Се одржа Форумот Ксианшан, најголемиот воено-дипломатски форум во Кина, а оваа година во Пекинг не недостигаа теми, бидејќи светот се чини дека натрупува војни, а продолжуваат шпекулациите каде би можеле да избијат следно.
Се разбира, двете најголеми се онаа во Украина и онаа меѓу Израел и Газа, кои се закануваат да го разгорат не само Блискиот Исток, туку можеби и поширокиот свет.
Всушност, украинската војна, иако на многу поголема површина, и на многу начини поголема и поинтензивна, досега ја покажа својата „воздржаност“ во однос на капацитетот за потенцијално проширување.
Не е многу лесно да се шири војната од Украина, бидејќи во која насока и да почне да се прелева, може да наиде во катаклизмични зони на нуклеарен конфликт. Тоа „заемно обезбедено уништување“ во голема мера штити од катастрофа.
Војната во Газа е многу поинаков конфликт, но и поопасен. Колку и да звучи сурово, светот некако се „прилагоди“ на војната во Украина. Помина шокот од новата голема војна во Европа. Европејците продолжија да живеат како и обично додека војната неуморно ги одбројува деновите и веќе е над 600, а наскоро може да се случи да зборуваме за илјада дена војна.
Не е тешко да се замисли долга војна на трошење, а воено-индустриските комплекси во меѓувреме ќе се прилагодат.
Украина, Русија и украинските сојузници ќе ги преориентираат своите економии во воени економии и системот ќе „функционира“ низ застрашувачката црна дупка на човечки животи.
Војната меѓу Израел и Газа од друга страна... тоа е нешто што „нема да чека“, нема да има навикнување затоа што веќе сега, неполн месец од избувнувањето на конфликтот, се чувствува како цел Блиски Исток трепери на работ на пожар кој ќе биде неконтролиран.
Затоа што во случајот со војната во Украина, тешко е да се види каде оди проширувањето, освен тотална светска војна, но војната на Израел против Газа е конфликт што може да предизвика верижна реакција каде што секој потег станува нов конфликт што за возврат отвора уште една нова или можеби повеќе.
Блискиот исток е запалив дел од светот, тој е условен како таков со децении. Приказната околу самото создавање на државата Израел по Втората светска војна никогаш не стана целосно „историја“, можеби жива историја или многу долга сегашност.
На сите ни е јасно дека државните власти и народите речиси никаде на овој свет не се дел од истиот интерес.
Државата, како влада, но во голема мера и како концепт, отиде во спротивна насока кон егзистенција која е самодоволна, која го користи својот народ, но и своите природни ресурси, како нешто што е потрошно.
Луѓето се во голема мера парализирани затоа што државата е се што знаат, се што ги опкружува, а размислувањето „надвор од државата“ не е само „надвор од кутијата“, туку и надвор од законот. Државата ќе го казни својот бунтовнички ресурс ако почне да заговара каква било постдржавна состојба. Малку злосторства се казнуваат толку сурово како велепредавство.
Но, сепак, многу од овие држави веќе отидоа толку далеку од своите народи што дури и со сите мерки на принуда, контрола и суровост, народите сè уште се потенцијални деструктивни сили кои, ако не ја уништат државата, ќе ги уништат нејзините сегашни лица, преку револуции и пресврти.
Муслиманскиот свет нема да може да се помири со ситуацијата во Појасот Газа поради многу причини. Пред се, тука е човечката трагедија која од ден на ден станува неподнослива.
Лесно е да се навикнеш на колежот на руската и украинската војска, кои се уништуваат до исцрпеност на празните, разурнати улици на Бахмут, Авдивка, но Газа никогаш нема да биде таква.
Таму има над 2 милиони луѓе, од кои милион се деца - кои немаат каде да одат и речиси секоја израелска бомба убива цивили. Можноста за ескалација е исклучително висока, вклучително и во земјите кои би сакале тивко да го набљудуваат масакрот на цивилите.
Старите боишта би можеле повторно да се разгорат - Сирија, Ирак, Либан, Јемен... и нови како Иран, Јордан, Египет би можеле да бидат вклучени...
Но, таквата војна на Блискиот Исток не би била како некои војни пред повеќе од половина век кога Арапите војуваа против Израелците. Ова брзо би станало војна во која се заборава кој против кого се бори и за чии интереси.
Ако Блискиот Исток се разгори, тоа би бил многу хаотичен конфликт што може да предизвика уште пошироки ескалации.
Да се вратиме на гореспоменатиот форум Xiangshan во Пекинг. Меѓу другите, присуствуваше и рускиот министер за одбрана Сергеј Шојгу, кој рече дека Западот сака да ја прошири војната од Украина во азиско-пацифичкиот регион. Тој рече дека НАТО го маскира трупањето сили во азиско-пацифичкиот регион со „претенциозна желба за дијалог“.
