logo
logo
logo

Вечер анализа

Путин внесува немир во ЕУ, а најдена дупка во законот?

Vecer | 30.04.2022

Путин внесува немир во ЕУ, а најдена дупка во законот?

Путин внесува немир во ЕУ, а најдена дупка во законот? Бугарите лути: „Не е опција“

Европските енергетски компании брзаат да најдат начин да го платат рускиот гас без да го прекршат законот или санкциите наметнати на Москва.

Енергетските компании во Германија и Унгарија потврдија дека имаат намера да го задоволат барањето на рускиот претседател Владимир Путин, купувачите на руски гас да ја платат таа енергија во рубли.

Сепак, Европската унија предупредува дека постои ризик компаниите да ги прекршат санкциите, кои забрануваат трансакции со руската централна банка.

Влогот е голем бидејќи Кремљ веќе го прекина снабдувањето со Полска и Бугарија.

Путин јасно кажа дека купувачите од „непријателските“ земји, кои се сите земји кои се приклучија на санкциите, мора да почнат да го плаќаат својот гас во рубли, додека огромното мнозинство купувачи плаќале во евра или долари.

Руската државна енергетска групација Газпром ќе ги смета нивните сметки подмирени откако ќе се изврши плаќањето, пишува британски Гардијан.

Според налогот 172, издаден од Путин во март, клиентите мора да учествуваат во новиот систем за плаќање, кој бара отворање на две сметки на Газпромбанк. Парите би биле уплатени на една сметка во евра и долари пред банката да ги претвори во рубљи и да ги уплати на Гаспром од друга сметка. Дури тогаш би се сметало дека купувачот ја исполнил законската обврска да плати гас, пренесува Јутарњи лист.

„Ако компаниите отвораат само банкарска сметка и плаќаат во евра, тоа е тоа, нема прекршување на санкциите од страна на компанијата. После тоа, што ќе прават Русите со парите зависи од нив“, вели еден претставник на ЕУ.

Унгарија соопшти дека е задоволна од планот, додека, според извештаите, трите најголеми европски гасни компании - германската Uniper, италијанската Annie и австриската OMV - ги испитуваат начините за усогласување со указот на Путин.

Кремљ мора да биде вклучен во се

До оваа недела, не беше јасно дали Путин ќе ја исполни својата закана да го прекине снабдувањето со гас за клиентите кои го одбија неговото барање.

Сепак, во средата, Гаспром го прекина снабдувањето со гас за бугарски Булгаргаз и полската ПГНиГ, откако одбија да плати во рубли.

После тоа, ситуацијата стана непријатна. Европските лидери, вклучително и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, најавија дека нема да ги исполнат наредбите на Путин.

Прелиминарната анализа на ЕУ, објавена претходно овој месец, покажа дека тоа би било кршење на санкциите наметнати на Кремљ, бидејќи процесот на конверзија на валутата ја вклучува руската централна банка како клучен фактор, а таа е под санкции од Западот.

„Бидејќи процесот на конверзија може да потрае неопределен временски период, за време на кој странската валута е целосно во рацете на руските власти, вклучително и централната банка, таа дури може да се смета за заем одобрен од компаниите од ЕУ“, соопшти Европската комисија.

Меѓутоа, во четвртокот претставници на ЕУ потврдија дека секоја компанија што ќе се согласи да отвори сметка во рубљи во Русија и на тој начин ќе плати за гас ќе ги прекрши санкциите.

Но, во сето ова сепак може да има „дупка“

Според дополнителните насоки издадени од ЕУ минатата недела, наредбата на Кремљ не ги спречува увозниците на гас да бараат од Гаспром да се согласи дека купувањето е законски завршено откако првата исплата, во евра или долари, била извршена кон Газпромбанк.

После тоа би се извршила конверзија во рубља, што значи дека купувачот технички не би ги прекршил санкциите.

Друга можност, според упатствата, е купувачите јавно да се изјаснат дека сметаат дека купувањето е завршено откако ќе биде извршена нивната уплата во долари или евра.

Единствена пречка за тоа, според насоките, е „потврдата од руска страна“ дека сето тоа е во согласност со Уредбата 172.

Со други зборови, Гаспром, или Кремљ, мора да биде вклучен.

„Газпром“ и „Газпромбанк“ не се предмет на санкции од ЕУ, така што на клиентите им е дозволено да преговараат за таквите предлози без да ги прекршуваат санкциите.

Претворање на гас во „оружје“

Се чини дека таквите тактики се она што моментално ги разгледуваат OMV и Uniper.

