваат иста, задоволително ефикасна вакцина. Но, тука се соочуваме со бариери за правата на интелектуална сопственост.

Лиценцата гарантира ексклузивност на податоците и технологиите поврзани со производство на вакцини само за една компанија, која потоа ќе ја искористи таа ексклузивност, благодарение на монополот што на тој начин ќе го создаде за наплата на профит. Со цел да се зголеми производниот капацитет, овие технологии треба да се споделат.

Светската здравствена организација создаде поврзан пакет лиценци поврзани со Ковид-19 за да го овозможи ова. Јужна Африка и Индија, заедно со коалиција од околу сто земји, предлагаат укинување на лиценците. Втората коалиција на земји, која вклучува земји од Соединетите држави до Европската унија, се спротивставува на предлогот. Не случајно, токму во овие држави имаат седиште најважните фармацевтски компании, носителите на лиценци. Така, овие земји на крајот ги штитат профитите на големите фармацевтски компании, спротивно на императивите на глобалното здравје.

Со оглед на итноста на оваа глобална здравствена криза, со повеќе од милион смртни случаи како резултат на Ковид ширум светот, што резултираше во огромна социјална криза, приоритет на профитот на фармацевтските компании е форма на криминален цинизам.

Ние мора да запомниме дека без јавни средства овие кандидати за вакцини не би постоеле. Затоа е потребно да се спречи приватизацијата. Веќе во јуни, со Левиот клуб на членови на Европскиот парламент (GUE / NGL), започнавме европска петиција со барање во оваа насока, едноставна, но клучна: направете со вакцината Ковид-19 она што го направи научникот Џонас Салк со вакцината против детска парализа и оневозможете каква било форма на монополско патентирање.

Иницијативата за европски граѓани, веќе регистрирана во Европската комисија, се покренува деновиве. Иницијативата, која ќе треба да собере еден милион потписи што треба да се претстават, се обидува да обезбеди пристапот до дијагностика, терапија и вакцината Ковид-19 да не биде попречен од правата на интелектуална сопственост или аналогните незаконски ограничувања.

Граѓаните кои ја застапуваат иницијативата, вклучително и лекарот и пропагандист Виторио Агнолето, сакаат да ја принудат Европската комисија, преку официјален акт, да ја преземе секоја законска иницијатива потребна за да се направат вакцините и пандемиските терапии глобално јавно добро, слободно достапни за сите.

Марк Ботенга, Лефт (Италија)

© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата

logo

Vecer.mk е прв македонски информативен портал, основан во 2004 година.

2004-2024 © Вечер, сите права задржани

Сите содржини и објави на vecer.mk се авторско право на редакцијата. Делумно или целосно преземање не е дозволено.

Develop & Design MAKSMEDIA LTD Skopje Copyright © 2004-2024. Vecer.mk