Претседателските избори во САД се одржуваат на 3 ноември годинава и однапред е веќе познато дека ќе бидат хаотични. Има две страни на кои ќе им биде тешко да се помират со пораз иако едната ќе биде поразена.
Има разлутени демонстранти против Трамп на улиците кои веројатно дополнително би „зовреле“ доколку случајно Трамп победи за втор мандат.
Исто така има и поддржувачи на Трамп кои со недели и со месеци најавуваат дека „ова се најважните избори во историјата на САД“ и затоа не смее да се дозволи „радикалните социјалисти да дојдат на власт“ (Бајден социјалист? Сешто).
Трамп веќе во неколку наврати посочи дека нема да признае пораз ако смета дека изборите биле „украдени“ - слушајќи ги неговите изјави, дури и прексиноќа како дел од Републиканската национална конвенција (каде беше официјално потврден како кандидат на Републиканците) се создава впечаток дека е подготвен да ги признае изборните резултати. само во едно сценарио: Она во кое ќе победи!
Но, на што точно го гради Трамп својот аргумент кога ги критикува претстојните избори?
Првенствено на фактот дека, по сите пресметки, дека гласањето ќе се одвива главно по пошта.
Што всушност значи тоа? Ова значи дека гласачите ќе добијат гласачко ливче по пошта, кое потоа ќе го пополнат, а потоа треба да го испратат назад по пошта за да може изборната комисија да го брои.
Зошто ќе се гласа по пошта? Поради епидемијата на коронавирус, се разбира.
Имено, во Америка долги години, од граѓанската војна, всушност (1861-1865), постои можност да се гласа на друго место од местото на живеење.
Во пракса, лице со право на глас треба да даде причина зошто сака да гласа на друго место. Како што изминуваа годините, уредбата стануваше сè пофлексибилна, така што денес во повеќето американски сојузни држави, поединец може да побара „гласање по пошта“ без да ги наведе причините. Овие најчесто се луѓе кои можеби нема да можат физички да стигнат до избирачкото место (инвалиди, стари лица).
Но, сега поради епидемијата на коронавирус (и САД е најтешко погодената земја во светот) се смета дека ќе се гласа по пошта во цели држави.
Значи, во тој случај, секој избирач би добил гласачко ливче по пошта. Ова би избегнало стоење во редови и потенцијално ширење на инфекцијата.
Но, масовното гласаше по пошта предизвикува жестоки реакции, почнувајќи од самиот претседател Доналд Трамп.
Имено, Трамп тврди дека демократите сакаат да ги „украдат изборите“ на овој начин, користејќи ја пандемијата.
Колку конкретно сакаат да ги украдат? Трамп, и други критичари на поштенското гласање, тврдат дека изборите ќе бидат лажирани и дека самата пошта како институција ќе направи дел од „валканата работа“.
Но, зошто би? Како прво, „Американ пост“ е државна служба, а администрацијата на Трамп - како што се очекуваше - дополнително го намали нивниот буџет. Трамп сега се плаши дека поштата ќе му „се одмазди“ со тоа што ќе обезбеди победа за неговиот ривал Џо Бајден.
[caption id="attachment_834399" align="alignnone" width="750"]
Alaska Photography[/caption]
Да спомнеме и како главните поштенски синдикати во САД јавно објавија дека го поддржуваат Бајден за претседател на САД (разбирливо, бидејќи демократите се далеку поголеми сојузници на јавните услуги, иако помалку од републиканците кои го ставаат на прво место приватниот капитал) .
Трамп во неколку наврати цинично рече дека поштата треба да наплаќа повеќе за пакетите за трговија/транспорт со гигантот „Амазон“ за тие тогаш да имаат доволно пари во нивните буџети.
Се разбира, Трамп го критикува Амазон затоа што е во сопственост на мулти милијардерот Џеф Безос, кој е исто така сопственик на влијателниот весник „Вашингтон пост“, кој од самиот почеток беше критичен кон Доналд Трамп.
Севкупно, постои голема параноја на обете страни кога станува збор за претстојните избори во ноември.
Страната на про-Трамп тврди дека демократите сакаат целосно да го променат начинот на кој гласаат само неколку месеци пред изборите, за да ја украдат победата за Бајден.
Јасно е дека секоја страна сака да постигне резултат во оваа хаотична ситуација.
Замислете дека изборите се одржуваат „класично“ на избирачките места и дека епидемијата на коронавирус (како што сугерираат некои) дополнително ескалира до доцна наесен.
Кој веројатно ќе остане дома и ќе ги пропушти изборите, а кој ќе се појави на изборите „без разлика на било што“?
Сè е јасно.