Унипер, најголемиот германски увозник на руски гас, рече дека истражува „специфични модалитети на плаќање“ што ќе ѝ овозможат да плаќа под санкции. Некои земји од ЕУ, вклучително и Германија, најголемиот клиент на Русија за гас во Европа, рекоа дека ќе го следат предлогот на Комисијата.

Оваа очигледна правна дупка во законот значително ја „замаглува“ сликата за вистинската природа на почитување на барањето на Путин.

На пример, одговарајќи на извештајот дека ОМВ се подготвува да плати во рубли, австрискиот канцелар Карл Нечамер инсистираше на тоа дека не е така.

Според Јутарњи лист, претворањето на Путин на извозот на руски гас во „оружје“ е дел од стратегијата дизајнирана да ја зајакне економијата, која беше објавена веднаш по почетокот на нападот врз Украина.

Одлуката на Западот да воведе санкции без преседан, предизвика остар пад на вредноста на рубљата и го зголеми ризикот од хиперинфлација во Русија.

Како одговор, Москва воведе строга контрола на капиталот, принудувајќи ги компаниите-извозници да ги претворат своите девизни приходи во рубли.

Лиам Пич, пазарен економист во развој во Capital Economics, независна глобална истражувачка и консултантска фирма, посочува дека овонеделната руска акција против Полска и Бугарија нема да има големо економско влијание врз Русија.

„Европските увозници ќе продолжат да им плаќаат на Гаспромбанките во евра, кои потоа ќе ги претворат во рубљи. Тоа не прави голема разлика“, рече тој.

„Политички, Путин се обидува да покаже дека Русија се противи на санкциите и дека е способна да изврши одреден притисок“, додаде тој.

Бугарија: Предлозите на Брисел не се опција

Постојат две можни објаснувања зошто Русија не сака евра или долари.

Првата е дека плаќањата во евра или долари би се додале на девизните резерви на Русија, кои се замрзнати од почетокот на војната во Украина, а плаќањето на рускиот гас во рубли ја поддржува економијата во време кога таа се соочува со длабока рецесија.

Друга причина е што Русија постепено се оддалечува од воспоставување плаќања во долари и евра откако го анектираше Крим во 2014 година. Русија се обиде да ги зголеми плаќањата во рубли и кинески јуани за својата енергија, а војната во Украина го забрза тој тренд.

Истовремено, највисоките бугарски функционери велат дека решението, предложено од Европската унија и дозволувајќи им на компаниите да плаќаат за рускиот гас без да ги прекршуваат санкциите, „веројатно не е опција“, наведува Политико.

Имено, Бугарија има искуство од прва рака за тоа што се случува доколку купувачот не ги почитува новите руски барања.

„Со плаќањето на таа сметка не се комплетира купувањето“, изјави бугарскиот вицепремиер и министер за финансии Асен Василев.

Државната компанија Булгаргаз го доби додатокот на Гаспром кон договорот, со кој се бара да се откаже од контролата врз своите пари во корист на трет субјект за да го заврши трансферот на валута, но без гаранции дека ќе се испорачува гас, велат Василев и министерот за енергетика Александар Николов.

Нема контрола

„Не се чувствуваме удобно да ги предадеме парите на даночните обврзници на трето лице врз кое немаме контрола, особено не на трето лице контролирано од државата што не става на списокот на непријатели“, рече Василев.

“Ги губите сите потенцијални правни побарувања, арбитража, судски спор, се“, додаде Николов.

Откако побара појаснување од Гаспром, но не го доби, Бугарија реши да уплати 50.000 долари на својата вообичаена сметка, а Газпром ги врати парите и го прекина снабдувањето со гас.

Василев вели дека Софија сака ЕК да покрене антимонополска постапка против Гаспром и да обезбеди правна помош во претстојниот арбитражен случај против руската компанија.

Сепак, проблемот најверојатно повторно ќе се појави во наредните недели, бидејќи се повеќе и повеќе обврски за плаќање гас од ЕУ доспеваат.

Николов вели дека барањата на Русија се „навистина блиску до уцена“.

“Правете што сакаме да прабите и толку“, заклучува Николов.

Извор: Јутарњи

Фото: Илустрација/Гети/Профи

© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата

logo

Vecer.mk е прв македонски информативен портал, основан во 2004 година.

2004-2024 © Вечер, сите права задржани

Сите содржини и објави на vecer.mk се авторско право на редакцијата. Делумно или целосно преземање не е дозволено.

Develop & Design MAKSMEDIA LTD Skopje Copyright © 2004-2024. Vecer.mk