„Американските сили ќе ја искористат размената на информации со Токио и Сеул за лансирање на проектили за да ги одвратат Русија и Кина“, рече Шојгу. Тој, исто така, го обвини Вашингтон дека се обидува да ги искористи климатските промени и природните катастрофи како „изговор за хуманитарни интервенции“.
Шојгу рече дека појавата на нови безбедносни блокови како што се Quad и AUKUS ја поткопа улогата на Асоцијацијата на нациите од Југоисточна Азија (АСЕАН) и напорите за неширење на оружјето во регионот.
Во исто време, рече тој, потегот на Русија да ја повлече ратификацијата на Договорот за сеопфатна забрана на нуклеарни тестови не значи крај на договорот, а Русија не го намалува својот праг за употреба на нуклеарно оружје.
„Ние само се обидуваме да го вратиме паритетот со САД, кои не го ратификуваа овој договор. Не зборуваме за негово уништување“, рече тој.
Шојгу рече дека Москва е подготвена за разговори за постконфликтно решение на украинската криза и за понатамошен „соживот“ со Западот, но дека западните земји мора да престанат да бараат стратешки пораз на Русија.
Појаснувајќи дека условите за такви разговори сè уште не се воспоставени, Шојгу рече:
„Исто така е важно да се обезбедат еднакви односи меѓу сите нуклеарни сили и постојаните членки на Советот за безбедност на Обединетите нации, кои имаат посебна одговорност за зачувување на мирот и глобалната стабилност.“
Неговиот коментар дека Русија сака „разговори за постконфликтно решение“ привлече големо внимание, но всушност не се работи за некој конкретен напредок, туку за повторување на позицијата на Москва од претходно.
Со други зборови, оваа „подготвеност за разговор“ всушност не значи ништо, слично на украинскиот мировен предлог од 10 точки каде се изнесени барања кои се целосно неприфатливи за Русија - барем додека нејзината војска во Украина не биде поразена, што е не.
Шојгу го гледа ширењето на војната во Азиско-пацификот и верува дека тоа ќе дојде од украинската војна, односно дека поддршката на Западот за Украина и азиските земји (Јужна Кореја, Јапонија, Австралија, Филипини...) ќе доведе до ова.
Но, што ако војната во Украина заврши да се спои со војната во Газа?
Малкумина зборуваат за тоа, но за жал тоа не е невозможно сценарио. Географските растојанија не се толку големи, но навистина не се толку важни.
Една војна поттикнува друга. Ситуацијата на Кавказ сè уште не е мирна и може да избие нов конфликт меѓу Азербејџан и Ерменија, а неодамнешната азербејџанска окупација на Нагорно-Карабах веројатно би била невозможна доколку ситуацијата беше генерално мирна, т.е. ако Русија, која беше посредник за години, не беше зафатена со војната во Украина.
Што се однесува до Хамас и нивниот упад во јужниот дел на Израел на 7 октомври, дали ќе го изведат за да „завладее мир“ во светот?
Не. А Хамас го избра моментот, додека има големи потреси, додека сите се зафатени со многу ситуации одеднаш (очигледно и израелските разузнавачки служби).
Во оваа смисла, војната во Газа и војната во Украина се веќе поврзани, а потоа следуваат Блискиот Исток, Азија-Пацификот и другите делови од светот каде што потенцијалот за ескалација расте побрзо.
А во меѓувреме, Рускиот претседател Владимир Путин потпиша закон според кој Русија ја повлекува ратификацијата на Договорот за сеопфатна забрана на нуклеарни тестови.
Спутник пренесува дека во придружните документи стои дека усвоениот закон е изработен со цел да се воспостави паритет во однос на обврските во областа на контролата на нуклеарното оружје.
Законот влегува во сила од моментот на неговото официјално објавување.
Претходно беше најавено дека, во случај на повлекување на ратификацијата на Договорот за забрана на нуклеарни тестови, Русија ќе продолжи да пренесува податоци од мониторинг станиците за радионуклиди на нејзината територија и да добива податоци од меѓународниот систем за мониторинг, ќе функционираат сите инструменти на договорот како и досега, само за промена на статусот на Русија според Договорот.
Исто така, беше прецизирано дека Москва го задржува правото да ги продолжи нуклеарните тестови, но само како одговор на слични акции на Вашингтон.
Договорот за сеопфатна забрана на нуклеарни тестови беше потпишан во 1996 година, а Русија го ратификуваше во 2000 година.
Сепак, некои земји како Америка и Кина се уште не го направиле тоа. Во исто време, државите кои поседуваат нуклеарно оружје доброволно се обврзаа да не вршат такви тестови.
<b><i>(Vecer.mk <a href="https://www.advance.hr/tekst/pocetak-zapaljive-ere-sto-kad-se-spoje-rat-u-ukrajini-i-rat-u-gazi/">VIA</a>)</i></b>
<a href="https://vecer.mk/kategorija/svet">Фото: </a>Профи