Добар дел од гласачите на Трамп дури и не веруваат во коронавирусот. Но, по сè што рече самиот Трамп во последните неколку недели, тие не и веруваат ниту на поштата.
Ќе има големи проблеми ако сојузните држави во кои демократите се на власт бараат задолжително гласање по пошта за сите гласачи. Ако случајно Трамп не победи на изборите, можеме да бидеме сигурни дека тој ќе изјави дека изборите се украдени, а којзнае што може да се случи тогаш.
Состојбата околу самиот регистар на избирачи е доста нерешена во Соединетите држави. Во истражувањето од 2012 година, Pew Research Center откри дека дури 24 милиони внесувања на избирачите не се точни или се значително неточни. Понатаму, пронајдени се 1,8 милиони мртви „гласачи“.
На претседателските избори во 2016 година по пошта беа испратени дури 41 милиони гласачки ливчиња. Од тоа, дури 568.000 не беа доставени, 318.000 беа одбиени, а статусот за околу 6 милиони се води како „непознат“.
Соединетите држави имаат население од 328 милиони луѓе, од кои 153 милиони се регистрирани гласачи. Да се изврши целата оваа операција по пошта и „гласање од дома“ звучи хаотично дури и ако станува збор за земја која има исклучително решена ситуација, а Соединетите држави го немаат ниту тоа.
Ставовите на демократските и републиканските гласачи се интересни.
Според истражувањето, дури 80% од гласачите на републиканците сакаат изборите да се одржат на лице место, односно на избирачките места.
Само 17% од гласачите на Трамп претпочитаат да гласаат по пошта. Од друга страна, дури 58% од поддржувачите на Бајден сакаат да гласаат по пошта. Овие се огромни разлики коишто многу упатуваат на нешто.
Но, дали е ова уште една параноја на Трамп? Може ли поштата да затаи?
Да, таа сигурно може, всушност, веќе има затаено/утнато двапати оваа година. Изборите во Врховниот суд во Висконсин се одржаа во април - околу 1.600 ливчиња беа откриени утрото по денот на изборите, гласачки ливчиња кои не беа испратени навреме по грешка (или „грешка“). Покрај тоа, стотици дополнителни гласачки ливчиња не пристигнаа на време. Проблемите подоцна се повторија за време на локалните избори во државата Охајо.
Тотален хаос е забележан во Њујорк за време на демократските предизбори на 23 јуни - дури 1 (едно) од 5 (пет) гласачки ливчиња по пошта не се уважени(!).
Гувернерот на државата Њујорк, Ендру Куомо, подоцна призна дека системот на гласање по пошта е „еден од оние системи на кои работевме, но тие едноставно не се подготвени - како домашно школување и телемедицина“.
И некако се премина и преку сето тоа, но кога зборуваме за претседателските избори, и колку „жешки“ ќе бидат овие, влоговите се далеку поголеми. Толку многу пропусти нема да биде лесно да се надминат заради, како што рече Куомо, „проблеми на локално ниво“.
Реално, се чини дека Американската пошта едноставно не е во состојба да ја изврши оваа задача.
Виновници, од друга страна, се сите администрации на САД кои во изминатите неколку децении систематски го намалија финансирањето за поштата на САД. Американската пошта имаше загуба од дури 8,8 милијарди долари минатата година, што е двојно повеќе од претходната 2018 година.
Доколку претседателските избори во САД се одржат „од дома“ (освен ако епидемиолошката состојба не се подобри нагло до ноември), може да се очекуваат грешки, и иако тие грешки би можеле потенцијално да одат на едната или на другата страна, Трамп веќе ја „зацементира“ оваа приказна, како доказ дека демократите сакаат да го украдат неговиот втор мандат и сега ќе го повторува ова речиси секој ден, така што во случај на загуба, тој би имал аргумент за непризнавање на изборите.
Постојат и други методи. Некои држави веќе започнаа програма за поставување специјални поштенски сандачиња во градовите каде што луѓето би можеле да ги остават гласачките ливчиња.
Но, кој ќе ги надгледува сите нив? Што ако лутите демонстранти едноставно запалат повеќе од тие сандачиња како што ги запалија зградите и автомобилите во неколку американски градови минатата ноќ?
Има многу работи што можат да тргнат наопаку во изборната ноќ што, според сите пресметки, може да биде најхаотична вечер досега.
Кој губи, веројатно нема да признае пораз.
Демократите, на некој начин, никогаш не признале пораз и веќе 4 години тврдат дека Трамп „со помош на Русија“ ги украл изборите.
Двете страни се подготвуваат за жесток судир што можеби нема да заврши ноќта на 3 ноември.
(Vecer.mk)
